Големите религии отсекогаш гледале со сомнеж на собирањето, бидејќи го поврзувале со идолопоклонство. Зошто да се обожуваат предмети наместо Бог? Теолозите, како Џон Калвин, сметале дека „конечното не може да го содржи бесконечното“. Но црквите сепак инвестирале во мошти и реликвии, не само за да привлечат верници и донации, туку и за да дадат утеха во време на страдање.
Џејмс Делбурго, британски историчар кој предава на универзитет во Канада, во својата нова книга „Благородно безумие: мрачната страна на колекционерството од антиката до денес“, потсетува дека за време на Културната револуција во Кина, колекционерите биле обвинети за декаденција и буржоаски дух. Но токму во Кина во 17 век се развила идејата за „пи“ – страст, хоби, чудна опсесија која не се осудува, туку се слави.
Собирањето најчесто се поврзува со мажи, но Делбурго потсетува на бројни жени кои ја разнишале таа предрасуда – од египетската фараонка Хатшепсут, преку aмериканската хуманистка и мецена Изабела Стјуарт Гарднер, до скулпторката и колекционерка Гертруд Вандербилт Витни. Кралицата Кристина од Шведска во 17 век сакала да го направи Стокхолм „Атина на северот“, но била исмевана бидејќи носела машка облека и одбивала брак. Жените кои собирале предмети често биле осудувани како „неприлично страствени“ и премногу материјални.
Најсилни се деловите во кои Делбурго ја разгледува поврзаноста меѓу собирањето и империјализмот. Истражувачите и научниците што во 18 и 19 век патувале низ „новите светови“ често биле славени како херои, но истовремено и осудувани како ограбувачи. Така, Лорд Бајрон го критикувал Лорд Елгин што ги одзел мермерите од Партенон: „Она што Готите, Турците и Времето го поштедија – тој го уништи.“
Фројд дури мислел дека колекционерите се само недоволно сексуално задоволени луѓе, кои со трупање предмети го надоместуваат овој недостаток. Во оваа смисла, книгата ја поставува суштинската дилема: дали собирањето е знак на култура или симптом на човечка опсесија? Авторот нуди одговор што е истовремено историски, филозофски и поетски – дека во секоја колекција се огледа благородното, но и безумното лице на човекот.
