- На 89-годишна возраст замина ѕвездата на меѓународниот „бум“ на латино-американскаа литература, добитник на Нобелова од 2010 и некогашен кандидат за претседател на Перу.
- Првиот роман, „Времето на херојот“ му беше објавен во 1963, во Шпанија. Приказната за убиство на воената академија Леонсио Прадо, каде Љоса поминал две години како тинејџер, и последователното заташкување на злосторството, било толку шокантно во Перу што се вели дека 1000 примероци биле запалени во дворот на академијата.
- Љоса беше во центарот на подемот на латино-американската литература, заедно со Хулио Кортасар, Карлос Фуентес и Габриел Гарсија Маркес. Во 1971 тој му посветува студија на Маркес, но нивното пријателство не траело долго. Кога Маркес го поздравил Љоса пред кино во Мексико Сити во 1976 добил тупаница во лице. Причините за непријателството никогаш не биле објаснети.
- Бил активно вклучен во политиката, како млад на страната на марксизмот, но подоцна заклучил дека социјализмот е некомпатибилен со она што тој сметал дека се генерални слободи. Од тогаш бил противник и на левичарските и на десничарските авторитарни режими. Во 1990 бил кандидат за претседател на Френте Демократико (трипартитна коалиција центар-десно).
- Бројни негови дела се преведени на македонски, како „Разговори во катедралата“, „Кој го уби Паломино Молеро?“, „Во слава на маќеата“ и „Риба на суво“.
(фото: Epa Images)
- Третото издание на меѓународниот фестивал на деветтата уметност „Стрип Трип“ ќе се одржи од 6 до 8 јуни 2025 година во МКЦ. Главен гостин на фестивалот е реномираниот стрип-автор Рајнхард Клајст од Германија кој е познат во светски рамки со графичките биографии за Дејвид Боуви, Ник Кејв и Џони Кеш (Букбокс осврт тука), како и графичките романи „Боксерот“ (Букбокс осврт тука) и „Олимписки сон – приказната за Самија Јусуф Омар“.
- Клајст ќе настапи на „Стрип Трип“ со изложба, панел дискусија, цртачка сесија, како и уникатен цртачки перформанс со музичка придружба од Мартин Џорлев, Виктор Стојановски и Марко Печеновиќ. Меѓународни гости на фестивалот се и реномираните стрип-автори Марко Дјешка од Хрватска, Марко Стојановиќ од Србија и Гани Сундури од Косово.
- Македонски претставници на „Стрип Трип“ се Александар Сотировски, Смиле Цветановски, Давор Драмиќанин, Наташа Андонова, Филип Алексовски, Матеј Богдановски, Симон Калајџиев и Стефан Николовски. Дополнително, на писателот и теоретичар Томислав Османли ќе му биде врачена наградата „Македонско стрип наследство“ со која се препознава неговиот придонес кон македонското стрип творештво. Во текот на фестивалот ќе бидат објавени и победниците на конкурсот за најдобар краток стрип.
Целата програма тука
- Стотина изданија – монографии и зборници за македонскиот стандарден и дијалектен јазик, збирки стари текстови, речници, меѓу кои Тријазичникот на Ѓорѓија Пулевски, книгата „За македонцките работи“ на Крсте Мисирков, Абецедарот објавен пред сто години во Атина – се достапни во електронска форма на веб-порталот Дигитални ресурси на македонскиот јазик, креиран од Истражувачкиот центар за ареална лингвистика (ИЦАЛ) при МАНУ.
- Веб-порталот беше презентиран денеска (28.5.) во МАНУ, во рамки на промоцијата на „Македонски дијалектен атлас (од ризницата на картотеката лексички материјали)“.
- „Јас не можам да апелирам МАНУ да вработи информатичар, тоа е исто како да се побара астронаут да биде примен. Претседателството се обидува на разни начини и поентата е дека успеавме од тоа што ги имавме на тврди дискови да обновиме и да го поставиме на надворешен сервер, комерцијален, но сепак да си стои сето тоа под МАНУ“, изјави на настанот академик Марјан Марковиќ, одговорен за проектот.
