Сè ќе биде на копче, никој ништо нема да работи, валканите (и сите други физички) работи ќе ги вршат роботи, луѓето времето ќе го минуваат во слободни активности, културно „воздигнување", забава и повремени туристички обиколки на Марс и на Месечината - ете така, млади мои џангризави старци, во средината на шеесетите на минатиот век видовитите новинари го опишуваа светот по 2000-тата. Не знам за другите, но јас им верував. Едвај ја дочекав 2000. А кој не?
Како и повеќето пророштва - особено оние весникарските - и ова само делумно се оствари. Денес, 2015, факт, многу работи се на копче, исто така е факт дека луѓето времето го минуваат главно во слободни активности и забава, за патувањата на Марс и Месечината, тука има уште некои технички и организациски проблеми. Но да не бидеме меѓутоа премногу ситничави. А и што би правеле, по ѓаволите, на Марс и на Месечината?
Храбриот нов свет е значи тука, а сепак нешто не штима. И не само што не штима, туку е сто пати полошо отколку што беше во стариот добар свет. Понекогаш се прашувам - зошто е тоа така - и првата помисла која ми паѓа на памет е дека тоа е заради неизлечивата склоност кон забава и слободни активности. Не скокајте, не сум ви јас поклоник на доктрината Arbeint macht frei! Напротив! Далеку од тоа. Сакам јас и забава, и слободни активности, ихааа! Но светот во којшто нема ништо друго освен забава и слободни активности ми се чини како кошмар.
Не беше отсекогаш така. И во времињата многу постари од оние за кои зборував, слободните активности и забавата имаа свое место во човечките животи, но ним им се пристапуваше, така да кажам, рационално. Што се вели - на лажичка. Повремено, да речеме, ќе имаше некаков карневал, а уште поповремено во селата и градовите свраќаа мечкари или некаква патувачка театарска трупа, а кај нас, на Балканот и во Србија, забавите се сведуваа на свадби, слави и панаѓури. Добро де, и на познатата забава за сиромашни - ноќни крици и шепоти.
Не велам дека светот во тоа време беше поудобен, па дури ни дека беше подобар - паднатиот свет отсекогаш бил паднат свет - но ми се чини дека беше помирен и постабилен. За сè имаше место. Но на за тоа предвидените места. Певаљките, следствено, се дереа по крчми и под шатори, музикантите свиреа по свадби и панаѓури, додека учителите, професорите, лекарите и инженерите - во богоугодна тишина помеѓу два карневали - трудољубиво работеа и за таа работа беа чесно наградувани и уважувани. Дали во манирот на Славјанофилите (и српските патриоти) со ова предлагам враќање во селско-задружната земјоделска идила? Ма, јок! Што би рекле српските комунисти - нема враќање на старо. Така ни е како што ни е, а како ќе ни биде, тоа ќе го видиме. Нам, што се однесува до Србите, се' ни е јасно уште од почетокот на 19 век, кога Коџа Милош, слушајќи дека во Крагуевац стигнале мечкари, моментално ја напуштил првата театарска претстава во кнежевството.
