„Иницијатива за елиминација на штетен јазик“ - целта на оваа кампања со морничаво име е на компјутерскиот оддел на Стенфорд е замена на наводно расистичка и друг вид несоодветна терминологија во официјалната преписка. Го замислуваме Орвел како коментира - „алал вера“. 

Без оглед дали е абецеда, азбука или алфабет, подредувањето на нештата по утврден редослед на почетната буква може да изгледа неутрално и без големо значење. Но престанува да биде такво кога ќе се спореди со не-алфабетски јазици, кои се потпираат на идеограми или слогови, и кои често се приморани да се прилагодат на глобалната доминација на oние другите.

Пандемијата ја засили комуникацијата онлајн, па лексикографите (се мисли на оние кои будно следат и ги регистрираат динамичните промени) имаат полни раце работа.

Asymptomatique (асимтомпатичен) и télétravailler (работник од дома) се меѓу дополнувањата на најзначајниот речник на францускиот јазик, чие ново издание рефлектира лингвистичка динамичност без преседан.

Студијата се однесува на САД, каде анализата на онлајн коментари покажале дека либералите и конзервативците користат различни зборови за слични искази. Како да зборуваат не на некаков сленг, туку на сосема различен јазик. 

Во оној официјалниот на македонскиот јазик можеби ќе се воведе (ако воопшто) во некоја далечна иднина, кога светот ќе го тресе некоја нова пандемија. Но во Меријам-Вебстер, речникот на англиски јазик, ова е термин кој се најде побргу од AIDS, за само 34 дена од официјалното соопштение за вирусот на СЗО.

Затворениците доселени во Австралија од својата татковина - Англија - помеѓу другото донеле и куп зборови и изрази. Еден од нив, исто така осуденик, ги документирал во 1819, во книга под наслов A Vocabulary of the Flash Language.

Чувствувал вина заради аристократското потекло. Мислел дека во филозофијата кажал сè што имал да каже. И - станал селски учител. Само што не издржал долго со нервите.

Поентата на текстот е поинаква, ама нам ни е крајно интересна врската помеѓу настап на политичар и број на пребарувања во речник. После настапите на нашиве единственото низ што ти иде да пребаруваш е шкафчето со апчиња за смирување.

Под „пусто турско“, а пред влијанието на западната хетеронормативност од доцниот 19 век, сексуалните обичаи биле многу поразлични и поживописни отколку што замислуваме. Пример за тоа е отоманската сексуалност.

А зошто на волку убав ден би пишувале за таги? За да се подготвиме за доаѓањето на вистинската есен.

Додека ние сме шампиони во измислување што повулгарни и политички некоректни термини за „другите“, некои народи се обидуваат да си го прошират јазичниот фонд со зборови кои би ја претставиле различноста на начин кој неа ја објаснува, и оттаму ја прави поприфатлива.

Можете да замислите ситуација во која наши лингвисти, преку профил на Речникот на македонскиот јазик, на социјални мрежи ги корегираат политичарите низ поучни но и комични постови? Ни ние. Ама некои други лингвисти го искористија моментот за да поделат по некоја лекција.

Како да наместиш ученици што мамат на матурски испит со тоа што препишуваат од интернет? Замени ги податоците онлајн со лажни. Барем тоа е лесно.

„Енкрипција“, „анонимизација“, „машинско учење“, „нет неутралност“...Технолошкиот жаргон знае да биде комплициран за оние вон ваквите професии, на кои тие треба да им бидат објаснети како на петгодишно дете. На пример - со аналогии.

Знаеме дека ве удавивме со различни зборови на годината - од англиските пост-вистина и снегулка, „германското“ флај и австралискиот демократски колбас. Но овој некако ни изгледа дека најреално го опишува чувството со кое ја завршуваме годината. Дека таа беше - надреална.

Во баварски замок во Минхен постои библиотека со висок таван и специфичен книшки мирис, каде е сместена една од најголемите збирки латински текстови на светот. Група истражувачи тука пишуваат нешто што би требало да биде најдеталниот речник на овој јазик до сега. 

Мет Баси (Matt Bucy) во 2001 дошол до откачена идеја - да го разложи неговиот омилен филм на зборови, да ги подреди по англиската абецеда, а потоа по истата логика да ги измонтира сцените во кои се појавуваат зборовите. Резултатот го обелоденил на интернет дури оваа година.

Пред некое време пишувавме за зборот на годината според Оксфордските речници, кој воопшто не е збор, туку слика-емоџи. И Меријам-Вебстер го прогласи својот (не)збор на годината. Како тргнало, следната година можеби ќе победи м’мкање или свиркање.

Затворскиот сленг е кодиран говор, во кој препознатливите зборови можат да значат нешто сосема поинакво од вообичаеното. Една група затвореници од Бона Тера, Мисури, составиле и објавиле речник, кој дава увид во нивните секојдневни искуства во оваа институција.

Македонскиот еквивалент веројатно би бил „спиндонски", кога оние на кои тоа им е работа користат фрази кои навидум звучат разбирливо, но всушност ви го матат умот. Американците наскоро ќе имаат цел речник со илјадници примери од секојдневниот живот, што значи дека оние кои веќе зборуваат спинглиш ќе мора да бидат уште покреативни ако сакаат да ја постигнат целта - да бидат неразбирливи.

Англискиот се зборува во толку различни краишта од светот што е сосема нормално тој да си има свои локални особености. Еден лингвист од Уганда објави книга во која детално ја опишува историјата, еволуцијата и граматичките особености на оној англиски кој се зборува во неговата татковина. Некои од примерите се цепки.

Најстариот и најавторитативниот речник на шпанскиот јазик деновиве предизвика скандал. Причина: поврзувањето на една етничка група со нивна наводна карактерна особина. Како стојат работите во врска со ова во нашиот?

Има ли нешто подосадно за рекламирање од речник? Врти-сучи, што и да смислиш пак мора да биде нешто што ќе ги убеди купувачите дека си академски настроен и сериозен. Или?