Bookbox

Фестивалот на креативен документарен филм Македокс оваа година ќе се одржи од 21-28 август на неколку локации. Меѓу 75-те филмови има еден кој навидум многу пати сте го гледале. Но и покрај препознатливиот формат, тој сепак успева да трогне и да допре, низ приказните на децата од едно училиште во Виена. 

Нова книга под наслов „Книжевниот клуб на ЦИА“ од долгогодишниот новинар на Гардијан, Чарли Инглиш, е возбудлива историја на тоа како агенцијата пренесувала забранети книги преку Железната завеса.

Кратка историја на маиците со слогани

Имаме фиоки полни маици – удобни, евтини и лесни за комбинирање. Но маицата одамна не е само „основно“ парче облека. Последните 70 години таа е средство за самоизразување, а денес, во 2025, маицата со натпис е како подвижен билборд за протестни и ангажирани пораки, макар биле напишани и со коректорски грешки.

Џабе совети, пак носиме одлуки сами

Меѓународно истражување спроведено во дванаесет земји покажало дека, при донесување сложени одлуки, луѓето насекаде во светот најчесто се потпираат на сопственото размислување, наместо да бараат совет од други. Ова важи и за поиндивидуалистичките, и за поколективистичките општества. 

Апокалипса: нова книга за прастара тема

Колку повеќе учиме за апокалипсите од минатото, толку повеќе надеж имаме дека ќе ја надминеме и нашата, онаа реалната или замислената. Тоа нема да биде пријатно, ниту праведно, но светот и нашите култури, заедници – па дури и нашиот вид – од неа ќе излезат променети. Ова го тврди авторка на нова книга на тема апокалипса.

Користите ли „вишок“ зборови?

За среќа на сајтов никој не ни брои знаци и зборови, па тоа е едно гајле помалку. Но има (странски) медиуми и стручни списанија кои имаат многу строги правила околу должината на текстовите. Тоа подразбира „стегнат“ начин на изразување, што значи и исто таков начин на мислење. Дали ова е добро во смисла на ефикасност и прецизност, или напротив, го убива изразот?

Холандскиот град чиј назив постојано се менува

Leeuwarden, Ljouwert, Liwwadden, и уште стотици варијанти низ вековите - европскиот главен град на културата за 2018 е рекордер по број на имиња кои му биле давани низ историјата.

Се бара архивар за материјалите од оставштината на Принс

Поинформираните за она што сè останало необјавено по смртта на славниот музичар велат дека дури и сите негови официјални снимки случајно да исчезнат, тој повторно би бил сметан за музички гениј, само врз основа на огромното количество необјавен материјал. Него сега треба некој да го среди.

„Вкус“ денес не е човечка карактеристика, туку алгоритам

Може да се залажуваме дека она што го читаме, слушаме и купуваме е резултат на свесна одлука дека тоа се вклопува во нашиот изграден, софистициран и индивидуален вкус. Но дали бираме ние, или некој бира за нас?

Издадена специјална карта за метро посветена на Боуви

Не се знае дали, и колку често Боуви користел метро во Њујорк. Но неговата најблиска станица би била онаа на Бродвеј/Лафает во Сохо. Таа до 13 мај ќе биде дизајнирана во негова чест, а во тој период ќе можат да се купат и посебни Боуви билети, кои содржат музика.

„Книгоблок“ - она кога со месеци читаш една иста книга

Дијагноза: Bookblock
Симптоми: Тензични главоболки, хронична вознемиреност
Третман: Има само еден лек - откажи се дур не станало предоцна

„Девет ноќи“ од Бернардо Карваљо

2 август 1939. Млад американски етнолог, еден од „перјаниците“ на неговата генерација, пулен на славните професори Франц Боас и Рут Бенедикт, извршува самоубиство во амазонските прашуми. Прашањето до денес останува нерасчистено - зошто?

„Брилијантин“ - четириесет години подоцна

Tекстов можеби нема ништо да им значи на оние родени после 1980. Но можеби и тие би се навлекле на еден од најсаканите мјузикли на сите времиња, доколку го изгледаат денес.

50 години по Џони Кеш прв концерт во затворот Фолсом

Лос Тигрес дел Норте дошле во Америка пред пет децении и прв пат свиреле во затвор. За да ја одбележат оваа годишнина тие неодамна свиреа во Фолсом. Последен пат таму затворениците музика во живо слушнале исто така пред 50 години, кога им пееше Џони Кеш.

Koлку вреди зборот (буквално)?

Не е метафора, туку пазарно прашање: колку вреди трудот на пишувачите на текстови, истите оние кои ги читаме секојдневно по интернет?

Жената-истражувач на мозоците на ментално болните која полуде

Во нова книга Барбара Липска опишува како го преживеала ракот кој се проширил до мозокот, и како болеста ѝ го променила и начинот на мислење, и карактерот, но и природата на менталните болести кои самата ги истражува.

Нова алатка на Гугл овозможува да „зборувате“ со книги

Одделението за истражувања на Гугл започна проект наречен Семантички искуства - сајтови на кои преку интересни активности се демонстрира способноста на вештачката интелигенција да разбере како зборуваме (и мислиме).

Ракописите на Кобејн, Боуви и Коен претворени во фонтови

Нов проект под мотото „пишувајте песни како оние кои ве имаат инспирирано“, користи букви и ноти напишани од раката на познати музичари за да создаде фонтови кои го имитираат нивниот ракопис.

Кендрик Ламар доби Пулицер!

Прв пат во 75-годишната историја на престижната награда, која се доделува во областа на новинарството, книжевноста и музиката, во последната категорија признанието не го доби дело од џез или од класика. Албумот Damn на Ламар, за кого ја доби наградата, како и целото негово творештво, додуша е мешавина од многу нешта.

Некогаш револуционерниот прирачник за жени ќе престане да се печати

„Нашите тела, ние самите”, прв пат објавена во 1970-тите, предизвикала револуција заради третманот на до тогаш табуизираните теми. Сега, организацијата која ја издава книгата повеќе од 50 години изјавува дека ќе престане со печатење нови примероци. Oбразложението - жените веќе не зависат од книги за да се информираат за сопственото здравје и сексуалност.

Имало Фројд и пред Фројд

Има (бар на македонски) интересно име: Рихард фон Крафт-Ебинг. Бил психоаналитичар и сексолог кој работел на ова поле уште во 19 век. Кој му е крив што после него дошол Фројд, кој врз него фрлил голема историска сенка. А баш убаво ќе стоеше место „фројдовско“ ова или она - „ебинг-ово“.

Во чест на Форман: малку познати факти за „Амадеус“

Јан Томаш Форман, попознат како Милош Форман, славниот режисер на „Лет на кукавичјето гнездо“ и „Коса“, почина на 86 години. Еден од неговите најуспешни филмови беше и незаборавниот „Амадеус“. Еве неколку помалку познати моменти околу неговото снимање.

Европските издавачи се паразити на грбот на авторите од сиромашните земји

Ова го тврди Фарук Шехиќ, добитник на наградата на ЕУ за литература за 2013 за романот „Книга за Уна“. Вели, да не било тоа немало да знаел какво дно се издавачите од земјите кои важат за цивилизирани. Би било интересно слични искуства да пренесат и наши преведени автори во Европа, онолку колку што ги има.

Заборавената музичка супер-ѕвезда на Романија од времето на Чаушеску

Родион Росча создавал неверојатна мешавина на поп и електронска музика во времето на студената војна во Романија. Во татковината го слушале милиони, но надвор од неа никој не го знаел. Неговата приказна е добра основа за филм.

Златен занает - рачната работа како клуч за среќа

Дури три нови книги, секоја од свој агол, ја промовира терапевтската вредност на тоа да се занимаваш со некој занает. Плетење, косење со срп, правење ракија, шишање нечија коса. Тие функционираат како заеднички напор да се контекстуализира, вреднува и промовира чинот на правење нешто со сопствени раце.

Изложба посветена на текстилните работници во Бангладеш и САД

Уметницата Рејчел Брин и поетесата Алисон Морз укажуваат на тешките услови за работа на текстилните работници, поттикнувајќи ги гледачите критички да се осврнат на својата потрошувачка на облека.

Потерница по жена која украла камен од инсталација на Јоко Оно

Една од оние „лајтерици“ вести, ама кои имаат и мета димензија. Затоа што на украдениот камен, вреден 17.500 долари, пишувало - „Сакај се себеси“.

Совршена несовршеност: портрети на кучиња кои живеат со хендикеп

Нашиот овогодишен Фестивал на јадење книги е посветен на такви книжевни дела чии главни ликови се животни. Кучињата, на пример, во голем број од нив се симбол на лојалност и упорност. Па дури и кога се повредени или трајно хендикепирани, како овие во нова книга портрети на малку поинакви но крајно симпатични кученца. 

Koга научниците експериментирале врз самите себе

Етиката на експериментирање на луѓе е „трусно“ подрачје, дури и кога постои таканаречена „информирана согласност“ и компензација за времето и ризикот со кој се соочуваат волонтерите. Можеби токму затоа, или заради некаква луда посветеност, се познати примери на научници кои изведувале експерименти врз самите себе. Еве тројца такви.