Во далечната 1980 еден филозоф опишува мисловен експеримент, кој во следните неколку децении ќе стане најшироко анализираниот аргумент во когнитивната наука, а денес задира во природата на ВИ. Откако неодамна почина на 93 години, Џон Серл ќе биде запаметен токму по него. 

На 6 и 7 октомври 2025 (понеделник и вторник) од 19 часот ќе се одржи 11-тото издание на Меѓународниот фестивал на етнографски филм - ЕТНОФФ. Богатата програма содржи филмови од различни делови на светот кои ја истражуваат универзалната човечка состојба, но и опишуваат специфични културни контексти. Влезот е бесплатен!

Нестанојца (кога ти е убаво и не ти се станува од некаде), мамапод (вредна мајка со осум раце), недостих (нешто неискажливо, дури и во поезија), свирисписок – плејлиста и соклупник (соученикот со кого си седел во иста клупа). Ова се само неколку од над 400-те предлози кои пристигнаа на повикот за првиот нов збор во македонскиот, организиран од „Зборци“. Оној победничкиот повикува на стишување, подзабавување, за да може низ тоа спокојство да се стигне барем малку поблиску до вистината. 

Сопругата на новинарот и писател побара нова истрага од Бирото за истраги во Колорадо, иако неговата смрт во 2005 година беше прогласена за самоубиство.

Во различни делови на светот се развиле два вида воини – европските витези и јапонските самураи. И двата реда оставиле силна трага во историјата и се сметаат за едни од највештите борци на сите времиња. Никогаш не се сретнале на бојно поле, но сличната улога во своите општества ги прави лесно споредливи.

Тили наводно не е замена за вистински актери, туку експериментален проект кој треба да се толкува во истата линија со анимација, кукларство или компјутерски генерирана графика. 21-от век изгледа ќе биде дефиниран од вакви „синтетички таленти“. Но во моментов ваквите експерименти наидуваат и на силни реакции, секако од човечки актери.

Од толку пати што сме ја посетиле Виена, никогаш не сме слушнале дека таму постои необичен музеј, за нешто што е универзално а сепак со културолошки специфики - справувањето со смртта, односно со посмртните останки. Трамвајот кој застанува на Централните гробишта, порта 2, беше полн со средношколци на екскурзија во овој физички мрачен, но всушност многу освежувачки музеј. 

Кога купува билет за кое и да е превозно средство, патникот купува ветување дека конкретен автобус, ферибот или авион во одредено време ќе пристигне на одредена дестинација. Но огромнoто планирање зад сето ова всушност почнало со - возовите. 

Културниот снобизам можеби изгледа застарен и непривлечен, но во ера на АИ, алгоритми и безвредна содржина, тој може да биде последниот штит против уметноста што не нуди ништо освен лесна потрошувачка. Наместо да се исмеваат оние кои бараат квалитет, можеби токму тие се неопходни за да се зачува смислата и вредноста на културата.

Тесни, широки, свечени или во стил на пижами – пантолоните се универзален феномен што се среќава во сите култури и во различни епохи. Но тие не се само практична прекривка на телото туку и артефакт кој поттикнува генерациски и родови конфликти. Тековна изложба во Велтмузеум во Виена ја претставува шареноликоста на претставите за тоа како тие треба да изгледаат и кој може да ги носи. 

Книжевниот дел од клубот ќе биде посветен на автори од Источна Азија – нивно читање, анализа и разговор за дела преведени на македонски, англиски или други јазици. Филмскиот дел ќе вклучува проекции и анализи на филмови, често поврзани со книжевните наслови. Kлубот е од отворен тип, членството е бесплатно, единствено треба да прочитате книга или да погледнете филм. Останатото е дружење и муабетење.

Ново британско истражување со повеќе од 1.000 мажи открива дека идеите поврзани со „избегнување на женственост“ и социјален статус често се врзуваат со повисока консумација на месо. Мажите кои силно се идентификувале со традиционални машки норми почесто јаделе црвено месо и живина, и биле помалку подготвени да се откажат од месо или млечни производи.

Италијанската актерка со туниско потекло, позната по филмовите „Гепардот“, „8 и пол“ и „Пинк Пантер“, почина на 87-годишна возраст во Франција.

Во 2008 година, за првпат во историјата, бројот на луѓето што живеат во градови ја надмина половината од светската популација. Денес само 42% од човештвото живее во рурални средини, а селаните често се сметаат за заостанат остаток од минатото. Но зад таа перцепција стои спротивна вистина – селанството сè уште е клучен столб на глобалната економија и опстанокот на планетата.

Иако Холивуд одамна ја тргна настрана зрелата возраст, денес бројот на постари луѓе во општеството расте, па и публиката бара автентична приказна. Ветерани како Морган Фримен, Иан Мекелен или Семјуел Л. Џексон и понатаму играат сложени улоги, докажувајќи дека зрелоста не значи повлекување, туку континуитет на креативноста.

Не се само значајни артефактите кои им припаѓале на владетели или oние пронајдени во дворци и храмови. Најнеобичните наоди се всушност оние користени од пониски „ешалони“ и таканаречениот обичен народ, во случајов од древни чувари на редот и мирот. 

Сигурно ја знаете славната песна на Крис Кристоферсон која стана уште пославна откако ја испеа Џенис Џоплин. Зад неа стои приказна за жената која била инспирацијата, но која во сето тоа препевање и менување род во стиховите излегла - машко. 

Не, ова не е метафора за некој дел од населението на „Големото јаболко“, туку асли глодари во градската средина во која се слушаат стотици човечки јазици и дијалекти. 

Оваа година повторно беа доделени наградите Иг Нобел – сатирични, но вистински научни признанија за истражувања што најпрво предизвикуваат смеа, а потоа размислување.

Рокол е мало, неплодно парче карпа среде Атлантик, кое со децении предизвикува интерес кај владите, научниците и авантуристите. Изолираното островче – оддалечено околу 420 километри западно од надворешните Хебриди во Шкотска – станало дел од геополитички и економски спорови, како и симбол на британска моќ во времето на Студената војна.

Просопометаморфопсија (ПМО) е состојба која предизвикува лицата кои ги гледаме да се појавуваат изобличени во форма, големина или боја. Има различни варијанти - некои гледаат „развлечени“ или двојни лица, други „вештерски“ со долги носеви и остри уши. 

Граѓаните на Чешка со големо нетрпение очекуваа денес, 19.09., да се реши една стара мистерија: кои биле последните зборови на првиот претседател на земјата, Томаш Масарик. Тие беа чувани во затворен коверт од 1937, а свеченото отворање се пренесуваше и онлајн и на чешкото државно радио.

Пред сто години човек по име Џон Логи Берд ја пренел првата јасна телевизиска слика – вознемирувачката насмевка на стомакозборечката кукла Стуки Бил. Така таа станала првата ТВ ѕвезда во историјата.

Во новообјавена студија под наслов „Детската осаменост и когнитивното опаѓање кај средовечни и постари возрасни“, група истражувачи од областа на здравството и психијатријата тврдат дека осамените деца имаат поголем ризик да развијат проблеми со помнењето во староста.