Bookbox

Продавачот на мебел кој стана математички генијалец

Џејсон Пеџет е опседнат со математика. Дури и кога мие заби - ја става четката под чешма точно 16 пати. Има необичен талент, да црта прецизни повторливи геометриски шеми, познати како фрактали, рачно. Но тој не е роден со овој талент, туку го должи на еден (не)среќен случај.

Бункер: архитектура за крај на светот

Неговото име потекнува од стар шведски збор кое значи „штици кои се користат за заштита на бродски товар“. Ако го толкуваме како обезбедена архитектонска структура, често под земја, чија намена е заштита на луѓето или на скапоцени предмети во тек на криза, тогаш бункерот е најстариот тип објект направен од луѓе.

„Времето е како мушмула-скапува пред да созрее“

Насловот е цитат од дело на Ф.М. Корнфорд од 1908, кој опишува еден парадокс на академската работа - принципот на „несозреано време“.

Пандемијата на „синџир-писма“ среде пандемијата

Дали деновиве ви се случило да добиете мејл, или да ве спомнат во пост, во кој се бара да го напишете омилениот рецепт, да препорачате книги или да размените стихови поезија и истите да ги препратите понатаму? Методот е стар, но поентата е иста - споделување и социјализација. 

Кога Мориконе бил дел од авангардна група музичари

Се викала Gruppo di Improvvisazione Nuova Consonanza, или скратено „Ил групо“. Формирана во Рим во 1964, таа се смета за првиот колектив на експериментални композитори. Нејзин член бил и Енио Мориконе, кој почина денес, 6.7, на 91 година.

Кога Русите го објавувале Џек Лондон во милиони примероци (и нарекле езеро по него)

Во својот краток 40-годишен живот напишал 50 книги. Бил првиот американски писател кој заработил милион долари (денешни 25 милиони). Пишувал за златната треска, бил воен дописник од руско-јапонската војна и преку своите дела ги промовирал социјалистичките идеи. Последново му овозможило предност во освојување на нови читателски пазари, до кои неговите колеги немале пристап. На пример во - Советскиот сојуз.

Шаховскиот скандал со вкус на овошен јогурт

Во тек на меч помеѓу Виктор Корчној и Анатолиј Карпов од 1978 паднало необично обвинение - дека совети за следен потез на вториот му се пренесувале преку освежителни овошни јогурти.

На скулптурата на Малата сирена осамна графит „расистична риба“

107 години старата скулптура често е вандализирана од луѓе што протестираат за разни каузи. Сега дојде на ред таа да биде толкувана како расистична.

Влијателниот блогер кој си го згасна сајтот затоа што „Њујорк тајмс“ сакаше да му го објави името

Постапката е позната како „доксинг“ (за што пишувавме тука) - откривање на вистинскиот идентитет зад онлајн прекар и објавување друг вид приватни информации. Што не е незаконски сè додека доксирањето не се користи за уцена или за изнудување. Во случајов најавата (заканата?) за доксинг беше причина за затворање на блог, кој за многумина редовни читатели имаше култен статус.

Новообјавени фотографии од македонските Евреи-жртви на холокаустот

Збирка фотографии од Централниот архив за историја на еврејскиот народ ги документира животите на илјадници жители на Монастир (Битола), испратени во Треблинка во 1943.

Филм од 1947 кој ја предвидел нашата зависност од мобилни

Старите филмови во основа не претставуваат свет многу поразличен од нашиот. Освен еден детал - што во нив нема интернет и мобилни телефони. Ама еден француски филм снимен кратко време по Втората светска војна сепак прави и едно вакво предвидување.

Грчкиот лингвист кој се обиде да докаже дека грчкиот и македонскиот јазик се од ист корен

Книгата на Циулкас е издадена во 1907 и тогаш не предизвикала некое големо внимание. Но во 1991 е реиздадена, и тоа со предговор од долгогодишен пратеник и некогашен министер во грчката влада. 

Кратка историја на кваките

Еден од предметите за кои станавме посвесни во текот на пандемијата, заедно со прекинувачите за струја и гелендерите, се токму кваките. За жал тие ретко се предмет на естетски интерес.

Дали е време и рамките да ги третираме како уметничко дело?

Дури и нај-нај слика може да изгледа грдо ставена во несоодветна рамка. И не е само до убавината или грдоста, рамката знае да додаде значење и да претставува интегрален дел од целината. Па сепак, често нејзината улога се сведува на обичен „држач“ на сликата.

Постои ли посебно сетило за време?

Германски психолог од крајот на 19 век тврдел дека постојат генерални и специјални сетила. Во првите ги сместувал перцепцијата на просторот и времето, во вторите видот и слухот. Според него е наречен закон кој открива интересен аспект на нашиот внатрешен часовник.

Жената која напиша лажен мемоар за холокаустот

Пред повеќе од 20 години излезе книгата „Мемоар на годините на холокаустот“ од извесна Миша Дефонсека. Преку ноќ постигна огромен успех и беше преведена на 18 јазици. За потоа да излезе дека, иако е претставена како автобиографска, таа е всушност измислена. На сајтовите за продажба на книги сè уште стои во категоријата „светска историја“.

Бетовен бил црн?

На Твитер деновиве циркулира статија од 2015 која ја промовира идејата дека славниот композитор имал африканско потекло. И ова не е прв пат да се потегнува муабетот, што е поинтересно отколку „вистината“ за расната припадност на Бетовен.

„Книшкиот ангел“ кој разнесува книги низ Лондон

Мили Џинет за време на пандемијата формирала Фејсбук група за размена на книги. Само два дена подоцна собрала околу 300 примероци од праговите на понудувачите низ јужен Лондон. И потоа самата ги доставила до заинтересираните.

Приказната за првиот роботизиран монах

Кога синот на кралот на Шпанија, Филип Втори, пандал болен, владетелот се заколнал дека ако Бог направи чудо и го излекува престолонаследникот, и тој нема да остане должен, и дека ќе возврати со ист таков гест во негова слава. Резултатот е прилично необичен.

Лутата пиперка и идеологијата

„Оној кој не може да поднесе лута пиперка, не е способен ниту да се бори“, изјавил Мао, со тоа воведувајќи ја симболичката врска помеѓу револуцијата и лутата храна.

Кога коњ станал римски конзул

Калигула е еден од најозлогласените ликови во историјата на човештвото - брутален римски император, кој имал инцестуални врски со сопствените сестри, затворениците ги користел како храна за ѕверови и разговарал со месечината. Но во текот на животот сепак направил една добра (и поучна) финта - си го прогласил коњот за висок државен функционер.

Kaзина се отвораат, библиотеки (уште) не!

Во момент кога студентите подготвуваат испити, учениците треба да почнат да читаат лектири, а многумина конечно имаат време за читање или тоа им е потребно како анти-стрес терапија, нашите библиотеки се затворени. И не само тоа, туку колку што сме информирани немаат ама баш никаква активност која би можела на пристојна дистанца да ја врши својата основна мисија.

Жената која може да намириса болест, буквално

Пред 37 години, Џој Милне, медицинска сестра од Шкотска, забележала необичен, тежок мирис кој доаѓа од нејзиниот сопруг, Лес. Ова било сигнал за еден нејзин необичен талент.

Дали има(ло) жени-гуслари?

Нова книга на српскиот етномузиколог Ива Нениќ се однесува на една интересна тема: жени кои преземаат идентитети кои според стандардите на народната култура не се сметаат за женски. На пример - свират на гусли.