Бруталната глупоштина на војната во Авганистан

Пред некој ден навршија две години од денот кога Талибанците дојдоа пред портите на Кабул. Државната војска не пружи никаков отпор, марионетскиот претседател ја здува со свитата и за само неколку часа Талибанците повторно беа на власт. Модерниот Авганистан кој 20 години го полираа Американците, се распадна при првиот допир со реалноста. 

Брзото ничкосување на Кабул ја разоткри не само бруталната глупост на окупацијата на Авганистан предводена од САД, туку ги урна и заблудите на квази- либералните интервенционисти кои 20 години ја буткааа нивната приказна.

„Сите оние изгубени животи (околу 240.000), сите оние потрошени пари (над 1 трилион долари), сето тоа за џабе. На 15 август 2021 година, Авганистан стана истата држава каква што ја најдоа западните сили кога извршија инвазија во октомври 2001 година - осиромашеното општество со кое владеат варварски теократи“, пишува Тим Блек.

На почетокот на инвазијата, идејата дека американските и британските сили ќе бидат таму следните 20 години се чинеше незамислива. Првичните цели на инвазијата - а.к.а. Операција Трајна слобода - беа ограничени на уништување на Ал Каеда и стопирање на користењето на Авганистан како терористичка база на операции.

Проблемот беше што за неколку месеци тие цели се променија и се проширија. Откако брзо ја соборија талибанската влада, САД и нивните сојузници се најдоа повикани и да ја заменат.

И така, инвазијата се претвори во окупација, а Западот заглави во мочуриштето наречено „градење нација“. Да се создаде нов Авганистан, ѓоа западна држава.

Во тоа време, немаше недостиг од луѓе во западните влади и пошироката НВО-кратија подготвени да го продаваат сонот за градење нација. Не само затоа што на маса беа милијарди долари. Тие војната во Авганистан ја китеа со некаква морална цел: од подобрување на состојбата на авганистанските жени до визии за демократизација на долго репресираната земја.

Првиот нацрт на развојната стратегија за Авганистан, напишан од западни консултанти во 2002 година, ги опиша Авганистанците како посветени на „одговорна, широка, мултиетничка, репрезентативна влада“ заснована на „почитување на човековите права“.

Ништо од тоа немаше врска со реалноста. Авганистан останува заостанато племенско општество, претежно аграрно и главно неписмено.

Војниците сведочеа дека во 2001-ва среќавале Авганистанци кои воопшто не знаеле дека Советскиот Сојуз ја има окупирано нивната земја меѓу 1979 и 1989 година.

Но, тоа не им беше важно на западните „градители на нации“. Милијарди и милијарди долари се дадоа во изградба на Потемкинова држава. Западната помош, преку невладините организации, заврши во рацете на прескапи изведувачи или корумпирани авганистански службеници.

Се градеа „бизнис паркови“ без да постојат бизниси кои ќе ги пополнат, се градеа нови училишта непосредно до нови училишта, без никаква смисла  Државата што Западот ја градеше немаше корени во авганистанското општество. Немаше поддршка, немаше вистински легитимитет.

„Авганистанците заслужуваат повеќе од Талибанците. Тие заслужуваат слобода и демократија, а не маки и репресија. Но, како што покажа западната окупација, тоа не се идеали што можат да ги испорачаат тенкови и невладини организации. Тие идеали треба да бидат посакувани и за нив да се борат самите луѓе. Тоа е единствениот начин навистина да се изгради нација“, потсетува Блек.

 

17 август 2023 - 21:19