„Зборови без музика“: нов мемоар на Филип Глас

На 78-годишна возраст Филип Глас има доволно живот зад себе за неколку автобиографии. Неговата нова книга е токму тоа - мемоар на четиристотини и кусур страници, со спомени и интроспекции поврзани со неговата композиторска работа.

Во 1976, и покрај тоа што доживеал огромен успех со операта „Ајнштајн на плажа", Филип Глас продолжил да си вози такси како и до тогаш низ њујоршите улици. Едноставно тоа било дел од неговиот работен процес - деветчасовна смена, во којашто можел во главата да ги повторува и варира нотните записи.

Ова е само еден од деталите во книгата, во којашто има и приказни за неговото детство во Балтимор, продавницата за плочи на татко му, патувањата низ Централна Азија и Индија и проучувањето на медитативните практики и езотеричните традиции. Секако, голем дел е посветен на спомени и интроспекции поврзани со неговата композиторска работа. На почетоците, во седумдесетите, се случувало во текот на изведбата публиката да фрла (варени) јајца врз него, неподготвена да го прими новиот музички јазик, кој според самиот Глас е далеку од „минималистички", како што обично се етикетира. Денес пак тој се смета за еден од најзначајните, за среќа се уште живи музичари на светот.

По повод излегувањето на мемоарот, извадоци од интервју кое NPR го направи со Глас:

За повремените насилни реакции на неговата музика

Тоа беше во Амстердам, кога свирев дело наречено „Две страници". Претпоставувам дека може малку да ве излуди, има само пет ноти, но пет ноти на многу различни начини, што мислев дека е интересно. Годината беше 1971, и идејата за музика којашто е свесно репетитивна не беше толку вообичаена.

Тогаш некој скокна на сцената и почна да мава по пијаното. Без да размислувам станав и го удрив по вилицата, како во стриповите, а тој падна од сцената. По концертот тој ми пристапи и сакаше да дискутира, но му реков дека веќе издискутиравме. И тоа беше тоа. Мислам дека се почувствува како да го исмевам. Кога Полок почнал да слика со капнување боја на платната, луѓето истото го помислиле дека тој ги зафркава. Но зошто би одел до Амстердам само да се бламирам или да правам некого будала?

Зошто не сакал да подучува музика, и покрај тоа што самиот бил под големо влијание на неколку професори?

Мајка ми беше учителка. Ги знаев нејзините пријатели. Тоа време, депресијата на 30-тите, луѓето учеа за да бидат инженери и различни типови технички работници...оние што стануваа учители всушност немаа друга работа. Тоа беше тажна толпа луѓе кои предаваа затоа што не можеа да ја добијат работата којашто ја сакаа...Мојот впечаток за учителите беше дека тие се прилично тажни луѓе и не сакав да имам ништо со тоа.

Исто така не сметам дека би бил добар во предавање. Луѓето коишто ги споменав беа многу талентирани и знаеа како да подучуваат, знаеа да инспирираат, и можеа да ти вградат огромни технички способности. Го познаваа системот на подучување, на практика, и тој беше успешен. Не мислев дека имам таков талент. Се плашев дека ќе бидам од оние учители кои не се добри и дека студентите нема да добијат многу од човек како мене. Затоа се одлучив да не предавам.

За смртта и она што ќе го остави зад себе

Имам размислувано за „генетското стебло" на музиката, за неговото минато и иднина, и за моето место во него. Што е значењето на животот на еден уметник? Или на кој и да е човек? Што значи животот на еден доктор, на еден учител, на радио водител? Станувам посигурен дека сè се сведува на врската со минатото и со иднината - тоа е реалната конекција. Сето останато е некако имагинарно. Дали има рај којшто чека на нас или некаков задгробен живот? Немаме поим. Всушност, не е ни важно.

Важно е како си поврзан со минатото. Дали тоа претставува само континуитет, или нè приближува и кон нешто што е побогато, поинтересно? Што сме му дале на светот и што оставаме по нас, и што ни носи иднината нам? Иднината е во нашите деца. Во нашите пријатели. Во нашето дело. Таа е насекаде околу нас.

Сметам дека кога размислуваме за живеењето и умирањето всушност ја промашуваме најутешната работа: дека не е до нив, туку до континуитетот на животите.

Извадок од книгата тука 

8 април 2015 - 17:12