Bookbox

Изгледа како средновековна тортура – метални прачки вметнати во преполовени коски, болна рехабилитација. На ваква процедура се подвргнува ликот на Педро Паскал во „Материјалисти“. Колку и да звучи како сатира, вакво нешто постои и е достапно, на пример, во Турција.

Фестивалот на креативен документарен филм Македокс оваа година ќе се одржи од 21-28 август на неколку локации. Меѓу 75-те филмови има еден кој навидум многу пати сте го гледале. Но и покрај препознатливиот формат, тој сепак успева да трогне и да допре, низ приказните на децата од едно училиште во Виена. 

Панде Манојлов: македонскиот поет кого Палестинците го нарекуваат „Братот од Балканот“

Една песна инспирирана од бегалските страдања на Палестинците, објавена во Нова Македонија во 1982, придонела нејзиниот автор да стане славен во арапскиот свет, иако цели 25 години тој не бил свесен за тоа. Денес неговите стихови се повеќе од актуелни. 

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Џабе совети, пак носиме одлуки сами

Меѓународно истражување спроведено во дванаесет земји покажало дека, при донесување сложени одлуки, луѓето насекаде во светот најчесто се потпираат на сопственото размислување, наместо да бараат совет од други. Ова важи и за поиндивидуалистичките, и за поколективистичките општества. 

Заедничкото пиење е лукав тест на доверба?

На кафе можеш да седнеш со кого и да е. Но не е сеедно со кого си на софра на жестока пијанка. Второто може да биде и некој вид тест - во кој правец ќе тргне работата ако сите го спуштиме оружјето на когнитивната контрола?

Мистериозните скулптури чиј можен автор е поранешната кралица на Холандија

Од 1989 најмалку осум улични скулптури изникнале на улиците на холандскиот главен град. Наводно никој не знае кој е авторот, а некои од теориите за неговиот, во случајов нејзиниот идентитет, ја вклучуваат дури и некогашната холандска кралица Беатрикс.

Научна студија за тоа какви се возрасните направена од деца

Ви се случило детето да ви каже нешто што ќе ве остави без зборови? Често ги потценуваме нивните способности на забележување и носење заклучоци. Ама од нивното будно следење на нашите реакции можеме многу да научиме.

Пуштете ја поп-културата во училиштата!

Помеѓу сите нешта кои пандемијата ги доведува во прашање се и наставните програми, во случајов по јазик и литература. Дали обврзните книги и содржини треба да бидат огледало на животот на младите, или параван кој го крие она што навистина им се случува? 

Скриената низа на Фибоначи во метал песна

Спиралата е омилен симбол на Букбокс - го има и на Фејсбук профилот и на Твитер акаунтот. Знаевме дека го има на неолитски наоди, на сликите на Климт, во шифрата на сефот во „Кодот на да Винчи“, во „Одблесоци во вода“ на Дебиси. Но сега дознавме дека ја има и во песна на прогресивен метал бенд.

Што е тоа „имунопривилегија“ (и зошто е исто толку опасна колку и болеста)?

Винсент Нолте, германски имигрант во САД и трговец со памук од 19 век, станал милионер откако ја преживеал епидемијата на жолта треска во Њу Орлеанс. Самото тоа што преживеал а други во неговата бранша не, му овозможило економска и општествена предност. Дали стекнувањето антитела на Ковид-19 може да ги има истите последици?

„Дванаесетте“ (мини-серија, 2020)

Нетфликс серија за едно судење кое се фокусира на поротата - на тие обични и често ранливи луѓе со свои проблеми и предрасуди кои треба да одлучат за нечија судбина. Тоа што е на фламански е уште еден многу интересен елемент.

Вакаресасеја: јапонски професионалци за раскинување врски

Во 2010, Такеши Кувабара бил осуден за убиство на својата љубовница. Но она што овој случај го откри не е само уште едно убиство од страст, туку еден необичен факт - дека Кувабара по професија бил „вакаресасеја“ - човек кој бил најмен од мажот на љубовницата за да го прекине нивниот брак.

Почина познатиот пијанист кој свиреше само со лева рака

На 2.8, на возраст од 92 години, почина Леон Флајшер, познат по своите интерпретации на Брамс и Бетовен. Но уште попознат по тоа што во 1990-тите, на врвот од својата кариера, морал да престане да ја користи десната рака. За години потоа повторно да ја активира.

„Обични луѓе“: нов аудио подкаст за вистински приказни на македонски

После стотици ислушани аудио подкасти на различни јазици, се прашавме - зошто нивниот број на македонски е толку мал? Зарем немаме и ние нешто да раскажеме? 

Рандонаутика: лажната „квантно генерирана“ игра на авантури

Нова апликација, која станува сè попопуларна, се базира на моменталната локација на корисникот и генератор на случајни броеви, кои компанијата тврди дека можат директно да бидат повлијаени од човечки намери. На тој начин, со комбинација на потсвест и случајност, се генерираат приказни кои понекогаш се ризични и опасни.

За јутјуб цепачите

Можеби ова и не е најтипичен Букбокс пост, но е длабоко мотивиран од една когнитивна дисонанца - зенот на ова видео, и лошотилакот на коментарите под него.

Мистеријата на исчезнатиот портрет на еден од најголемите научници во историјата

Роберт Хук (1635-1703) бил наречен „англискиот Леонардо“. Научник, архитект, полимат, тој бил првиот кој визуелизирал микроорганизам. Со оглед на неговата слава уште за време на животот, прилично е необично што не е идентификувана ниту една слика од која би можеле да заклучиме како изгледал.

И во Лондон имаат Скопје 2014

Добро, не баш, ама дел од жителите на главниот град на Британија поставувањето на делото „Крајот“ на плоштадот Трафалгар го доживуваат како крај на добриот вкус. Сепак 9-метарско купче шлаг делува поинтересно од луѓе на коњ.

Вистинскиот Могли? - момчето oд Индија кое во 19 век живеело со волци

Шестгодишно момче во 19 век живеело со глутница волци, но неговата судбина не е ни од далеку толку забавна како онаа на Могли од „Книга за џунглата“ на Радјард Киплинг.

Роман за Хамнет, прерано починатиот син на Шекспир

Меги О’Фарел е ирска писателка, која во овој свој осми роман комбинира историски податоци со фикција за да го опише најголемиот кошмар за секој родител: смртта на сопственото дете.

Наравоученија од Фиренца: после пандемија светот може да биде подобар

На сета мака, од чумите и ковидите може и нешто да се научи. Како што тоа го направила Фиренца во 14 век. И како што можеме и ние, ако навистина сакаме.

„Пандемија!“ од Славој Жижек

Има едно непишано правило во општествените науки кое подразбира дека за нешто упатено да се коментира е потребна барем мала историска, а со тоа и критичка дистанца. Особено ако станува збор за нешто толку сеобземачко и омниопседнувачко како тековната пандемија. И особено ако амбицијата е да се пишува не фејсбук пост, не колумна или статија, туку книга. Но ова „правило“ не важи и за Жижек.

„Доста е“: уметничка кампања која треба да помогне Трамп да не биде повторно избран

Новата иницијатива вклучува поголем број уметници чија цел е да ги инспирираат американските гласачи да го направат вистинскиот потег во ноември - да не гласаат за Трамп.

Коалата што звучи како дива свиња: животни кои лажат како луѓе

Да, луѓето лажат, некои и лажат-сушат. Но ние не сме единствените во животинското царство што го прават тоа. И главно мотивите се исти.

Храброста на Оливија де Хавиленд да му се спротивстави на Холивуд

Легендата на „Однесено со виорот“, која почина неодамна на 104 години, не беше само убаво лице во филмовите од „златното холивудско доба“ од 1930-тите и 1940-тите. Нејзиното влијание врз историјата не е запишано само на целулоид, туку и во законите на Калифорнија.

„Платформа“ (2020)

Долго време го одложувавме гледањето на филмов затоа што ни кажаа дека човек треба да има „стомак“ за да го издржи. Ова е сосема точно, па сепак, опишаниот хорор не е далеку од реалниот живот.

Киното во кое еден филм се прикажува цели 24 години

Велат дека ако прашате некој во Индија дали го гледале „Дилваге дуланиа ле џајенге“ или ДДЛЏ, голема е веројатноста дека ќе ви одговорат со „да“. Филмот е значаен дел од историјата на индиската кинематографија. И е толку популарен што се прикажува секој ден, во последните 24 години, во кино сала во Мумбаи.

„Фаворитизам“ или кога љубезноста кон едни значи дискриминација кон други

Кога ќе направиме нешто добро за човек кого го знаеме, ретко помислуваме на сите оние луѓе на кои истовремено не сме им помогнале, а уште помалку на оние кои страдале како резултат на нашата првична помош. Дали фаворитизмот е всушност зло?