Сред глобалниот економски крах во 2008 1 евро вредеше 1,6 долари. Сега заради изложеноста на украинскиот фронт и колебањето на Европската централна банка за кревање на каматните стапки двете валути се изедначија за прв пат од 2002.
1. Зошто еврото тоне?
Вон Украина, од војната најмногу страда Европа и тоа главно заради енергетската криза што е предизвикана од истата, и која би можела да доведе до долга и длабока рецесија. Во ваква ситуација Европската централна банка (борејќи се против инфлација и спасувајќи ја економијата) се обидува да ги поскапи кредитите за прв пат од 2011. Во исто време Федералните резерви на САД ја креваат каматната стапка побрзо отколку Унијата. На терен ова значи дека американските обврзници се многу попривлечни од европските, што се отсликува и во наклонетоста на инвеститорите кон доларот, на сметка на еврото.
Плус, доларот не е толку изложен на ефектите од војната, што значи дека колку подолго трае војната, толку полошо ќе биде за еврото.
2. Зошто слабо евро е лошо?
Иако со години ЕУ се надеваше на слабеење на еврото како мерка за стимул на економијата на Унијата и зголемување на конкурентноста на производите, сега проблемот е што слабеењето се случува во исто време со инфлација па целиот ќар од зголемениот извоз е збришан од поскапиот увоз.
3. Дали е важно изедначувањето?
Ова е психолошката граница на пазарот. Првиот ваков пад во однос на доларот, еврото го има во декември 1999, неполна година по воведувањето. И во тоа време карактеристична е посилната позиција на американските обврзници во споредба со германските и посилниот раст на САД.
4. Каде е дното?
Аналитичарите главно се држат на долната граница од 1 евро за 90 американски центи, и тоа во случај Русија да ја ескалира кризата со затворање на снабдувањето на гас во Европа. Американските предвидувања се меѓу 0,95 и 0,985 долар центи за 1 евро, Дојче банк пак сметаат дека ќе биде некаде меѓу 0,95 и 0,97 евро центи, но во случај на рецесија.
5. Како би можело да се врати еврото?
Потребно е намалување на разликата во каматната стапка со другите глобални пазари за обврзници. Додека американските Федерални резерви имаат зголемување на каматните стапки од 150 базични поени, ЕЦБ се уште нема мрднатно и главната стапка уште ја држи во негатива. Заради внатрешните механизми на Унијата, за ЕЦБ е далеку потешко да ги крева каматните стапки, бидејќи на тој начин ризикува излегување од контрола на трошокот за позајмување на позадолжените ЕУ нации.
6. Дали е ова егзистенцијална криза за еврото?
Не, и не е прв пат тоа да преживува ваков притисок. Уште од почетокот аналитичари не му предвидуваа светла иднина, главно заради проблемите во менаџирање на монетарна унија составена од разнолики економии. Ова посебно се забележа во 2012 кога држави како Грција, Италија и Шпанија беа изолирани од инвеститорите. Тогаш претседателот на ЕЦБ, Марио Драги, вети дека „ќе направи се што треба“ за да ја спаси заедничката валута, по што еврото почна да си ја враќа силата.
