Таг: лингвистика

Зошто се случува да сонуваме на повеќе јазици?

На прв поглед не е необично ако некој познава повеќе јазици, особено ако ги употребува во текот на денот, истите и да ги зборува на сон. Но подеталното истражување на мултијазични соништа покажува покомплексна слика. 

„Ту формации“: еуфемизми во медицината

Да речеме дека сте го виделе изразот од насловот во медицински извештај. И да речеме дека сте биле и доволно љубопитни и крајно наивни да помислите дека тоа е некоја специјална формација, која ќе ви се отвори веднаш штом ќе ја изгуглате. Ама „ту“ да не ти било латински, туку „таен“ медицински јазик.

Каков јазик ќе зборуваат луѓето што ќе ја колонизираат вселената?

Реалното меѓуѕвездено патување, тогаш кога би започнало, би било толку бавно, што јазикот на патниците би се менувал во од. Kога тие еднаш ќе пристигнат на дестинацијата и ќе ги информираат оние од некогашната дома за тоа, можно е вториве да не ги разберат.

Дали зборувањето на некои јазици претставува поголем ризик за Ковид-19?

Вообичаено сметаме дека маските за уста се заштита од кашлање и кивање. Но вирусот може да се пренесе и преку зборување. Притоа некои јазици, заради својата фонетика, се наводно потенцијално подобри „канали“ за пренесување на заразата отколку други.

Од каде потекнува англискиот израз „тоа е чајот“?

На неодамнешното полуфинале на светското првенство во женски фудбал, на мечот помеѓу САД и Британија, фудбалерката која го заби победничкиот гол за Американките, Алекс Морган, го прослави истото со необична мимика - пиење шоља чај.

Сме почнале да кажуваме „ф“ и „в“ кога сме го смениле начинот на исхрана

Кога нашите предци почнале да јадат помеки земјоделски производи, обликот на човечката вилица се променил. Со тоа се променил и репертоарот на звуци кои човекот можел да ги произведе.

Дали постојат „агресивни“ зборови?

Познатиот 77-годишен еволутивен биолог, атеист и автор на бестселери, Ричард Докинс, пред некој ден твитна слика како седи на клупа во парк уживајќи во сончев ден во Англија. Баш фина сцена, која може да се искористи за испраќање на некоја таква порака. Но не и за него.

Јазикот кој се користи само кога се собираат ореви

Низ средиштето на Папуа Нова Гвинеја минува планински масив, со тешко достапни долини меѓу планините, покриени со шуми. Тоа е терен изолиран со милениуми, што довело до тоа населението кое живее тука да развие различни јазици и култури. Еден од тие јазици има посебна функција

Луѓето ретко викаат „фала“

И тоа не само кај нас, и не само затоа што не се љубезни. Повеќе се работи за традиција - изгледа ситуациите во кои би требало да кажеме „благодарам“ ги земаме здраво за готово.

Кратка историја на терминот „шитхол“

Пред некое време пишувавме за тоа како светот го преведе shithole на Трамп, опис кој тој го употреби за Хаити, Ел Салвадор и земјите од Африка. Хрватска го искористи сочното „вукојебина“, Финска „шупачки држави“, кај нас „дупки“ или „свирипичино“. Но каква е историјата на англискиот термин?

Зошто во светот постојат само два збора за „чај“?

Едниот е сличен на англискиот tea, а другиот е варијација на cha, како нашето „чај“. И двете верзии потекнуваат од Кина. Но начинот на кои тие се ширеле низ светот дава јасна слика за глобализацијата пред „глобализација“ да стане масовно употребуван термин.

„Проектот Ним“ (2011)

Документарец кој го следи животот и делото на шимпанзо по име Ним Чимпски, кој заради научен проект е растен како човечко дете. На крајот од мачната приказна излегува дека таа е повеќе за луѓето околу него, кои се вистинските „мајмуни“.

#Тресит: Tвитер како ризница на локални дијалекти

Лингвистите го користат Твитер за да проучуваат регионални варијанти на различни јазици. За инает на оние кои мислат дека социјалните мрежи се корисни само ако сакаш да плукаш на неистомислениците, и тоа плукање знае да биде лингвистичка ризница.

Не, „Стен“ на Еминем не влезе во Оксфордскиот речник

Неодамна медиумите, па и нашите, ја пренесоа веста дека термин кој потекнува од песна на Еминем „сега и официјално е внесен во ОР на англискиот јазик“. Но во ова има неколку проблеми.

Јазичка војна во Светската банка за едно „и“

„И“-кањето во текстови е показател на низок стил, трупање зборови за целата работа да делува по „барокно“, и да се каже нешто што може да се каже во неколку одделни реченици и да не се знаело за точка и уште ли има за набројување...Некој во Светска банка многу се изнервирал од ваквата епидемија на „и“ во службените извештаи, и решил да преземе чекори. 

Последниот бастион на предрасудите - зборувањето на дијалект

Замислете водител кој најавува авторитет од областа на меѓународната политика, кој треба да го објасни најновиот развој на настаните на линија Блиски Исток - САД. И замислете го како тој ја започнува својата анализа со - „Еми, пули сега вака..“. Нели веднаш ќе помислите дека е некој нов скеч на „Фчерашни“?

Лингвистиката во „Пристигнување“

Ако мислите дека ова е филм за вонземјани со седум пипци кои се обидуваат да искомуницираат со човештвото, имаме мало изненадување за вас. Вистинските главни ликови во него не се ни таа лингвистката што се обидува да ги разбере, ни хептаподите Абот и Костело, туку други двајца, со по две раце и две нозе, кои се викаат Сапир и Ворф.

Насловите на Офф.нет како предмет на лингвистичка анализа

Кога разбравме дека на лингвистички собир бил презентиран труд кој анализира наслови од нашиов сајт ни дојде ептен мило - после години мозгање околу скриената моќ на нашите текстови од страна на аматери, конечно својот суд донела и науката. А тој гласи: Офф.нет се уникатни и креативни. 

Кои се најефикасните јазици на светот?

Сте дошле во ситуација да сакате да преведете нешто на македонски, и да ви се потребни многу повеќе зборови отколку во англискиот? Не е ни добро, ни лошо, туку едноставен лингвистички факт - некои јазици бараат повеќе детали за да формираат нешто што изгледа како заокружена реченица

„Мондегрин" или феноменот на погрешно слушање стихови од песни

Ви се случило во уво да ви влезе збор од песна од кој никако не можете да се отарасите, дури и кога знаете дека нема шанси тој да гласи така? Не се секирајте, и на други им се случува, а феноменот си има и име.

„Спинглиш" или јазикот на измамата

Македонскиот еквивалент веројатно би бил „спиндонски", кога оние на кои тоа им е работа користат фрази кои навидум звучат разбирливо, но всушност ви го матат умот. Американците наскоро ќе имаат цел речник со илјадници примери од секојдневниот живот, што значи дека оние кои веќе зборуваат спинглиш ќе мора да бидат уште покреативни ако сакаат да ја постигнат целта - да бидат неразбирливи.

Јазикот на менијата

Дан Јурафски, професор по лингвистика на Станфорд, се интересира за еден специфичен гастрономско-книжевен жанр: јазикот на ресторанските менија. Замисли охридски келнер да треба да го чека дур овој брои придавки и заменки. 

Maжите знаат што значи „голем“

Полот влијае врз вашиот лексички фонд, како и на начинот на кој го користите јазикот. Со други зборови, ако сте машко веројатноста да знаете што е тоа „офсајд" е поголема од онаа да знаете што е „маскара". Стереотип? Да, ама функционира.