Апарат со големина на кутија за чевли во почетокот на март се спушти на Месечината, но неговото возило Атена се преврте, остана без пристап до сончева светлина, престана да испраќа сигнали и беше прогласено за мртво.
Конструкторот Лоунстар дата холдингс од Хјустон, сепак ја прогласи мисијата за успешна. Тоа е првиот чекор од амбициозната мисија за вонземни центри за податоци. Месечината или орбитата во пресметките се покажале како многу згодни домаќини за дата-центри. Се штеди на струја за разладување, простор и вода, се избегнува загадување на околината, а копиите на податоците се побезбедни отколку на Земјата.
Условите во орбитата или на Месечината секако дека не се идеални. Машините мора да бидат физички отпорни и да имаат капацитет да се напојуваат со доволно соларна енергија.
Експерти велат дека тоа и не е толку голем предизвик ако се спореди со проблемите за изградба на дата-центри на земјата. Откако беа натоварени со обучување модели со вештачка интелигенција и со рударењето криптовалути, таквите центри сега на Земјата сега трошат 2% од глобалната потрошувачка на струја. До 2030 година ќе трошат 4%.
Дамиен Думестир, архитект на вселенски компоненти во француско-италијанската компанија Талес Аленија спејс, посочува на чувствителноста на оптичките кабли на дното на морињата, кои може да се оштетат од саботажи или природни катастрофи. Центри на небото, поврзани со ласерски зраци, би било невозможно да се блокираат или да бидат хакирани, освен со вселенски проектили или нуклеарни експлозии.
„Кутијата за чевли“ што сега е превртена на Месечината била опремена со ССД меморија за складирање 8 терабајти и со еден микрочип. Планирано било да се тестира неколку недели додека не навлезе во сенка и температури ниско под нулата.
Повеќето тестови биле успешно спроведени пред хаваријата на Атена. Анализата на телеметриските податоци на патот и краткиот престој на Месечината даваат надеж дека веќе во 2027 година ќе биде спроведена нова мисија за складирање податоци на мрежа сателити на височина од 61.350 километри, во Лагранжовата точка во која се изедначуваат гравитациите на Земјата и на Месечината.
Сличен проект планира и Аксиом спејс, кој организира кратки патувања на астронаути до Меѓународната вселенска станица. До 2027 година треба да биде поставен компјутерски јазол на модул во ниска орбита на Земјата. Компанијата Старклауд вложи 11 милиони долари за да лансира мал сателит со систем за обработка на податоци.
Предностите на вселената е побрзата обработка на податоци. Директните сателитски емитувања денес имаат ограничен капацитет. Видео-сигналите се испраќаат до приемници на земјата, кои потоа се префрлаат на обработка во соодветни центри, па сигналите стигнуваат до корисниците со битно задоцнување. Тоа можеби и не е толку битно ако следите спортски пренос, но е од исклучителна важност за научни истражувања или прашања поврзани со националната безбедност.
Професорот Доменико Вичинанѕа од Универзитетот Англија е еден од скептиците што предупредуваат дека сè уште не постои роботска технологија за составување и одржување на такви вселенски центри.
Решавањето на проблемите во орбитата е далеку од едноставно. И со најсовремена роботика и технологија има дефекти што не може да се отстранат. Вселената нуди непрекинато напојување со сончева енергија, но за чувствителната електронска опрема голема опасност се и сончевите експлозии и космичките зрачења. Треба да се тестира како функционираат чипови и мемории, вели професорот.
