Малку што друго е девалвирано во нашите јазици како терминот „незапамтено злосторство“, и кога штокавските весници објавуваат нешто како „незапамтено злосторство!“, тоа обично значи дека такво злосторство не се памети од минатиот месец. Заклал цело семејство, ја убил мајка си со секира, силувал деведесетгодишна старица, со калашников ликвидирал цело село, стрпал луѓе во подрум и ги запалил живи, ја бомбардирал градската болница со авион, го опколил градот и убил десет илјади луѓе: ако овие злосторства од нашите црни хроники не се паметат, тоа не е затоа што никогаш порано не се случиле во нашиот живот, туку само затоа што - како што кажува самиот збор - не сме се сетиле на нив.
Сите овие злосторства, накратко, се незапаметени од една едноставна причина - нашиот народ слабо памти.
На крајот, „незапаметено злосторство“ стана толку девалвирано што денес во весниците како такво, значи незапаметено, се рекламира секое редовно убиство со калашников или некакво брутално групно силување. А нашите дементни култури се згрозуваат и крстат, како никој на Балканот никогаш да не убил маж со автомат или силувал жена со другарите. Вистински „шокантна! и "вознемирувачка!" сензација ќе биде кога некој храбар уредник ќе објави приказна за „запаметено злосторство“.
Овој пат, сепак, се случи навистина невидено злосторство во штокавските истории. Страшното злосторство, за какви само читавме во вестите од дементната земја Америка - каде и денес десетина загинати во основно школо е „злосторство без преседан“ - овој пат се случи во нашиот град, во нашата маало, во нашето старо училиште.
Овој пат тоа беше наше дете. Што се случи?, ќе се прашуваат многу приучени социопатолози и субкултурни антрополози од општа пракса во следните денови и месеци, збунети пред сосема нов општествен феномен, навистина невидено злосторство. Дали Србија конечно стана Америка? Дали е ова култот на сила и насилство, кој иконографски го генерира турбо-фолкот, трап и гејмер културата - со сè поскапи автомобили, златни прачки, оружје, курви и кокаин - потполно ист како на Дивиот Запад?
„Евидентно е канцерогеното и погубно влијание на интернетот, видео игрите и западните вредности. На сите им е јасно дека е потребен голем пресврт и систематско изнаоѓање решенија. За оваа трагедија да не се претвори во општествено прифатлив модел на однесување како што е во западните општества. Денеска имавме многу значаен и емотивно набиен разговор со претседателот Александар Вучиќ“, рече Бранко Ружиќ, еден од приучените социопатолози и субкултурни антрополози по општа пракса, вработен на позицијата министер за образование на Република Србија.
„Социјално прифатлив модел на однесување на западните општества“? „Западни вредности“?
Настрана прилично невнимателно избраниот момент да се бираат „социјално прифатливи“ страни на светот, во време кога на источната страна беснее мала трета светска војна, патем, само неколку месеци - потполно исто, упаѓајќи во школо со два пиштола - ученик уби 11 ученици и двајца учители во градот Ужевск, среде Русија.
14 годишниот убиец од елитно училиште на Врачар, не потекнува од проблематично семејство, ниту од редот на размазените белградски златни деца, Бака Прасиња кои негуваат „западни вредности“ и доаѓаат на школо во жолти ламборџинија со пиштол во фиоката. Станува збор за син на угледен белградски лекар, повлечено момче и одличен ученик, кој, како што дознаваме, ги имал речиси сите петки, посетувал часови по глума, одел на училишни првенства по математика и лани учествувал на општински натпревар по историја.
Накратко, „штребер“ и идеална жртва на врсничко насилство и школски насилници, поради што, на крајот на краиштата, оваа година ги сменил и класот и смената.
Тригерот на крајот бил токму единицата по историјата: бесен поради кецот, зел два пиштоли на татко му, влегол во училиштето и ја застрелал професорката по историја, а потоа со помрачен ум тргнал да му им одмаздува на соучениците, училиштето и целиот свет.
Затоа, да ги почекаме резултатите од истрагата и психијатриското вештачење на малолетниот убиец, а дотогаш да се задржиме на она што го знаеме: двата пиштола на таткото и единицата од историјата.
Како што дознаваме од полициската прес-конференција, Коста ги зел двата пиштола од сефот каде што ги чувал татко му, љубител на оружје кој го носел и синот на стрелиште и го учел да пука. Тоа, а не видеоигрите на министерот, ја објаснува необичната ефикасност на младиот убиец кој со дваесетина куршуми уби девет и рани седум лица.
Но, од кај му на еден лекар пиштол? Што ќе му се два?
Според неодамнешното истражување на независната организација World Population Review, Србија по вооруженост е четврта светска сила - зад неприкосновените САД, Јемен и Нова Каледонија– и со дури 39 парчиња оружје на сто луѓе - прва во Европа.
Математиката е проста и човек не треба да биде министер за да пресмета. По последниот попис, во Србија 51% се жени а 49% мажи, меѓу кои и дваесетина посто деца до 14 години. Што значи дека од 100 луѓе во Србија, 49 се мажи од кои десетина се момчиња до 14 години. На оние 39 парчиња оружје остануваат, чекајте да пресметам, точно 39 возрасни мажи и постари малолетници.
Накрaтко, сфативте, статистички секој маж и секој татко во Србија дома има пиштол.
Од каде па во Србија толку оружје, од кај му на татко тој пиштол - или узи, или пушка, или калашников - ќе праша само некој што имал единица од историјата. Заради тоа, како што брутално видовме оваа среда, и ќе го земе од сефот на неговиот татко.
Малиот Коста - тоа статистички невооружено дете до 14 години - посетувал приватна актерска школа. Барем таму, ако не на часовите по историја, каде што не се учат такви работи, можел да го научи драматуршкиот канон на големиот Антон Павлович Чехов:
„Ако во првиот чин на ѕидот виси пиштол, до третиот чин тој мора да пукне. Ако не, тогаш нема причина да виси на ѕидот“.
Исто така буквално, веројатно за публиката полесно да сфати, татковци во третиот чин го симнале оружјето од ѕидот, им го бутнале на 14 годишни деца во раце и ги научиле да пукаат. Од каде тоа оружје на ѕидот веќе никој не прашува. Првиот чин во Србија се случи премногу одамна.
Беше тоа незапaметено злосторство.
