Хероите на Југославија кои во Чиле за прв пат виделе киви и далечинско

Најголемиот фудбалски успех на СФРЈ кој денеска го одбележа и ФИФА е приказна за себе. Тоа беше најава за доаѓањето на една неповторлива генерација, која за жал немаше можност да остане заедно и да му покаже на светот дека Чиле 1987 не беше случајност.

25 октомври е датум кој е влезен во аналите на југословенскиот спорт и ден кој се одбележува во Македонија, Србија, Црна Гора, Хрватска, БиХ и Словенија. Најдоброто од овие простори стигна до светската титула, успех кој беше до толку голем што доби и филм кој беше промовиран лани на 30 годишнината.
 
На стадионот Национал во Сантијаго се пееше „Југославија, Југославија“, „Од Вардар па до Триглав“, а фудбалерите беа поздравени од 65.000 навивачи. Сцени од кои и ден денеска на постарите им враќа незаборавни и носталгични слики кои за жал не можат да се повторат.
 
Зборуваме за време во кое Аргентина го имаше Марадона, Холандија се гордееше со Ван Бастен, Бразил со Бебето, а Германците со Матијас Замер, Андреас Милер...
 
На сета таа силна конкуренција на репрезентации предводени од имиња кои подоцна ќе стана врвни фудбалери со светска слава, младинското Светско првенство во Чиле го освои селекцијата која мислеше дека ќе биде само учесник во групната фаза.
Никој не ги ни споменувал Југословените кои заминале без притисок и помпа, како и со еден новинар кој известувал од лице место. Но на крај тие се вратија како херои во својата земја и како репрезентација која прикажа најубав фудбал и најефикасен напад со 17 голови.
 
Бобан, Шукер, Јарни, Просинечки, Штимац, Мијатовиќ, Михајловиќ, Брновиќ и останатите златни деца на селекторот Мирко Јозиќ го завршија Мундијалот непобедливи. Во групна фаза ги декласираа сите со по 4 парчиња (Чиле 4:2, Австралија 4:0 и Того 4:1).
 
Вистинскиот испит го положија во четврт и полуфиналето во кои со идентични 2:1 ги совладаа гигантите Бразил и Источна Германија. Следуваше финалниот натпревар против Западна Германија кој по регуларни 1:1 го добија на пенали со 5:4.
 
За најдобар играч на тоа Светско беше прогласен Роберт Просинечки, а втор стрелец беше Давор Шукер со 6 погодоци.
„Сите го земаа здраво за готово фактот дека тоа ќе бидат само три натпревари во групна фаза и потоа дома, па така јас бев единствениот новинар пратен во Чиле. Но прво го победивме домаќинот, потоа продолживме со победи и никој не ни даваше шанси и покрај тоа што игравме убав фудбал. Јас се надевав дека ќе имам малку време и за прошетка, но работев деноноќно. Беше лудо“, изјави Тома Михајловиќ.
 
Таканаречените Чилеанци како што впрочем е и името на филмот кој лани на овој ден беше премиерно прикажан во Белград, раскажаа многу анегдоти од тоа незаборавно мундијалско дружење во Чиле.
 
Се сетија како смешно им стоеле оделата со кои отпатувале и како Штимац и Бобан седеле со девојки до 5 сабајле.
 
Предраг Мијатовиќ го опиша славјето при првиот гол на СП:
„Толку многу трчав и се радував што ако немаше капија ќе продолжев да трчам и надвор од стадион“.
Роберт Јарни направи разлика меѓу таа и сегашните млади генерации.
„Се сеќавам дека нас како деца не можеа родителите да не соберат дома, а денеска младиве морате на сила да ги терате да излезат и да се одлепат од тоа комјутерите и телефоните. Во наше време требаше да се избориме за да добиеме нешто“.
 
Најјаките спомени ги има Давор Шукер.
„Во Чиле за прв пат во живот видовме киви и далечински управувач. Некои дури не ни ги лупеа кивите“.
А Бобан рече:
„Тоа Светско првенство ни остана како темел на нашите животи и кариери. Речено во стилот на Балашевиќ `Некогаш навистина бевме генерација`. Бевме гордоста на цела Југославија. Србија и Хрватска многу тешко можат да повторат некој сличен успех во блиска иднина“.
„Во Чиле бевме многу млади и не бевме свесни што не очекува, како и желни за докажување бидејќи играме пред цел свет. Напред не буткаше заедништвото и љубовта спрема овој спорт. Како што поминуваше првенството, така созревавме и ако фудбалери и како луѓе. Кога го шутирав последниот пенал во финале, сè ми се исмеша во стомак, без разлика на младинската препотентност и фудбалската виртуозност која беше нормална за нас десетките“.

Бобан Бабунски беше единствениот Македонец кој беше избран во таа врвна генерација на Југославија, но и покрај тоа што беше на припреми, не отпатува за Чиле поради строгиот чичко Дончо. 

„Југословенската федерација веќе имаше извадено виза за мене, ја добив и опремата, но на два дена пред тргнувањето за Чиле бев суспендиран од тренерот Дончевски и ми беше забрането да и се приклучам на репрезентацијата. Тренерот беше лут поради неуспехот против Порто (порази со по 0-3 во КЕШ со Вардар). Казни неколку фудбалери, меѓу кои бев и јас. Ми беше многу тешко, не играв 2-3 месеци и дури размислував и да ја прекинам фудбалската кариера“, стои во една изјава на Бабунски.