Смрта на Ебрахим Раиси и староста/болеста на врховниот лидер Хаменеи јасно даваат до знаење дека Иран го очекуваат големи промени во врвот на државата. Меѓутоа, засега нема сигнали дека ќе дојде до паѓање на конзервативниот режим кој со цврста рака управува со најмоќната шиитска држава на светот.
Врховниот водач (Velâyat-e Faqih) e неприкосновен владетел во Иран и е одговорен за донесување на сите главни одлуки во врска со државата. Таа позиција е воспоставена по Исламската револуција во 1979 година, и истовремено е и шеф на државата и врховен командант. Му припаѓа единствено на високо рангиран шиитски теолог кој мора да биде барем на ранг на ајатолах. Го избира собрание од 88 верски големци, главно од светите градови Ком и Машад.
Тие формално имаат и надзорна улога над неговите одлуки но тоа во реалноста не се случува, па мудрите старци (по 80 и 90 години) главно се занимаваат со дополнително загорчување на животот на луѓето: улогата на жените, носење на хиџабот, ограничувања на музиката, забраните за алкохол...
Од друга страна, претседателот на Иран е на чело на извршната власт и се избира во строго контролиран процес на секои четири години. Во зависност од политичките комбинации и силата на таа личност, и тој може да има големо влијание врз државната политика и економијата.
Според уставот на Иран, во рок од 50 дена ќе се знае кој ќе биде нов претседател, но за познавачите, многу поважно е прашањето кој ќе го наследи 85 годишниот Хаменеи.
Тоа само еден Алах знае. Во комплицираната и многу непроѕирна политичка структура на Иран, овие прашања не се дискутираат јавно. Западни инстанци кои веруваат дека се блиски до политичкиот естаблишмент извесно време ги споменуваа Раиси и синот на Хаменеи, Мојтаба, како главни кандидати.
Хеликоптерската несреќа го елиминираше Раиси па се чини дека Мојтаба сега има отворен пат до врвот. Но, рискантно е да се става опклада на таа карта бидејќи водачите на Исламската револуција од 1979 година жестоко се спротивставуваа на секаков вид систем што ќе заличеше на монархија. Од друга страна, и популарноста на Мојтаба никогаш не била тестирана, со оглед на тоа дека тој не извршува ниту една владина функција и не е многу често присутен во јавноста а врховниот лидер би требало барем да изгледа дека има автентична поддршка од масите.
Накратко, за Раиси ќе се најде замена. Но, секоја трансформативна промена во Иран, на подобро или на полошо, може да се очекува само после смртта на Хаменеи.
