Батали електрични коли, ни требаат електрични авиони

Норвешка си зададе цел до 2040 сите домашни летови да бидат со електрични авиони и, да не биде ова обесхрабрувачки сфатено за нашата галопирачка имплементација на нови технологии, тоа е правецот во кој целата индустрија треба да се движи.

Бидејќи нема очекувања дека патувањето со авиони ќе стивне во скоро време, ниту пак дека нешто ќе напреднеме на тема телепортирање, експертите за животна средина најсериозно алармираат на загадувањето што го создава глобалната индустрија за авионски превоз. Бројките се: во 2016 биле превезени 3,7 милијарди патници, а до 2035 се очекува дека ова ќе изнесува 7,2 милијарди патници. Со ваков обем на работа, се смета дека минимум 5% од глобалното загадување отпаѓа на авио-индустријата.

Во целата равенка не треба да се занемари ниту економската страна на авио-индустријата која придонесува со 2.700 милијарди долари во глобалната економија и поддржува 63 милиони работни места.

Иако обично индустриите одбиваат натурање на радикални нови решенија, се верува дека тоа нема да биде така во авио-индустријата, каде горивото е најголемиот поединечен трошок што го имаат компаниите (плус до сега е стигнато речиси до плафон со мерки како подобра аеродинамичност, ефикасност во трошење на горивото и оптимизирање на авионските рути).

До каде се електричните авиони?

Од она што до сега е познато, норвешкиот рок на крај може и да излезе. Точно дека во 2016 Солар импулс 2 успеа само на сончева енергија да го обиколи светот, но точно е и дека авионот чинеше 170 милиони долари, и носеше само еден патник. Она што колку-толку внесува оптимизам во целата работа е дека од првиот лет на браќата Рајт со должина од 35 метри, до првиот лет преку Атлантикот на Артур Браун минуваат само 16 години.

Во моментов веќе има производство на електрични авиони како Алфа електро на Пипистрел, додека НАСА експериментира со нови дизајни, со 12 пропелери, на Икс-57 Максвел.

Една од новините што би можеле да ја донесат електричните авиони е „многу кратко - ако не и вертикално - полетување и слетување“ што би значело дека нема да им бидат неопходни авиони со големи писти „па наместо како авиолинии, овие авиони би можеле да работат како авио-такси“.

Наместо барем приближен датум, експертите на темава даваат равенка за тоа кога ќе имаме целосно електричен патнички авион. Главно се чека батериите да достигнат пристоен капацитет.

„Моментално, некои од најдобрите литиумски батерии имаат енергија од 250 ват-часови по килограм, што се покажа дека е доволно за автомобили. Меѓутоа за да се конкурентни на авиони како Боинг 737 и Ербас А320 на авионскиот рути на 600 наутички милји, процената е дека батеријата ќе треба да има енергија од 800 ват-часови на килограм. Авионското гориво, за споредба, има енергија од 11.890 ват-часови по килограм,“ објаснува Умаир Ирфан во Вокс.

Во изминатите години капацитетот на батериите расте по 3 до 4 проценти годишно, ако се продолжи со ваквиот тренд батеријата од 800 ват-часови по килограм е изводлива до средината на веков. Додека да тргнат на долги рути, тие ќе можат да ги фатат летовите пократки од 600 наутички милји, на кои отпаѓаат околу половина од сите глобални летови.

4 март 2019 - 13:06