Драматурзите, сценаристите, писателите, режисерите, сите тие може да си играат со оските на времето за да создадат „интересно“, односно драмски ефект. Но колку и да е временски испретумбана приказната, ние вложуваме напор да ја подредуваме, за да ја разбереме и за да можеме да ги предвидиме следните настани. 

Она кога правиме нешто што подразбира прецизност на рацете и се фаќаме како несвесно јазикот ни ѕирка од устата? Ова можеби изгледа смешно, но открива една цела историја на еволутивни врски во човечкото тело.

Физичката работа често знае да биде напорна. Но она што многумина кои денот го завршуваат испотени и физички исцедени не можат да го разберат, е дека менталниот труд исто така уморува. Причините за второто до сега беа малку истражени, но сега има теорија која изгледа како да држи вода.

Кога мозокот ги енкодира спомените како позитивни или негативни, само едно мало - многу мало нешто - одредува дали тие ќе одат во едното или во другото купче. Истражувачите сега се обидуваат да одредат што е пресудно во ваквото групирање.

Мастин Кип, креатор на Functional Life Coaching, кратко откако отвора канцеларија во 2010, забележува шема во однесувањето на неговите клиенти. „Ќе си постават цели - за јадење, за давање отказ, на пример - и не ги постигнуваат. После години прашување зошто, сфатив дека сите поминале низ нешто што им ‘докажало‘ дека не треба да ја тераат работата до крај. Да не постигнеш некоја цел не е само заради себеограничување - може да биде и заради траума.“

Иако е наменето пред сè за луѓе со хендикеп и парализа, ова средство многу добро би ни се нашло и нам. Со него само се замислуваат пишувани пораки, а пар електрични сензори ги претвораат мислите во компјутерски знаци.

Пандемијата прави светот да се чувствува поосамено од кога и да е. Инстинктот за одбегнување осама е длабоко вграден во нашите мозоци, а нова студија сугерира дека нашиот копнеж за социјална интеракција поттикнува слична невролошка реакција како и онаа на гладен човек.

Старото и заборавено правило вели - алатките кои ги користат рацете се истовремено и алатки за мозокот. Рачно водените белешки се одлична вежба за „отелотворена конгиција“, поврзување на она што се запишува со неговото помнење. Плус, нотесот или тетратчето на овој начин стануваат евтин а ефикасен „екстерен хард диск“.

Се смета дека во светот 70 милиони луѓе пелтечат, односно имаат проблем со започнување и одржување на континуитетот на говорот, што резултира со паузи и повторувања. Оваа бројка вклучува околу 5% од децата, кои можат и да ја надминат оваа состојба, како и 1% од возрасните. Помеѓу нив има и актери (Џејмс Ерл Џонс,Емили Блант), претседателски кандидати (Џо Бајден), па дури и еден некогашен крал (британскиот Џорџ Шести).

Физичкото дистанцирање подразбира дека кога двајца ќе се сретнат треба да бидат прескокнати вообичаените пријателски тапкања, гушкања, ракувања. И ова отсуство на тактилност создава чувство дека нешто недостасува - комуникација со други, физички тела.

Неверојатно е колку бргу мозокот ни се шалта во „дистанцирај се“ моуд, и почнува да толкува сè што е обратно од тоа како опасно или барем необично. Бацување на филм? Брррр...

Не дека сме и онака нешто многу паметни. Ама кога секоја информација е на онлајн дофат, почнуваш да се однесуваш како поглуп отколку што навистина си. Нула напор за нешто да се запамти или да се научи. Чуму маката, кога пак ќе може да се пребара?

На Марлон Брандо му се припишува изреката дека „глумењето е најнемистериозна од сите вештини“. Но за научниците отсекогаш било загатка што се случува во мозокот на актерите кога се ставаат во позиција на ликот кој го толкуваат.

Конкретната категорија е: работи кои намерно сакаш да ги заборавиш, и излегува дека за нив мозокот повеќе се напнува отколку за работи што сакаш да ги запаметиш, ама не смее да се претера.

Еден вид глувци пронајден во шумите на Централна Америка има музички репертоар од скоро 100 ноти. Но Scotinomys teguina, или „пеечкиот глушец“, не е импресивен само заради неговиот вокален опсег, туку и заради брзите дуети со други припадници од својот вид, кои личат на човечки муабет.

Џулија Бунтен Хоел ја претставува електричната активност на мозокот на изложбата „Бранови“, која во моментов е поставена во еден од музеите од групацијата Смитсонијан (оддел за уметност и индустрија) во Вашингтон.

Дегустирањето вина може да го стимулира мозокот многу повеќе откоклу некои други активности, како на пример решавање тригонометриски проблем. Па вие удрете математика. 

Светската фудбалска јавност се обедини во пораките за поддршка на еден од најголемите на сите времиња - сер Алекс Фергусон кој вчера имал мозочен удар и веднаш бил префрлен во болница и опериран.

Во нова книга Барбара Липска опишува како го преживеала ракот кој се проширил до мозокот, и како болеста ѝ го променила и начинот на мислење, и карактерот, но и природата на менталните болести кои самата ги истражува.

Антонио Дамасио, веројатно веднаш по Оливер Сакс, е невронаучникот во чии популарни книги се промовира важноста на биолошката основа на она што најчесто се сместува во сферата на психолошкото - чувствата. А тие според него не се некаков нус-производ на еволуцијата, туку обратно, одиграле суштинска улога во нашето преживување како вид.

И интуитивно е јасно дека за да си хард кор верски фанатик, треба да си малку гребнат во мозокот. Сега барем знаеме во кој дел од органот е гребнатината.

Досегашниот консензус помеѓу психијатрите беше дека Хемингвеј се самоубил како резултат на биполарно нарушување, или пак дека само премногу пиел. Нова книга тврди дека славниот автор страдал од хронична трауматска енцефалопатија.

Колку повеќе пати сме минале некој пат, толку тој ни се чини подолг, потврдува едно британско истражување кое објаснува зошто секојдневните одења на работа или училиште на луѓето им изгледаат бескрајно долги.

Професори од UCL (University College London) успеале да патентираат шема која покажала дека мозочната активност пред некој настан е еднакво важна за негово меморирање како и онаа по случувањето. Треба акцијата да се префрли од лево на десно.