Bookbox

Еден век по смртта на ексцентричниот и иновативен француски композитор, јавноста ќе има можност да слушне 27 негови досега непознати дела. Станува збор за разновидни композиции, од разиграни кабаре песни до минималистички ноктурна.

Нашите разговори се водат според непишани правила кои ги прават предвидливи. Кога некој ги прекрши овие правила – без разлика дали нè прекинува, стои премногу блиску или молчи предолго – тоа може да биде вознемирувачко. Се прашуваме што друго би можеле да направи и се чувствуваме загрозени.

Изобилство имаме - ама од што?

Нова книга која е веќе прогласена за една од најзначајните во 2025-та, објаснува дека денешните (изобилни) проблеми не се резултат на „злобниците“ од минатото. Просто, обидот за регулирање на нештата на една генерација, која сака да ја земе предвид секоја можна штета на секој можен засегнат, станува проблем за следната.

На врв на игла: еротски микрофотографии од 19 век

Во 1853, Џон Бенџамин Денсер постигнал нешто што до тогаш изгледало невозможно, смалил фотографија до големина на врв на наострен молив. Ова влијаело на развој на фотографии во две (барем навидум) не многу поврзани области - еротика и воена комуникација.

По 90 години новооткриен роман од еден од најзначајните аналитичари на нацизмот стана бестселер

До сега непознат роман од еден од највлијателните повоени европски новинари, кој го доловува возбудливиот, но кревок дух на последните денови на Вајмарската Република, е објавен во Германија откако неговите деца го пронашле рачно напишаниот текст во неговата работна маса.

Што се случува кога писател не може да си го доврши делото?

Умирале, се откажувале, мистериозно ги прекинувале - сите овие се можни причини зошто некои дела остануваат без својот крај. Но понекогаш тоа се доживува потрагично, што пак врши неверојатен притисок врз оној којшто треба да ја нахрани јавноста. А сè што сакал на почетокот било да си пишува раат.

Неверојатното нешто што го правиме додека муабетиме

Разговарањето со други луѓе најчесто се одвива толку спонтано што не забележуваме дека притоа се служиме со една од најголемите човечки вештини - надоврзувањето, со неверојатна брзина, на муабетот веднаш по точката којашто ја става нашиот соговорник.

Феноменот на детските хорови

Детски гласови сплотени во хармонија асоцираат на нешто божествено и трогателно, измамуваат насмевка и се одличен детокс по нервозно поминат ден. Истовремено, во гледањето војнички дисциплинирани дечиња во униформа знае да има и нешто вознемирувачко.

Херојската изведба на Симфонијата бр. 7 на Шостакович

Во воена опсада, кога луѓето умираат по улици од глад, последно на коешто човек би помислил е музика. Но изведбата на едно дело во Ленинград во 1942 имала огромно психолошко влијание врз неговите жители.

Уметничкиот проект што ќе пристигне на Месечината во 2017

Во 1970-тите на вселенските летала Пионир 10 и 11 беа поставени плочи кои содржеа податоци за животот на Земјата, за вонземјаните да знаат со кого би имале работа ако баш решат да нè контактираат. Но она што наскоро ќе биде испратено на Месечината како уметничко-научен проект којшто го претставува човештвото е многу пооткачено.

„Јастог" (2015)

Веројатно има и почудни начини да ти почне новата година отколку на 1 јануари, веднаш по Виенскиот концерт, со титкањето на СМС пораки кои посакуваат „многу љубов и здравје", да си пуштиш филм од Јоргос Лантимос. Ама тешко дека некои од другите опции би биле толку иронични.

„Љубовниците од Верона“ од Предраг Луциќ

„Ромула и Стафилус искачаа тука", „Спиев со келнерката", „Атиметус ме напумпа"... Да имало Фејсбук пред две илјади години овие графити би биле статусите на жителите на Помпеја, пронајдени на камените ѕидови на градот под Везув.

Сенфот на Кант и сладоледот на Ниче

Ако ви се здосадени стереотипните новогодишни посластици, а сакате истовремено да ги импресионирате гостите со вашето познавање на филозофијата, еве предлог-празнично мени, базирано на она што го јаделе познатите филозофи, или на нивните ставови кон уживањето. Комбинацијата Ниче/Сартр ни се гледа доволно разумна - цигари и седативи со изворска вода. 

Ханеке ќе снима филм за мигрантската криза

По неговиот оскаровец „Љубов", Ханеке се враќа со „Среќен крај", којшто ќе се занимава со судбината на бегалците кои се обидуваат да влезат во Европа.

120 години филм во 120 секунди

На 28 декември се навршија век и две децении од прикажувањето на првиот комерцијален филм на светот. Кој знае како би реагирале браќата Лимиер да знаат што се случило во меѓувреме.

Како (и зошто) да дезинфицирате книга?

Пред некое време пријатели ми донесоа домашна ракија - ја м'кнеле од Хрватска уредно спакувана ќеса, а во истата ставиле и неколку книги.

Која била Артемизија Џентилески?

Една од ретките жени-сликари на италијанскиот барок, Артемизија денес се смета за еден од најдобрите наследници на стилот на Караваџо. Но нејзините дела, полни со насилство и крв, се всушност последица на нејзината трагична животна судбина, која е тема на документарец кој беше прикажан вчера, 28.12, на Би-би-си 4.

Mадам Клод - најпознатата сопственичка на бордел во Франција

Звучи како лик од роман, но Мадам Клод била многу реална, некрунисана кралица на Париз, со врски во највисоките владини кругови, но и помеѓу уметници како Марлон Брандо или Марк Шагал.

Магијата на усната хармоника

Хауард Леви е 64-годишен виртуоз на хармоника. Велат дека извршил револуција со тоа што усовршил тешка техника наречена „прекумерно дување" (overblowing), која му овозможува да добие ноти кои не се ни предвидени да се произведуваат со ова „свирче". И повлијаел на бројни генерации кои го менуваат имиџот на овој инструмент.

Албумот снимен од затвореници кој е номиниран за Греми

Музичари-затвореници во иста категорија за награда со Анушка Шанкар или Жилберто Жил? Еден таков бенд од Малави сега е во таква ситуација, иако неговите членови веројатно не ни знаат за ова.  

Од кого сè краделе Битлси?

Не дека локално многу ни менува, ама една од главните светски вести денес беше пуштањето на речиси целата дискографија на Битлси на стриминг сервисите како Спотифај, Епл мјузик, Тајдал и др. Како што се актуелизираа Битлси, така се актуелизира и прашањето од кого тие всушност краделе музика, креативно покривајќи ги трагите.

Автоматот што заменува непотребни подароци за книги

Целата таа приказна дека не е важно што сте добиле за подарок, туку дека е важно вниманието паѓа во вода кога по дома ќе почнат да ви се трупаат предмети кои ви е шубе да ги фрлите, ама и не ви требаат. Германците имаат решение.

Книжарницата што нуди само еден наслов

„Книгите се духовно богатство" е точна констатација, сè додека не ти е потребен простор кадешто ќе ги складираш и изложиш. Тогаш книгите знаат да станат товар, и ова добро го знаат оние чиј книжарски простор е претесен за да прими повеќе од неколку примероци од еден наслов. Но еве начин како тоа би можело да се реши.

Култниот клуб кој стана сендвичара

Замислете да се затвори Лајка (тука три пати плукање против урок), а на нејзино место, или на друго ама под нејзино име, да се отвори скара на кило. Ништо против плескавиците, ама има места кои треба да се заштитат со закон, како урбан споменик на културата.

Најдобрите филмови во 2015

Влатко е филмољубец, но и ентузијастичен промотор на заедничкото гледање и дискутирање филмови. Секоја среда во МКЦ бира што ќе се гледа во Филмскиот клуб Лале (оној истиот што претходно беше во Менада), а сега ни го претставува неговиот избор најдобри филмови во 2015. Некои сме ги гледале и сме пишувале за нив, а некои едвај чекаме раат да ги видиме за празниците.

Запознајте го Јорданис Цомидис

Во рубрикава одвреме-навреме потсетуваме на културните вредности на нашиот јужен сосед, кои иако не се поврзани со празничните попусти во Солун или со евтини аранжмани во Неа Потидеа, не ги ни исклучуваат. 

Најдобри книжевни критики на 2015

Годинава што изминува ќе биде запаметена не по поединечни осврти на дела, туку по многу пофундаментална критика на „белоцентризмот" и на медиокритетите во книжевноста и во издаваштвото.

Колку (и како) убива Шекспир?

Во претходен видео есеј ги пребројувавме мртвите кај Тарантино - импресивна трицифрена бројка, главно застрелани и искасапени луѓе. Но ако мислите дека насилството е карактеристика на современата уметност, се лажете. Еве од што сè умираат ликовите на Шекспир.

И зборот на годината на Меријам-Вебстер не е (баш) збор

Пред некое време пишувавме за зборот на годината според Оксфордските речници, кој воопшто не е збор, туку слика-емоџи. И Меријам-Вебстер го прогласи својот (не)збор на годината. Како тргнало, следната година можеби ќе победи м’мкање или свиркање.