Влијанието на тарифите на Доналд Трамп врз светската економија ќе биде огромно. Со ова се согласуваат и нивниот идеен творец и остатокот од светот соочен со универзални царини од 10%, плус „реципрочните со дисконт“ за земјите со многу повисоки царини за САД.
На Денот на ослободувањето, како што го нарече, Трамп објави дека другите земји, и пријателите и непријателите, повеќе нема да ги „цицаат“ САД и да се богатат со високите ограничувања за увоз на американски производи, на сметка на трудот на американските работници.
Фајсел Ислам, уредник на економската секција на ББЦ, забележува дека ваков удар врз меѓународниот економски систем немало уште од протекционизмот пред еден век.
Целта на политиката е да се врати трговскиот дефицит на САД „на нула“. Ова е целосно превртување на светската економија, вели Ислам.
Тој смета дека тарифите ќе создадат неизвесност и ќе ги уништат деловните модели на илјадници компании, фабрики, па и на цели нации.
Главното прашање за него е како ќе реагира светот. Синџирите на снабдување создадени од најголемите светски компании веднаш ќе бидат прекинати и мошне веројатно ќе бидат пренасочени кон Кина.
Потрошувачите во Европа ќе купуваат поевтини облека и електроника. Некои може лично да се одмаздат, како што илустрира падот на продажбата на возилата Тесла, смета економскиот уредник на ББЦ.
Кина, на која Трамп ѝ наметна тарифи од 34%, згора на веќе постоечките од 20%, најави контрамерки за да ги заштити своите права и интереси.
Нема победници во трговските војни и нема излез за протекционизмот. Кина ги повикува САД веднаш да ги укинат едностраните царини и соодветно да ги решат разликите со своите трговски партнери преку дијалог на еднаква основа, објави Пекинг.
Урсула фон дер Лејен, претседателка на Европската комисија, оцени дека тарифите спирално ќе предизвикаат пораст на понатамошен протекционизам.
Последиците ќе бидат страшни за милиони луѓе ширум светот. Веќе го финализираме првиот пакет контрамерки како одговор на царините за челик. Сега подготвуваме дополнителни контрамерки, за да ги заштитиме нашите интереси и нашите бизниси доколку преговорите не успеат, изјави Фон дер Лејен.
Манфред Вебер, претседателот на доминантниот блок ЕПП во Европскиот парламент, изјави дека за граѓаните на САД ова не е „ден на ослободување“, туку „ден за незадоволство“.
Тарифите на Доналд Трамп не ја бранат фер трговијата; тие ја напаѓаат од страв и ги повредуваат двете страни на Атлантикот. Европа е обединета, подготвена да ги брани своите интереси и отворена за фер, цврсти разговори, изјави Вебер.
Се уште актуелниот германски канцелар Олаф Шолц ја оцени улогата на Трамп како „фундаментално погрешна“ и „напад врз трговскиот систем што создаде просперитет низ целиот свет“.
Совршено е очигледно: дури и ако Европа воопшто не направи ништо, ќе има економски тешкотии за САД. Ова е лекција за основна економија, која веќе сто години е во учебниците за трговски војни, изјави Шолц.
Премиерот Доналд Туск оцени дека Полска ќе го издржи ударот од тарифите, проценет на 2,4 милијарди долари.
Колку и да е тежок и горчлив ударот, зашто доаѓа од нашиот најблизок сојузник, ќе го преживееме. Нашето пријателство мора да го положи испитот, изјави Туск.
Шпанскиот премиер Педро Санчез го осуди протекционизмот на Трамп и како одговор најави владин пакет од 14 милијарди евра за амортизирање на негативните ефекти од трговската војна.
Италијанската премиерка Џорџа Мелони не ги осуди тарифите, туку објави дека „ќе направи се за договор со САД за да се избегне „трговска војна која неизбежно ќе го ослабне Западот во корист на другите глобални играчи“.
Францускиот премиер Франсоа Бајру ги оцени тарифите како „огромна тешкотија за Европа“, но и како „катастрофа за САД и нивните граѓани“.
Канадскиот премиер Марк Карни забележа дека Трамп „зачувал голем број важни елементи од комерцијалните односи меѓу Канада и САД, но најави дека Отава ќе се спротивстави со контрамерки за да ги заштити своите работници.
Австралија ги отфрла тарифите како „спротивни на духот на партнерството“, но ќе се воздржи од контрамерки.
Мартин Кетл, колумнист во Гардијан, забележува дека тарифите, без разлика дали ќе ги ослободат САД или ќе предизвикаат рецесија, се само надоврзување на обидите да се трансформира пореметениот економски модел. И тоа е нешто што не засега сите нас.
Трамп постапува логично. Тој реагира на нешто реално, на глобалната рецесија што најнепосредно произлегува од комбинираното влијание на банкарската криза од 2008-9 година и пандемијата на ковид од 2020 година, вели Кетл.
Тој тврди дека заедничкиот корен на денешниот економски товар е преоптоварувањето со долгови и кредити што го предизвикаа банкарскиот крах во 2008 година. Ова поттикна обиди да се заокружи кругот - даночни намалувања во САД, штедење во Британија, намалување на пензиите во Франција - што пак предизвика „популистички“ одговори, како изборната победа на Трамп во 2016 година, брегзитот, жолтите елеци во Франција.
Но, пред да се реши некој од овие национални одговори, пристигна ковидот, предизвикувајќи рецесии насекаде, берзански колапс и пораст на инфлацијата.
Трамп се држи за сламки. Тој може да го пренасочи американскиот тарифен приход во неолиберални даночни намалувања за корпорациите и богатите како него. Но, неговиот пристап може да се гледа и како илустрација за ограничените стратешки опции што денешните демократски политички лидери ги имаат под своја команда кога се соочуваат со економска рецесија или, уште полошо, депресија, забележува Кетл.
