Еднаш месечно во изминатите речиси три децении, режисерот Гери Фиалка, познат како соработник на Френк Запа, ги собирал членовите на својот книжевен клуб за да ја читаат „Финегановото бдеење“ на Џојс. Пред неколку дена тие конечно стигнаа до последната страница. Која изгледа дека и не им е баш последна...

Сер Јуџин Гусенс бил британски композитор и диригент, другар на Пикасо и на Стравински и човек со чие име се поврзува огромниот проект на изградба на Сиднејската опера. Истовремено, тоа е човекот кој загубил сè поради својата контроверзна врска со тн. „Вештерка од Кингс Крос“.

Да, убаво прочитавте. Прашањето делува необично затоа што сметаме дека вредноста на нашата планета е непроценлива. Но еден астроном успеал да ѝ стави цена. Таа во моментов е превисока, но како што сме тргнале, наскоро може да биде на попуст.

„Сикс трипл ејт“ била единствена целосно женска воена единица на американската војска испратена преку океанот во текот на Втората светска војна. Се состоела главно од црни и латино девојки и жени, а нивното мото било - „Нема пошта-нема волја за борба“.

Харуки Мураками, Маргарет Атвуд и Салман Ружди традиционално се на списокот и за 2023. Но тука е и кинеската авторка Чен Шуе, како и Норвежанецот Јун Фосе. Кој ќе ја добие останува да се види денес (четврток, 5.10) во 13 часот, освен ако повторно не протече некоја информација како што тоа се случи вчера, со добитниците за хемија.

Комитетите кои одлучуваат кои ќе бидат годишните добитници на високото признание во различни области го прават тоа обврзувајќи се на строга тајност. Првично, записниците од дискусиите требало да се држат во бункер засекогаш, но сега деталите за процесите можат да се објават по 50 години. Еве неколку интересни приказни кои притоа биле обелоденети, заедно со пар забуни и грешки.

Нема појак доказ од моќта на пишаниот збор од фактот дека историски луѓето на кои тој збор не им одговарал по секоја цена сакале да го забранат. Иако што било „прво“ често пати е тешко да се лоцира, јасно е дека во минатото (а во некои контексти и денес) да се пишува нешто против мејнстримот било опасно не само по книгата, туку и по животот.

Еден од најпознатите концерти на сите времиња ќе биде поставен на сцена во Лондон следната година. Секако, без повеќето од оние кои го одбележаа, а чие спомнување би звучело како редење на поп на погреб - Боуви, Меркјури, Џорџ Мајкл...

Стивен Кинг има напишано повеќе од 60 романи, плус еден куп кратки раскази. Тие со децении им нудат инспирација на бројни сценаристи и режисери. Правата за овие вториве се живо џабе, иако се добиваат со малку строги услови.

Денес, 2.10, беа соопштени првите добитници на Нобел во низата која вообичаено се случува во месец октомври, а која почнува со оние за физиологија или медицина. Каталин Карико и Дру Вајсман високото признание го добија за развојот на mRNA вакцините против Ковид. Животната патека на унгарско-американската биохемичарка до овој момент е навистина интересна. 

Угуису е вид птица која има силна симболика во јапонскиот фолклор. Но освен митолошко, таа има и многу практично значење - од нејзините „брбушки“ се правел, а и сè уште се прави, одлична маска за лице, која ја користеле гејшите за белење на лицето и генерално разубавување. Денес истото наводно го прават и некои славни личности.

Годината е 1936, а Олимпијските игри се одржуваат во Берлин. Канцелар на Германија е Адолф Хитлер и него спортистите во дефилето го поздравуваат со тн. „олимписки поздрав“, кој неодоливо потсетува на оној фашистичкиот со кренатата рака. Но не и оние кои дошле од Кралството Југославија.

Археолозите велат дека ја идентификувале најстарата обувка во Европа која потекнува од неолитот, односно од пред 6000 години. Станува збор за сандали исплетени од слама, кои кога целосно ќе се реконструираат можеби ќе станат следниот летен хит.

Терминот „алгоритам“ денес асоцира на кодови, компјутери, н’рдови кои знаат сето тоа да го испрограмираат и да му смислат некаква практична примена. Кога станува збор за уметноста, алгоритмите се сфаќаат како спротивни на нејзината суштина. Ама некогаш тоа не било така. 

Две значајни антрополошки организации од САД и Канада организираат конференција. На неа се пријавува тим кој сака да зборува за биолошкиот пол како за (се уште) значајна категорија во општествените и хуманистичките истражувања. Без да ги повикаат на разговор, организаторите го бришат нивниот панел од програмата. Овие остануваат со купените авионски карти и биолошкиот пол в рака. 

Може да се сфати и како ретро заводнички повик по атрактивен припадник на спротивниот пол. Но се пс-ка најчесто по мачиња, кога се сака да им се привлече внимание. Дали еволутивно има врска едното со другото, тоа само еден Дарвин би знаел. 

Денес на ова би се гледало како на „културно присвојување“, но кога францускиот крал Луј 14-ти наредил изградба на 5 објекти инспирирани од Порцеланската кула во Нанџинг (едно од седумте светски чуда кое малкумина Французи го имале видено со свои очи), како бегство од Версај и егзотично љубовно гнездо, тој поттикнал мода која се проширила низ тогашна Европа.

„Звучни ефекти број 13“ поттикнал контроверзи кога бил издаден во 1977. Но и покрај морничавите наслови на композициите како „Црвена жешка маша во око“ и кампањата за да биде забранет, ефектот бил обратен - тој станал хит за издавачот, Би-би-си.

Јапонска уметност која во буквален превод значи „правење кнедли од кал“, комбинира земја и вода, а потоа со трпеливо и долготрајно полирање создава деликатна сјајна сфера слична на топче билијард. Има во ова метафора, ај ти.

Во интервју за Гардијан, актерот зборува за новиот филм „Прво играј“ во кој го толкува ирскиот драматург. За улогата требало да вежба дијалог со метла, но од друга страна бил пресреќен што не морал да слабее 15 килограми за да личи на Бекет. 

„Ако можеш да останеш присебен,кога сите околу тебе главата ја губат и те обвинуваат за тоа...“. Славната песна на Киплинг со децении се наоѓа на првото место во анкетите за омилени поетски дела на Британците. Иако напишана за неговиот син, таа е всушност инспирирана од лик кој бил контроверзен уште пред напливот на политичка коректност.

Семејството на Садако Сасаки, која починала од труење со радијација во 1955, сака нејзините хартиени жерави да бидат признени од УНЕСКО како историски значаен симбол на ужасите на нуклеарните оружја. 

Пред 20 години, некому во компанијата Пепси му текнало да направи промотивна кампања - најголема во историјата. Не за еден милион, не за сто, туку за дури 1 милијарда долари. Не се барало никакво знаење, никаков напор, само да се погодат случајни бројки. Па сепак, излегло дека луѓето повеќе сакаат опипливи нешта, како ѓезве или гратис сокче, отколку сума пари која не ја разбирале.

Во 1965 компанијата Хасбро на пазарот вади кукла која треба да е антитеза на гламурозната Барби. Не е ни чудо што денес таа е заборавена, затоа што многу бргу се покажало дека целата идеја е промашена.