Интерстелар, Интерстелар, харе, харе

Интерстелар, како и голем број други научнофантастични филмови чијашто филозофија се базира на поврзаноста на сè со сè, и на некаква универзална суперсвесност што ги надминува времето и просторот, всушност ги отсликува древните учења вградени во источните религии.

Кога Метју Меконахи во филмот тврди дека мистериозните и сезнајните „тие" создале црвоточина блиску до Сатурн низ која тој треба да помине за да го спаси човештвото, притоа минувајќи не само НИЗ, туку и ВОН материјалната реалност, тој едноставно ја повторува централната идеја на Упанишадите, древните индиски филозофски текстови, кои велат дека поединечниот човечки ум е само рефлексија на оној космичкиот. И не само тоа, мултидимензионалниот тесеракт - призмата во која тој влегува на крајот од филмот, а преку која може да го набљудува сопствениот живот од секоја перспектива - е филмско претставување на мрежата на Индра, рана будистичка, односно хиндуистичка метафора, која ја претставува вселената како бескрајна мрежа на постоењето. Таа всушност е оската на светот во ведската космологија, на чии пресеци се наоѓа скапоцен камен со бесконечно многу страни, кој ги отсликува сите останати.

Ова е само еден тазе пример за инаку обилното користење на будизмот, јогата и другите езотерички индиски системи во холивудските филмови. Дејвид Линч, на пример, е промотор на трансцеденталната медитација, Ричард Гир е следбеник на Далај Лама, а Џулија Робертс се приврза за хиндуизмот додека го снимаше „Јади, моли се, сакај" - филм што раскажува приказна за една современа Американка што го наоѓа сопствениот мир практикувајќи ваква духовност.

На списокот е и Нолан, кој и во претходните филмови вметнуваше концепти што може да се толкуваат како хиндуистички, на пример ликот на Гај Пирс во „Мементо", чија амнезија е свеста на која не можеме да се потпреме при прогласувањето на нешто за „реално". Истиот мотив се среќава и во Нолановиот „Инсепшн", во кој Леонардо ди Каприо водеше тим „психонаути" што манипулираат со умот на еден милијардер, што на екран изгледа како влегување од сон во сон.

За „Матрикс", пак, ич да не правиме муабет. Тој се однесува на концептот на „маја" - илузијата на светот што можеме да ја надминеме само со поврзување со нешто поголемо од нас самите, и со практикување вештини како оние на напредните јогини, кои ги прекршуваат таканаречените „природни закони".

Но пред Нолан, пред Матрикс, и пред сè останато, беа „Ѕвездени војни". Трансцеденталната „Сила", која на луѓето им овозможува натчовечки способности доколку се поврзат со неа, е уште едно влијание на индиската езотерија врз американската мејнстрим-култура. Џорџ Лукас бил инспириран од истражувачот на митологијата Џозеф Кембел и неговото дело „Херој со илјада лица". Самиот Кембел, пак, изјавувал дека живее според мантрата од Упанишадите „следи го својот благослов", што е превод на санскритското sat-chit-ananda.

Дел од процесот на станување холивудски херој е и борбата со сопствената мрачна страна и просветлувањето што следува по победата. Во трилогијата за Бетмен индиректно се вградени такви идеи, како на пример онаа за приоритетот на сопственото внатрешно изградување како личност додека човек се соочува со предизвиците на надворешниот свет.

Добрите познавачи на источните учења холивудската употреба на овие концепти можеби ја гледаат како нивно вулгаризирање. Оние што се, пак, по западната филозофија ќе речат дека слични идеи како погоре опишаните може да се најдат и кај еден Шопенхауер (кој бил под источни влијанија) или кај натчовекот на Ниче. Без оглед дали се директен производ на источните религии или на некаков мешап на идеи, овие ликови и нарации сепак се одличен начин за пренесување на инаку сложените концепти за свеста, вселената, времето и просторот на филмското платно.