Не се жени, туку јајчарки?

Научници (термин кој веќе станува критично излитен од премногу слободно користење) инсистираат на постепено укинување на бинарниот јазик (мажи/жени) и воведување на термини како „јајце-производител“ наместо сегашниот застарен термин „женско“.

И не се само жените, туку проблематични се и мажите кои по нивна препорака би требало да се нарекуваат „спермо-производители“, или пак двата пола да бидат заменети со „XY индивидуа“ и „XX индивидуа“.

Новите зборови се собираат како дел од ЕЕБ јазичниот проект (Ecology and Evolutionary Biology), кој е соработка меѓу научници од САД и Канада кои тврдат дека дел од терминологијата не е инклузивна и може да штети. Според нив измените се неопходни како би се избегнало „нагласување на хетеро-нормативните гледишта“, а по оваа основа проблематични се и зборови како мајка, татко, примитивни, напредни, вонземјани, инвазивни, ненативни и раса.

Под истата секира падна и еден од најпознатите концепти на сите времиња „преживување на најспособните“ бидејќи тој дискриминира против луѓе со инвалидитет и е поврзан со евгеника.

Од научна перспектива критиката, меѓу другото, е и дека ваквото неповикано напуштање на традиционалните термини чисто за атер на инклузивноста ќе и наштети на науката по основа на немање прецизност и создавање конфузија.

„Мислам дека кога термини како машко/женско, мајка/татко ги карактеризираш како штетни тогаш ја заменуваш науката со идеолошки ставови.

Без разлика на намерата, проектот за одново инженирање на јазикот ќе предизвика конфузија кај многумина, а последно нешто што им е потребно на научниците е немање јасност околу значењето на зборовите што ги користат,“ порачува експертот за едукација од Универзитетот во Кент, професор Френк Фуреди.

ЕЕБ проектот со работа започна месецов во журналот Трендови во екологијата и еволуцијата, со цел да направи список на проблематични зборови кои од научниците се идентификувани како штетни и да предложи нивна алтернатива.

Во својата досегашна работа, тие го прогласија терминот „граѓанска наука“ за „штетен за не-граѓаните“ кои може да се чувствуваат исклучени заради него, па предлагаат тој да се замени со „партиципирачка наука или заедничка наука“.

Термините „инвазивни“ или „не-нативни видови“ се сметаат за „ксенофобни, анти-имигрантски и милитаристички,“ и треба да се заменат со „новопристигнати“ или „неугодни видови“.

Од ЕЕБ за сега не планираат на никого да му го наметнуваат својот речник но им порачуваат на останатите научници дека „промената на терминологијата е нешто што секој поединечен научник може да го направи за да ја подобри инклузивноста на индивидуално ниво.“

16 февруари 2023 - 14:25