Уште при крајот на тековната година излегуваат списоци со дела кои во следната ќе влезат во јавен домен, што значи дека ќе станат слободни за споделување и реупотреба. Оваа година изгледа ќе има добра „берба“. 

Појак од пластика и поотпорен од стакло, овој материјал полн смола се користи за смартфон екрани, затемнети стакла и уште куп други производи. И покажува дека, иако звучи како парадокс, дрвеното стакло е всушност можно.

1941. Во Европа беснее Втората светска војна. Светот е во депресија, неизвесност, страв. Уредниците на магазинот Тајм одлучуваат малку да ги развеселат читателите и на насловна да го стават Дамбо како „Цицач на годината“. Ама нешто им ги менува плановите.

Википедија на англиски оваа година собра над 84 милијарди прегледи, според бројки соопштени од Фондацијата Викимедија, непрофитната организација која стои зад бесплатната и јавно уредувањата онлајн енциклопедија. Најпопуларната статија за оваа година, очекувано, се однесува на ЧетГПТ.

Ви текнува кога во епизода на „Доктор Хаус“ тој извади играчка-полицаец од нос на дете, кога никој не знаеше зошто тоа не може да дише? Е, овој доктор вадел многу нешта кои возрасни и деца ги голтнале или вдишале и од тоа направил збирка, во која истите се уредно систематизирани и каталогизирани. Од сите тие штрафчиња, копчиња и играчки може да се направи мал расказ како завршиле во нечиј абдомен или бели дробови.

Од нешто што се опишува како ултимативна историја на бендот Кјур, преку расизмот во панк музиката, до подемите и падовите на поп сцената од 1990-тите, ова е еден можен избор на најдобрите музички книги од годината што изминува. 

Рок групата е прва во САД која ги овековечи своите изведби со дигитална рекреација. Дигиталните „дупликати“ на нејзините членови на овој начин ќе продолжат да свират и по својата последна, проштална турнеја.

Од приказни за океанските длабочини до ѕвездите на небото, ова се научно издржани но сепак читливи книги на куп теми за кои најмногу се зборуваше/пишуваше годинава што изминува.

На 7 декември традиционално го одбележуваме роденденот на Том. Човекот што за жал веќе ретко се појавува во јавност, последен пат бил на турнеја во 2008, „најновиот“ албум го издал во 2011, а почесто го гледаме на филм отколку со инструмент в рака. Ама еве, му дошол на Иги Поп на гости. 

Едно од најдобрите нешта што му се случиле на Нетфликс, не само оваа година. Анимирана серија која ќе им се допадне и на оние кои вообичаено не го сакаат ваквиот филмски жанр, затоа што е визуелно прекрасна, а истовремено потсетува на најдобрите крвави акции кои некогаш биле снимени.

„Се надевам дека оваа порака ве наоѓа во добро здравје и расположение“ или „Здраво, одамна не сме се слушнале, се надевам си ок“ се толку чести воведи во поофицијални и приватни обраќања што нашиот ум веќе ги прескокнува, одејќи директно кон поентата на мејлот. Но тие можеби и не се толку излитени фрази колку што изгледа. 

Во ноември 1843, значи пред 180 години во Велс владеела турбулентна политичка клима поради високите даноци кои требало да ги плаќаат земјоделците. Гневни, тие нашле начин како да привлечат внимание, но не само како пародија, туку и како реална бунтовничка симболика.

Во текот на Втората светска војна се појавил тренд „од мака“ - нацртани најлон чорапи. Ако не се миеле, девојките и жените можеле да ги носат „течните хулахопки“ најмалку три дена на себе. Најдолго траеле оние нанесени со сос од печено месо.

Ново издание на Институтот за македонска литература, „Тажачки песни од скопскиот земјотрес во 1963“ на авторите Ана Мартиноска и Жарко Иванов се однесува на еден траурен момент од колективната историја. Среде хаосот и болката на скопскиот земјотрес, еден фолклорист се одважил да го забележи она што денес претставува скапоцен документ за тоа како преживеаните се збогувале со своите блиски. Сега, 60 години подоцна, тие прв пат стануваат достапни за јавноста и тоа токму во момент на колективна тага.

Обиколено со планини и во мрак три месеци годишно, еден град во северна Италија пронашол креативно решение за својот проблем со немањето доволно природна светлина - големо огледало кое рефлектира од ноември до февруари и го осветлува главниот плоштад.

Повеќе од илјада години, луѓето користеле писма наводно напишани лично од Исус, и како докази за неговото постоење и како заштитни амајлии. Најголема моќ имале оригиналите, но се важеле и преписи кои се ширеле како денешните препраќани мејлови. 

Имитирајќи разговорен стил, генеративните чет-ботови како ЧетГПТ нудат шанса за развивање платформи кои користат „длабоко учење“ и големи јазички модели да рекреираат начини на зборување на починатите. Какви се можните психолошки последици доколку ова стане масовно користена технологија?

Oгњен Ранковиќ е белградски графички дизајнер кој специјализира во дизајн на амбалажи, урбана уметност и фотографија. Во мај оваа година во галеријата ХДД во Загреб се отвори неговата изложба Југо.Лого - графичка идентификација во Југославија, која се базира на дигиталната архива која ја има покренато авторот.

Мет Смит, ѕвездата на „Доктор Ху“ и „Круната“, ќе ја продуцира и ќе глуми во мини-серијата базирана на книгата на Кејв од 2009, за трговски патник опседнат со секс, кој во еден момент станува самохран татко и мора да се грижи за својот 9-годишен син. Едвај чекаме пролет.

Нема нешто што човек на мака нема да го направи, и тоа самонаречените исцелители и доктори многу добро го знаат. Овој во 1920-тите убедувал мажи дека тестиси од млади прчови би можеле да им ја излечат импотенцијата. И овие со сиот памет му легнувале под нож.

Ловото на вештерки се случувал и во изолирани заедници на северот на Европа. Во случајов во Норвешка, каде пред повеќе од 400 години во едно рибарско село биле убиени жени обвинети дека со магиски моќи поттикнале невреме. 

Со Лего коцкички до сега се рекреирани Мерлин Монро на Енди Ворхол, Големиот бран на Хокусаи или мапата на светот. Ама психолошки експерименти? Е, тоа е нешто ново.

На постара снимка од хрватскиот квиз „Еден против сто“ се појавува прашање - како се презива германскиот фимаџија, според многумина најлошиот режисер на денешнината: Бол, Зло или Рат? Не знаевме, но научивме.

На местото на лента со црвени линии, жените од почетокот на 20 век со возбуда или со страв седеле покрај жаба и чекале таа да им даде знак, дали се бремени или не. Не, ова не било магија, туку резултат на истражување на еден експериментален зоолог.