Ни квантните физичари, ни когнитивните психолози немаат дефинитивен одговор околу постоењето, составот, локацијата, па дури и неопходноста на постоењето на човечката душа. Па сепак точно знаеме да препознаеме кога некој ја има, или ја нема.
Според христијанството, душата е интегрален дел од она што сме. Имаш тело, имаш душа, и двете се поврзани, со тоа што телото е минливо и грешно, а душата, барем кај оние кои тоа го заслужуваат, е вечна.
Но дури и оние кои не се религиозни зборуваат за „душа“ како за метафора за духовност, но и како замена за човек („таму немаше жива душа“), или еуфемизам за самиот живот („душата ми излезе низ нос“). Најсаканите ги нарекуваме „душо моја“, како знак за нешто скапоцено и важно. Но вон полето на религијата, каде е точно лоцирана душата? Дали е тоа некоја апстрактна суптстанца припоена кон телото? Од што е направена? На кое место се наоѓа?
Христијанството не го измислила концептот на душата туку, како и многу други нешта, го наследила/презела од грчката филозофија. За Платон душата била подобрата половина од двата дела на човечката личност, телото - привремено и склоно кон пропаѓање, и душата (психе), невидливото средиште на мудроста, кое е бесмртно и заробено во телото до неговата смрт.
Мнозинството древни филозофи сметале дека душата е составена од физички материја - предсократовците дека таа е невидлива но составена од ситни честички воздух (што исто така е материја), а Демокрит дека душата се состои од атоми кои пак пок создаваат оган. Топлината е поврзувана со душата затоа што без неа (исто како и без топлина) нема живот. Но што се однесува до нејзината локација, таа била еден од најмистериозните и генерално несфатени внатрешни органи. Стомак, бубрези, џигер, сите тие во некој период биле означени како можни седишта на душата. Но сепак двата главни кандидати биле срцето и главата, иако имало и теорија (на Гален) дека таа нема една единствена локација, туку е повеќе течност која кружи низ целото тело со која раководи мозокот. Со ова тој се спротивставил на Аристотел, кој навивал за срцето.
Ваквиот дуел помеѓу срцето и мозокот продолжил и во понатамошната историја. Во текот на просветителството, развојот на медицинското образование и анатомските студии на човечки трупови направиле потрагата да се насочи кон пронаоѓање материјални докази. Иако немале верска агенда, оние кои велеле дека постои материјална душа биле етикетирани како атеисти, а можноста за постоење материјална душа ги вознемирувало христијаните, кои се плашеле дека ако е тоа така, тогаш душата може да биде повредена или целосно уништена.
Но вистинското вознемирување дошло со медицината од 19 век. Користејќи електрична струја, Алдини и Галвани започнале да изведуваат „воскреснувања“ во живо на градските плоштади. Кога телата и лицата на жабите и кравите користени во експериментите почнувале да се грчат како да се живи иако биле дисецирани, почнало да се поставува прашањето - дали душата е неопходна за живот? Дали човекот е само куп материја која може да се оживее со малку струја? Нервен систем кој се активира на дразба?
До денес одреден број научници продолжуваат да зборуваат за нервниот систем како за средиште на душата. Во 2012 британскиот физичар, сер Роџер Пенроуз, ја промовираше теоријата дека претсмртните искуства се резултат на тоа што душата го напушта. Ова предизвика критики, но останува интересен пример за тоа дека луѓето продолжуваат да ја идентификуваат душата со нервниот систем.
Сепак, она што е најинтересно во врска со истражувањата на душата е што продолжуваме да ги поставуваме истите прашања. Со векови се прашуваме што е она што нè прави луѓе, и кои делови од телото придонесуваат за тоа чуство на „јас“ и на „душа“. Како во епизода од серијата „Црно огледало“ (тука) во која по смртта свеста се качува на сервер каде живее додека некој не притисне „офф“, можеби ќе дојде време кога на тој начин ќе ни биде спасена. До тогаш, останува аналогно да се грижиме за неа, каде и да е.
