Вредно кај експериментот е што не се темели на вербални искази или електронско решавање морални дилеми кога е лесно човек да се чатали, туку на реални подметнувања паричници, на улица, по музеи, клупи, шалтери и слично. Целиот експеримент чинел 600.000 евра а во секоја од 40-те земји се правеле по околу 400 опсервации. Изгубените паричници имале различна сума пари во нив, некои биле без пари.
Наспроти интуицијата и очекувањата на економистите, повеќето луѓе ги враќаат паричниците кои ќе ги најдат. И уште позанимливо, колку повеќе пари имало во нив, толку поголема била стапката на „поврат на новчаник“.
„Погрешно претпоставуваме дека луѓето се себични суштества. Испадна дека сопственото доживување како чесен човек е многу поважно од краткорочната парична добивка,“ вели еден од водачите на истражувањето од универзитет во Мичиген.
Конкретно кон бројките: биле вратени 51% од новчаниците кога имале мала сума пари, 40% кога биле без пари но затоа дури 72% кога паричникот содржел поголема сума.
Како најчесни земји се покажале Данска, Шведска и Нов Зеланд. На другиот крај се Кина, Перу, Казахстан и Кенија, каде во просек изгубените паричници им се враќаат на нивните сопственици меѓу 8 и 20 проценти.
Испаднало дека има места на кои ниту еден подметнат новчаник не бил вратен и тие се особено интересни: се работи за Ватикан и за две анти-корупциски агенции.
*******
На пишувачот на оваа статија, му имаат вратено 20.000 денари заборавени на банкомат. Ги нашла жена и ги однела во банка. По воспоставениот контакт со неа, изразената благодарност и желба нешто да се почастиме, добрата жена рече дека не го направила тоа за награда туку за себе и за Господ. Прашана за која екипа игра, рече дека е од Јеховини сведоци. Ја користам оваа прилика уште еднаш да ѝ се заблагодарам и да ѝ посакам животот да ѝ враќа со добрини.
