Најстариот анус на светот

На македонски се викаат реброносци или ктенофори, иако во буквален превод би требало да се чешлоносци или „чешли“. Желатинозна маса ама граблива, плус со својство на биолуминисценција - емитирање светлина. Тие носат некои од најстарите гени на планетата, а како што стојат работите веројатно го имаат и најстариот анус на истата. 

Генетичарите ги проучуваат реброносците - морски безрбетни животни кои пливаат со помош на трепки или „чешли“ - бидејќи тие се едни од наjстарите живи суштества на Земјата, што значи дека носат некои од најдревните гени на планетата. Нивната старост како вид се проценува на 600-700 милиони години. Но во научниот свет тие се познати и по уште едно својство: нивниот необичен процес на исфрлање измет. 

Транспарентните долгнавести желатинести суштества до 2016 се сметало дека јадат и вршат нужда од истиот отвор, слично како и други едноставни организми. Но тогаш еволутивниот биолог Вилијам Браун на конференција во Флорида покажал видеа во кои е јасно дека тие имаат не едно, туку две дупчиња, односно и уста и анус.

Откритието било толку големо што заслужило да биде објавено во престижното списание „Сајнс“ каде првата реченица гласи: „Шупакот е една од најголемите иновации во изминатите 540 години животинска еволуција“. Имено, првите животни, како анемоните, морските сунѓери и медузите, немаат анус и мораат да јадат и да исфрлаат измет низ истата дупка. Откако еднаш се развил независен „излез“, животните се диверзифицирале во повеќето видови кои постојат и денес, од црви до луѓе. 

Една од очигледните предности на втора дупка е тоа што животните можат да јадат додека варат храна, додека суштествата со една дупка мораат да завршат со јадење и да го исфрлат изметот пред да јадат повторно. Тоа дека реброносците имаат две дупчиња, а сепак еволуирале порано од другите животни, прави мал „потрес“ во досегашната хронологија и си бара свое објаснување, кое во моментов не е децидно.

Една можност е дека тие развиле ануснолики пори независно од сите други животни. Но можно е излезна дупка да постоела кај древните животински предци, но потоа да била загубена кај сунѓерите, медузите и анемоните. Спомнатиот Браун ја истражува вторава теорија, преку испитување на тоа дали реброносците активираат исти гени кога ги развиваат своите излезни пори, како што животните тоа го прават кога развиваат анус. 

7 февруари 2025 - 19:15