Универзална основна опуштеност

Идејата зад универзалниот основен приход звучи оправдано и примамливо: без разлика дали и што работат, сите луѓе имаат право на достоинствен живот и затоа треба од државата секој месец да добиваат некои пари, за да не бидат под удар на егзистенцијалните закани. Така ќе имаат и повеќе време и тоа време ќе го искористат да бидат покреативни и попродуктивни. А сега назад кон реалноста.

Фото: ЕПА

На американските избори во 2020 година, интересен кандидат се најде на сцената за претседателска номинација на Демократската партија: Ендрју Јанг. Тој особено ја разбранува јавноста поради неговото ветување дека на сите ќе им дава по 1.000 долари месечно.

Како и Трамп, и Јанг имаше стратегија да ја фокусира кампањата на едно единствено прашање: тоа што за Трамп беше миграцијата, за Јанг беше универзалниот основен приход (УОП).

Неговата верзијата беше примамлива и поради својата едноставност. Секој човек во земјата би добивал убави, округли 1.000 долари месечно. Неважно дали некој е богат или сиромашен, стар или млад. Гласот за Јанг беше глас за кеш. Многумина од неговата партија ја осудија идејата и на богатите да им се дава по 1.000 долари месечно, но тој инсистираше плаќањето да биде универзално, за да се избегнат манипулации и бирократија.

Јанг наведе неколку причини за универзален основен приход. Примарна беше дека технологијата ќе почне да укинува многу нискоквалификувани работни места, УОП на тие луѓе ќе им помогне да преживеат и да се снајдат.

Но, тој наведуваше огромен број бенефиции и надвор од социјалната функција. УОП ќе ги ослободи луѓето да бидат креативни и претприемачиви. Гарантираниот приход ќе им обезбеди на луѓето сигурност што им е потребна за да ги следат своите страсти, да започнат бизниси или да се вратат на училиште. Спротивно на тврдењата на скептиците, УОП не би ја зголемил мрзеливоста туку би ја подобрил продуктивноста на луѓето.

Студија решила да го провери тоа: 1.000 рандом лица со ниски примања да примаат по илјада долари месечно три години.

Резултати: примачите на пари станале посиромашни (во споредба со контролната група). Зошто? Затоа што работеле помалку и подолго останувале невработени. Не само што примателите работеле помалку, тоа го правеле и останатите возрасни членови на домаќинството.

Лежерноста знае да биде заразна.

Дали луѓето го искористиле ова време за да најдат подобра работа? Баш и не. Примателите биле поселективни во нивните апликации.

Дали луѓето правеле нешто друго продуктивно кога биле невработени? Резултатите не се импресивни. Луѓе тврдат дека, имајќи основен приход, имаат повеќе претприемачки намери, но тоа не се претвора во вистинска претприемничка активност.

Дали луѓето се враќаат на училиште? Најчесто не.

Значи, што направија луѓето со дополнителното време што го добија од помалку работа овозможена од тоа што имаат загарантирани илјада долари месечно?

Накратко -  се опуштија.

„Учесниците во нашата студија го спуштија нивото на трудот давајќи му поголема вредност на слободно време“, заклучуваат авторите кои понудија и подетален преглед на тоа како и на што се троши времето кога се има унивезарлен основен приход:

25 октомври 2024 - 07:23