На 17.09 (недела) во Скопје започнува 11-тото издание на фестивалот Про-за Балкан. Помеѓу бројните интересни учесници е и режисерот на култните „Ко то тамо пева“ и „Маратонци...“ и автор на неколку книги кои повторно се вртат околу филмот. Во ова интервју тој зборува и за проектите кои се во тек, но и за таквите кои изгледа ќе останат неснимени, како и за својот однос кон сопственото дело, околу кое како што вели често се крева(ла) непотребна хистерија. 

Ако пред очи ви дојде слика на стриповските браќа Далтони врзани со синџир и кугла на нозете, како дробат камен со големи чекани, сега истата ќе треба да ја апдејтирате. Браќата Далтони со лаптопи пред себе, како вршат општествено корисна работа „хранејќи“ ја вештачката интелигенција со своја.

Имал импресивен интелект, но не бил благословен со исто такво тело. Готфрид Вилхелм Лајбниц бил ќелав, низок и со не многу привлечни црти на лицето. Но за разлика од голем број негови колеги, бил многу практичен, па вложувал во својот изглед, на тој начин промовирајќи ја и својата филозофија.

Ние наивните нека си пиеме мохита и апероли. Не залудно се вика - во виното е вистината. А особено во ова вино со специфичен „бустер“, кој сигурно би додал малку повеќе дионизиска радост во прославата на св. Трифун. 

Векови по објавувањето на книгата на Даниел Дефо во 1719, приказните за преживеани од бродолом биле толку чести што станале посебен жанр познат како „робинзонади“. Типично тие вклучувале мажи или моммчиња, сами или во групи. Требало да дојде 1986 за Куци да напише ваква робинзонада во која жените не играле споредна улога. Сепак, и претходно имало и исклучоци, кои нуделе поинакви идеи за родот и империјата во 19-вековна Англија.

Дали реална банана залепена за ѕид може да биде заштитена со авторско право? А дали би можело да се каже дека авторот на оваа банана го копирал делото на друг уметник, кој исто така залепил банана, овој пат пластична, на зелен картон, и на тој начин му го нарушил авторското право?

Нова книга на Хана Карлсон ги превртува џебовите одвнатре, а од нив почнуваат да се тркалаат монети, часовници, пиштоли и со векови стара социјална и политичка историја. 

Да речеме дека сте ја гледале „Сопранови“ и ви е скапоцен камен во круната која ја сочинуваат сите серии на сите времиња. И да речеме дека омилен лик ви бил Силвио Данте, оној со вечно намрштената фаца со талент на имитирање ликови од „Кум“. Е сега замислете серија после оваа во која тој игра поранешен мафијаш. Ама во Норвешка. Или не сте ја гледале, или сте сакале да ја заборавите. 

Една статија објавена денес, а врз основа на податоци од Државниот завод за статистика, малку нè замисли. Понекогаш и не е потребно кој знае какво познавање на бројки и проценти, туку интуиција, комбинирана со реално искуство на чести посети на локалната библиотека, кои велат - со оглед на намалувањето на животниот стандард и неодамнешната пандемија, бројот на корисници на библиотеките (во светот па и кај нас) би требало да е пораснат, а не намален. Нешто како да не штима...

Ви се случило ли (нам постојано) да сакате да напуштите некој настан каде има многу луѓе - прослава, детски роденден, дури и свадба - без да се поздравите, бидејќи тоа би ви заштедило време и енергија, а на домаќините љубезен напор да ве убедат да останете уште малку? За ова имало и име, па сега знаеме за што можат да ни се налутат.

Замислете дека сте дел од група заглавена во ледената дивина на Антарктикот, изолирана од останатиот свет. Од овие луѓе може да се очекува со тек на време да развијат своја „култура“, но дали тоа значи дека истото би се однесувало и на нов акцент или „дијалект“?

Во досега необјавени белешки кои ќе се најдат во нова книга, Даглас Адамс пред три децении го предвидел подемот на технологијата која денес ја земаме здраво за готово.

Ги има на детски (а и не само детски) родендени. На корпорациски „ивенти“. На отворање на дуќани, на свадби, крштевки. Во реклами кои треба да доловат слобода и игривост. Од каде овој обичај?

Фестивалот се отвори во средата (30.08) во невообичаено тивка атмосфера поради двата тековни холивудски штрајка. Неизвесноста околу тоа кои ѕвезди ќе се појават и кои филмови ќе влезат во финалната програма се споредува со онаа од времето на пандемијата. Но филмови има, и меѓу нив и такви кои ветуваат. 

Се вика ресторан Ботин и се наоѓа во Мадрид, Шпанија. Не е препорачлив за вегетаријанци, бидејќи е најпознат по „олд скул“ рецепти кои вклучуваат печено прасе бавно крчкано во печка која не е изгасена од 1725-та.

Од највисоката жирафа до најситниот полноглавец - мерењата кои се прават секоја година во Лондонската зоолошка (и не само таму) се важна витална статистика за секое животно, но помага и во споредување на податоците помеѓу повеќе зоолошки во Британија.

Ова лето аперол шприц-от може да се види на шанкови и кафански маси насекаде низ светот. Но за Венецијанците ова е изненадување - како една пијачка која до пред две децении можела да се најде само во скромни таверни и барови го освоила светот?

„Ванила“ во англискиот се користи за нешто стандардно, невозбудливо, обично. Но приказната за трговијата со овој зачин во Мексико е многу поинаква, додавајќи горчливи тонови на убавата ванила. Нешто на што можеби ќе помислите следниот пат кога ќе ја ставате во колачи, особено ако е од онаа „вистинската“.

Стереотипот е следен - ако си по природните науки и технологијата, тогаш мора да си добар и во математика. Но Томас Едисон, Чарлс Дарвин и други генијални научни умови мака мачеле со неа. Мала утеха за некои од нас, математички неписмените. 

Она кога правиме нешто што подразбира прецизност на рацете и се фаќаме како несвесно јазикот ни ѕирка од устата? Ова можеби изгледа смешно, но открива една цела историја на еволутивни врски во човечкото тело.

„Презентациите, како и порното, секогаш ја имаат туркано технологијата напред“. Оваа реченица во статија за историја на oна што денес генерички го нарекуваме „Пауер поинт“, односно на периодот пред тој да почне да гази во различни области од бизнис до образование, нè натера да се заинтересираме. 

Преку серија скулптури создавани во тек на девет години, уметникот од Лос Анѓелес, Валид Бешти сакал да види (и да ни прикаже) што се случува со стаклени предмети кога истите ќе бидат испратени во стандардни кутии на ФедЕкс. Накратко, скулптурите се - крш.

Легендата вели дека новоизбраните папи во средниот век требало да ги презентираат своите гениталии на „инспектор“ кој потврдувал дека тие се мажи. За таквата потврда тогаш било доволно да се има мадиња, и физички, а и метафорично - за да се издржи церемонијата.

Не се случува само во земји како нашата, во која странски експерти често доаѓаат да споделат искуства со нивните одлични системи на заштита на културното наследство. Илјадници предмети од Британскиот музеј едноставно ги нема, и тоа не само физички туку и (случајно или намерно) во документацијата.