„Летечко прасе", „колбас" и „Црна Марија“

Војнички сленг од Првата светска војна

Водич за потенцијални регрути во сојузничката војска од 1918, со речник на жаргон за различни видови оружја и ситуации во кои може да се најде еден војник. Некои од нив се навистина креативни. 

Во рамки на одбележувањето на 100 години од почетокот на Првата светска војна, за што различни манифестации се одржуваат и во Македонија, летово ќе биде реиздадена книгата „Сленг од ничија земја" од Канаѓанецот Лоренцо Н. Смит. Таа била прв пат објавена во 1918, а нејзина цел била преку различните војнички изрази потенцијалните регрути да се информираат за особеностите на војувањето и да се акцентира заедништвото и солидарноста на воената служба. Со еден збор, книгата на Смит претставувала еден вид пропаганда на тоа колку е кул да се биде војник, но од друга страна воопшто не ги разубавувала фактите.

Историчарката Џули Колман, која е авторка на воведот кон новото издание, потенцира дека иако работата на Смит била да регрутира колку што е можно повеќе војници, тонот на неговиот „водич" бил сурово искрен. „Тешко е да се поверува дека некој би помислил да се придружи на армијата откако ќе прочитал од какво сè германско оружје може да загине", пишува таа.

Но книгата не е интересна само од оваа историска и воена перспектива, туку и од лингвистичка. Новите зборови и термини кои се создавале поттикнати од околностите на војувањето биле креативни, а често пати и хумористични. Во нив, според Смит, се вградени умствените плодови на Англо-Саксонските сојузници, без оглед дали тие биле од Британија, Канада или од САД.

Еве неколку изрази од богатиот речник:

Берта: Германски топ од шеесет тона, наречен така според Берта Круп, фабриката која го произвела. Има опсег од околку 18 километри, и фрла бомба од по петстотини кила врз „Томиевците" (британските војници) кои ја нарекуваат бомбата „Џек Џонсон"

Јајца (Eggs): Бомби или гранати. Има и една германска бомба која личи на јајце од гуска. Тие понекогаш се полни со шрапнел, различни видови отровен гас или парчиња метал.

Летечко прасе (Flying pig): Еден од најтешките рововски минофрлачи, со тежина од 135 кила. Има форма на прасе, а гранатата која ја исфрла свети од страната на опашката сè додека не почне да паѓа, што е знак за војниците кои чекаат да се засолнат. Утробата на погодениот пука како пуканка и умира на место. Мината уште е наречена и „Колбас", „Бокал со рум" или „Мини" (женско име).

Црна Марија (Black Maria): Граната од 136 килограми, која ослободува голем облак на загушувачки црн чад кога експлодира.

„Негова-или-наша?" (His-Or-Ours?): Прашање кое војникот го поставува кога слуша граната, но не може да ја види.

Кивачки гас (Sneeze Gas): За да го примораат непријателот да ги трга заштитните гас маски, Германците го користат она што војниците го нарекуваат 'кивачки гас' затоа што предизвикува неверојатна желба за кивање. Хемиски тоа е дифенилклоразин, а гранатите кои го содржат се помешани со други гранати при бомбардирањето. При експлозијата се шири гас кој содржи арсен, невидлив е, без мирис и суптилен, и навлегува во филтрите на гас маските. Но отстранувањето на маската значи смрт. Сега Британците имаат направено филтер кој го неутрализира ова дејство, па сега стравот од нив е намален.

8 мај 2014 - 16:15