662 е бројот на Јутјуб прегледи на концертот на групата Зијан, присутен на платформата повеќе од една година. Само 662! Пред некој ден имаа концерт по повод 42 години постоење и се вратија во МКЦ после 30 години. Беа ли ТВ екипи, ги исповикаа ли по емисии, за барем малку од малку да ги ублажат бљувотините, од Звезде гранда до турски серии, со кои со години систематски го урнисуваат духовниот имунитет на нивната публика?

Настапот на Крафтверк на фестивалот „Рингишпил на младите“ (1970) во Соест, Северна Рајна Вестфалија, е најраната концертна снимка на пионерите на електронската музика. Таа година се формирани и се во оригиналниот состав. Публиката као малку збунети, ама, малку по малку, го фаќаат ритамот. Ожежи, мајсторе!

Амир Бешо Лејзи е еден од помалку познатите бисери на старата сараевска рок школа. Има свирено во бендот на Тифа и пар други локални групи. За време на опсадата, како гитарист е дел од култната претстава „Коса“ на чии проби доаѓа директно од линијата на фронтот. Во една таква прилика, Лејзи бива речиси смртно погоден со гелер од граната во глава.

После години успешно стилско сурфање низ Fusion, Funk, Jazz, Modern Classic, Rock, Rap, Poetry, Opera, Рамбо се враќа на своите самопуштени корени. Овојпат ни ја лансира следната генерација турбо фолк - глем треш обработка на неговата песна Урбано. Вештачката интелигенција здружена со природната интелигенција на човекот кој ги најавува трендовите. Кој па сега ова ќе го истрпи?

Музичари знаат да кажат дека инспирација наоѓаат и на најнеочекувани места. Некои веруваат дека некоја виша инстанца им праќа сигнали а тие се само нејзин спроводник. Така некој погледнал низ џам, видел птици на електрични кабли, каблите му заличеле на петолиние, птиците на ноти и ова е резултатот. Интересно, ама не ќе да оди тоа баш така.   

Беше тоа голем, огромен скандал проследен со масовно разочарување од неговите фанови кога Боб Дилан во далечната 1965 година, на фестивалот Њупорт реши акустичната гитара да ја замени со електрична. Ако тогаш прејде на акустика на електрика, денес, на 83 години преоѓа од електрика на механика (?). Оти па му е гајле на Големиот Везир дали некој повторно ќе биде разочаран од него.

Фановите на Jane's Addiction цели 14 години чекаа да ги видат Пери Фарел, Дејв Наваро и останатите повторно заедно на сцена. И тоа заврши катастрофално глупо. Од нигде никаде, Фарел, кој за време на целиот концерт во Бостон бил вон себе (течности или супстанци), среде песна го нападна Наваро на кој не му беше јасно кој му е курац. На крај Фарел го извадиле од бина, останатите се гушнале и поклониле пред публика како извинување за безвезниот инцидент. 

„Ден пред утре“ е прв албум на новиот хрватски бенд Криптолокери кој се доживува како „ретро панк рок метал“. 16 песни, секоја со свој видео запис. Цаката е во тоа што - бендот не постои. Целата музика е генерирана од вештачка интелигенција а претставник на човечкиот род во проектот е само извесен Томислав Михалиќ. Не сме одушевени, ама еве, чујте.

Како што се опеани битките во Смилево (Крушево абер пристигна), Сутјеска (Командант Сава), или испраќањето три војски да го опколат јунак Леонида во Ѓавато (Трба трби гевгелиско), така Јеменците односно Хутите направиле песна и спот за тролање на нивните душмани (Израел, Америка, Англија) за она што им се случува по морињата. Риши Сунак е скроз погоден.

За преработките на Џони Кеш еднаш напишавме дека нема песна што тој ја има обработено а да не е подобра од оригиналот (за разлика од оние на другиот Џони, Штулиќ, кај кого секоја обработка е пошкарт). Бидејќи животот е краток макар траел и 71 година како кај Кеш, човек не може да успее сите песни да ги облагороди. Затоа е тука вештачката интелигенција без која немаше да чуеме ваква „Barbie Girl“. 

На 80 години од рак почина Франсоаз Aрди, кантавторка која со својот меланхоличен глас и сензуална убавина едно време беше светска сензација. Подеднакво инспирираше модни дизајнери и музичари. За Џегер тоа беше идеална жена, Дилан ѝ има пишувано љубовни песни, Боуви призна дека долго време бил затрескан неа „на далечина“ а прерано починатиот Ник Дрејк заради неа се има преселено во Париз.

Од Полска е дечкото и ко октоподот е со тоа прстите по гитарата. Плус, ја користи и перкусионистички, што е особено атрактивно за гледање и слушање (а одамна го има демонстрирано Томи Емануел). Малку нервира со тоа претенциозните фаци што ги прави, ама па никој не е совршен, освен технички, каков што е Марцин. Настап на полувреме на Феникс Санс.

Викендов во Белград беа ѕверовите од Рамштајн, убедливо најголемата светска концертна атракција. Се довлекоа со 77 шлепери опрема, го монтираа чудовиштето од бина и на 60 и кусур илјади публика кои шлапаа во кал, со цистерни децибели и потрошени над илјада литри бензин, им ги запалија ушите и очите. Рамштајн не мора да ги сакате, ама мора да ги видите. Чекајте да чуете со која песна Србиве ги враќаа на бис.

Праизведбата во Виена била огромен успех и била прекинувана со гласни овации а присуствувал и веќе наглувиот автор. Деветтата се темели на „Одата на радоста“ на Фридрих Шилер, напишана 40-тина години претходно. Пред да ја „углазби“ Бетовен, Одата веќе била широко прифатена а меѓу студентите била хит и важела за песна за опивање.  Денес тоа е химна на Европа која се бори со тежок мамурлук.

Нема што многу да се каже за следнава ситуација освен што е многу нестварна и надреална. Елем, Џо Страмер едно време држи радио емисија на BBC наречена „London Calling“, по тој лудо добар албум на Клеш. Завршува песна од Корнершоп (Good to be on the road back home again) па Страмер ќе каже: „А сега сакаме да ви пуштиме нешто екстремно интересно“. И го пушта Шабан Бајрамовиќ!

Песна најверојатно направена со она SUNO (или слична ВИ алатка), чии (не)дела ги промовиравме преку нејзината бласфемична музичка креација за Македонско девојче. Оваа „Пасошко“ е каде-каде подобра, со дражесна винтажна инструментализација, само што генераторот има сериозен проблем со акцентите во македонскиот јазик, а тоа, барем нам, бааги ни пара уши. Ама, тргната е работата...

Ед Мота (Бразилец) признава дека нема поим од англиски јазик, што и не би било ништо страшно ако не беше блуз пејач со целосно англиски репертоар. Па како? Па цело време слуша американски блуз, фанк и џез, и научил на памет.

Ако се каже дека поставата која учествува во оваа песна е легендарна, ќе биде малку. Специјална снимка на ‘Going Home (Theme From Local Hero)’ од Марк Нофлер претворена во 9 минута музичка епопеја. Од Дејвид Гилмор до Рони Вуд, од Слеш до Ерик Клептон, Стинг, Спрингстин, Пит Таузенд... Како посебна чест, песната се отвора со последната снимка од покоен Џеф Бек.

Супер занимливи податоци и трендови од долгогодишни музички листи, извадени со помош на AI, за тоа кои жанрови (квантитативно) опаѓаат а кои растат, како стои популарноста на одредени инструменти, што станува со должината на песните... Интересни, но во крајна линија небитни работи за артисти (а и уживатели на музика), освен за оние што би сакале да се шлепаат на трендови. А тоа е увек шкарт порив.

Скроламе по листата и едно-две викаме: да бее, и тој... да бее, и таа... Многу музика отиде во 2023. Џеф Бек, Дејвид Крозби, Том Верлеин, Вејн Шортер, Руичи Сакамото, Хари Белафонте, Тина Тарнер, Аструд Жилберто, Тони Бенет, Шинед О Конор, Сиксто, Роби Робертсон, Шејн.... Да послушаме уште малку некои од нив, пред да ги надвика секојдневниот саундтрак од Десингерица и Теа Таировиќ.

Не само тоа. Дејвид Гилмор ја изведува во Помпеја, 2016-та година, на првиот настан на тоа место на кој присуствува публика уште од 79-тата година на нашата ера, година во која се случува онаа прочуена ерупција на Везув. Моќна симболика, моќна песна. Да беше надлежен Шилегов, пак ќе го викнеше Дино Мерлин, Данела ќе речеше дека нема пари и дека медиумите ја нејќат.

Убава е Алелуја на Леонард Коен, убава е и онаа на Џеф Бакли, но да споделиме една друга верзија на песната која пред доста години ја отпеа мало девојче од Ирска со нејзиниот школски хор. Се вика Кејли Роџерс, 10 годишна, девојче со аутизам и АДХД. Да ја слушнеме песната која потсетува дека „дурот те крева, а молот те спушта“, во време кога, заради ужасниот епилог на младата Вања, сме во тешки молови.  

Кога иначе тие би се качиле на кров на Бакингемската палата за свирка, ако не се вмешаа големите ега на на два познати „сера“, во 2012-та, за дијамантскиот јубилеј на кралицата Елизабета Втора. Сер Елтон Џон и Сер Пол Макартни. Двајцата инсистирале да свират на свое пијано и никако поинаку. Меднес технички не можеле да бидат сместени меѓу нив па им направиле бина на кров. Ќеифи.

Многу надреално изгледа и звучи кога од Северна Кореја, во сиот оној дисциплиниран слетовски дизајн, ќе грмне песна како „I Want to Break Free“од Квин. Огромен хор, огромен оркестар, огромен лидер... Млади корејски скоевки во миничи, некои од нив на гитари, на бубњеви, додека дебелкото аплаудира со цигара во рака. Дејвид Линч не би го извел ова подобро.