Славно дело на Мештровиќ во Чикаго може да биде отстрането поради наводен расизам

По бран реакции во однос на голем број споменици на територија на Чикаго, градот формирал комитет за нивна ревизија. На списокот од 40 дела, кои наводно промовираат расизам и геноцид, се најде и споменик на Мештровиќ.

На страницата на тн. Чикаго монјументс проџект неодамна излезе соопштение за тоа дека за четириесетина споменици во градот е потребна јавна расправа околу пораките кои тие ги пренесуваат, особено во контекст на претставувањето на значајни историски личности и малцински групи.

Меѓу потенцијално непожелните се најде и дело на Мештровиќ, кое од страна на познавачите е оценето како едно од најзначајните во неговиот опус - „Стреличарот“ и „Копјаникот“. Композицијата се состои од два воина на коњ, северно-американски Индијанци, во борбени пози на фрлање стрела односно копје. Замерката кон овој споменик е дека тој прикажува „романтизиран и редуциран приказ на Индијанците“.

Мештровиќ овие скулптури ги изработувал во Загреб, а во Чикаго се поставени во 1928. Финансиски биле поддржани од компанија на извесен Бенџамин Фергусон, а се сметаат за брилијантно остварување на споменичка пластика, со „мускули на коњаниците кои се речиси анатомски реални“. Специфично за нив е што, иако се во борбени пози, не држат оружје во рака.

Историчарите на уметност во родната Хрватска на авторот се шокирани, и велат дека штурото објаснување може да се толкува на различни начини. На пример хипердимензионираноста на фигурите може да е и знак на времето, меѓувоениот неокласицизам и стилот арт-деко, чиј карактеристичен претставник бил Мештровиќ. Оттаму и голотијата која укажува на машката физичка снага, но и на моралните вредности. Изоставувањето на лакот и стрелата и на копјето и скулпторска инвентивност и обратно од обвинувањата, точно отстапување од стереотипните, романтични прикази на Индијанците. Оттаму, Музејот на Иван Мештровиќ и Филозофскиот факултет при Универзитетот во Сплит заеднички ќе состават апел кој ќе му биде испратен на Чикашкиот комитет.

9 март 2021 - 08:31