Кога данскиот студент регистриран како „7069“ во 2005 година донирал сперма за паричен надомест не било познат ризикот од пренесување на ретката мутација. Донаторот ги поминал сите задолжителни здравствени контроли на Европската банка за сперма со седиште во Данска и со неговиот материјал во изминатите 17 години биле зачнати 197 деца преку 67 клиники за плодност во 14 земји.
Дури неодамна било откриено дека мутација во неговата ДНК го оштетила генот TP53, кој има клучна улога во спречување развој на канцерогени клетки. Донаторот е здрав, но сите негови биолошки наследници го имаат синдромот Ли Фраумени, кој до 90% го зголемува ризикот од развој на рак во детството или рак на дојка на поголема возраст.
Луѓето што го носат синдромот мораат секоја година да ги скенираат мозокот и телото со магнетна резонанца, и да прават абдоминален преглед со ултразвук заради рано откривање на можните тумори. Жени често избираат да ги отстранат градите за да го намалат ризикот од рак.
Првите сомневања биле откриени при кампања на Европското здружение за хумана генетика за преглед на рак кај деца зачнати од донатори. При истражувањето спроведено во текот на оваа година, од вкупно 67 познати деца на донаторот, генетската мутација била потврдена кај 23, а кај десет веќе бил дијагностициран рак. Некои деца починале на многу мала возраст.
Понатамошната истрага спроведена од 14 медиуми низ цела Европа открила дека всушност биле зачнати 197 деца од генетскиот материјал на истиот донатор. Бројката не е конечна, бидејќи не се добиени податоци од сите земји што користеле материјал од Европската банка за сперма.
Банката се правда дека оваа ретка мутација не може да се открие со стандардните прегледи, но ја прифаќа одговорноста поради претерано користење материјал од ист донатор. Нема меѓународни ограничувања. Белгиските закони дозволуваат користење иста сперма за најмногу шест семејства во земјата. Истрагата покажала дека 38 жени од Белгија родиле вкупно 53 деца со материјал од спорниот донатор. Европското здружение за хумана репродукција и ембриологија неодамна предложи ограничување од 50 семејства по донатор.
Не можете да правите скрининг за сè, ние прифаќаме само 1% или 2% од сите мажи кои аплицираат да бидат донатори. Ако го направиме режимот уште построг, ќе останеме без донации, вели британскиот професор Алан Пејси.
