Само што си рековме дека ќе го затвориме дуќанот, и ќе заминеме раат на одмор, почнаа да пристигнуваат сериозни индикации за постоење на нам непознат автор, за кој дури и сега, откако по итна постапка прочитавме две негови книги, се уште не сме сигурни - дали е луд или гение.

Оние кои редовно, или барем чат-пат ги следат новостите во книжевниот свет, последниве два месеца не можеа глава да кренат од Франзен. Неговиот нов роман „Слобода" (по „Корекции" кој се појави 2001, истата недела кога се случи 9/11, и беше номиниран за Пулицер), беше хиперболично прогласен за „книга на векот" уште пред да стигне до книжарниците.

На Робинзон Крусо се сеќавам од основно: сцената кога тој прв пат здогледува човечки стапки на навидум пустиот остров и денес ми предизвикува морници.

Да го преживееше атентатот, Ленон можеби ќе доживееше 70. Ќе беше разведен, политички компромитиран, горд сопственик на краварска фарма во Делавер Каунти, каде гостите–намерници ги служат студено капучино, во високи чаши.

Краевите се секогаш поинтересни од почетоците. Крајот подразбира некакво сведување, заокружување, резимирање. Можеби не се сеќавате како и кога нешто почнало, но ако го преживеете, знаете да го препознаете крајот.

Пред неколку дена нè израдува новата реклама во циклусот „Македонија вечна". После сите убајни кои можеме да му ги понудиме на добронамерниот патник: археолошки ископини, манастири, вина, езера и планини, конечно некој се сети на она што всушност требаше да биде прво - на храната!

На наши години ('наши' за да не испадне дека сум сама во маките), човек почнува со сведување на сопствениот уметнички и друг вкус. Знаете точно што да нарачате во кафана, по облека одите само во вам познати продавници, не се ни трудите да проверите кои се музичарите на кои се палат помладите, тешко склопувате нови (дури и Фејсбук) пријателства, а кога старите ве викаат за излегување се мачите да одберете меѓу тоа и рано легнување.

„Смеата го убива стравот, а без него не може да има вера - без страв од Ѓаволот, нема веќе потреба од Бог. Што ако заради оваа книга учените речат дека е дозволено да се смееме на сè? Светот ќе потоне во хаос! Затоа, го уништувам она што не требало да биде кажано."

Хорxе де Бургос во Името на розата, пред да ги изеде затруените листови од втората Аристотелова Поетика, и да ја запали манастирската библиотека

Сите имаме наши тешки моменти. Денови кога бесмисленоста доаѓа лазејќи, и ние тонеме во цинизам и иронија. Денови кога престануваме да веруваме во љубовта, и дека на крајот сè ќе биде добро. Во такви моменти е убаво да се чуе тенко и треперливо детско гласче, како пее една пријатна песничка.
(од „Наивен. Супер")

Кога бев (по)мала не поминуваше ни едно лето да не одам во Струга за време на 'вечерите'. И ми беше супер - зрело лето, полупразни плажи и химнични звуци на поезија, помешани со вкус на Т'га.

Сабџект: Заувек
Датум: 20.12.2009

Сè уште не сте биле на одмор? Во потрага сте по недопрена природа, диви морски плажи, 'автентична' локална култура и ефтино сместување? Епа, добредојдовте на Треќиќ!

Пред некое време беше објавена вест дека петмина 'тинејџери' (всушност осумнаесетгодишни, возрасни граѓани), измачувале и касапеле мачка, снимајќи се со мобилен телефон. „Повеќето деца", се вели во веста, „после школо одат во локалните кафулиња на муабет. Но овие одбрале друг вид забава."

Во рубрика со ваков наслов веројатно очекувате за своите книжевни преференци да пишуваат Благица Павловска, Боки 13, Милошоски или Фрчко. И зошто да не, можеби и тие ќе дојдат на ред во некое следно издание. Но за почеток, една поинаква дефиниција на тоа кои се „познатите" гости-уредници - тоа се мои познати и пријатели, луѓе за кои знам дека читаат и дека добро пишуваат.

Да се разбереме – за фудбал не знам речиси ништо. Првенството го следам само по кафани и на гости, свртена кон оние што гледаат во телевизор. Дома во осум гласно пуштаме МТВ, за комшиите да мислат дека до нив живеат нормални луѓе.

На нашиот повик за испраќање писанија од млади автори се јавија неколкумина. Ги одбравме според нас најдобрите. Иако припаѓаат на речиси иста генерација, не тврдиме дека тоа е пресекот на книжевна Македонија во нејзините дваесетти.

Веројатно не е случајно што Ибзен пред да стане писател бил лекарски помошник. Затоа што неговата Пер Гинт не е просто „драмски спев од четириесетина сцени", тоа е дело - дијагноза.

Понекогаш кажуваш нешто во песните, дури и кога шансата тоа да е вистина е мала. Некогаш кажуваш работи кои немаат никаква врска со она што навистина сакаш да го кажеш.
А понекогаш кажуваш нешта за кои сите знаат дека се вистинити.
Никогаш нема доволно време за размислување.
Си шиел, си пеглал, си се пакувал и си се возел.
Ете што си правел.

Боб Дилан, Хроники

Има еден феномен во врска со југо-носталгијата, која веројатно важи и за секоја друга носталгија која има идеолошко-политички конотации: на луѓето кои ја чувствуваат често им е нелагодно да ја искажат.

„Главните текови на марксизмот" на Лешек Колаковски започнува со реченицата: „Карл Маркс бил германски филозоф". Навидум банална, оваа констатација и не е толку неважна.

Кога пред два дена на Фејсбук профилот на Букбокс го одбележавме Меѓународниот ден на книгата, и истовремено годишнината од смртта на Сервантес, бевме изненадени од веста дека токму во тој момент од печат излегува целосниот, двотомен македонски превод на Дон Кихот, препечатено и 'освежено' издание на она од 1985 на Наша книга, за кое малкумина знаеја и дека воопшто постои.

Уште пет минути до вашиот настап. Во главата ви бучи, дланките ви се потат, стомакот ве стега. Ѕиркате во говорот кој го скициравте цела ноќ, но зборовите ви се чинат туѓи, како да ги гледате по прв пат.

„Хедонистичкиот ангел не знае за некаква света водичка и преферира вино; се плаши од темјан и порадо ужива во мирисите на некое сакано тело. Нему му ги должиме најубавите чувства, наслатките пијанства, скапоцените и ефемерни јадења, извајаните енергии, разменетите љубезности, посакуваните радости. Животното мото на овој вкусувач на рајските јаболка би гласело Carpe Diem! Мислам дека со мирна душа би можеле нему да му го препуштиме нашиот живот, за Танатос, кога ќе чукне неговиот час, во своите бисаги да одложи само едно тело, кое согорело до последниот остаток."

Мишел Онфре, Гастрономски ум