Калипсо - карипскиот стил промовиран од Хари Белафонте

Денес, 25.4, медиумите објавија вест дека на 96 години во својот дом во Њујорк починал Хари Белафонте, харизматичен пејач и активист за човекови права, чија кариера тргна по нагорна линија по албумот од 1956, „Калипсо“. Неговиот наслов е всушност музички стил, за кој светот дозна токму преку песните на Белафонте.

По потекло од Тринидад и Тобаго, „калипсо“ е стил на карипска музика чии почетоци се бележат во 18 век, а бил карактеристичeн за заедниците на африканските робови, кои низ сатирични стихови ги исмевале своите господари. Се карактеризира со високо ритмични (2/4 или 4/4) и хармонични вокали, а стиховите најчесто се пеени на мешавина од француски, англиски и африкански дијалекти, од страна на тн. „грио“, западноафрикански поет, раскажувач и музичар. Тој е носител на усната традиција, често пати сметан за водач поради својата позиција на советник на кралевите, нешто како западните бардови. Најчест придружен инструмент е железниот вдлабнат тапан - бендови составени од повеќе вакви тапани се чести во Тринидад и Тобаго. Oд калипсо се изнедрени голем број поджанрови, меѓу кои и „ска“.

Во средината на 20-тиот век овој тип на музика се здоби со меѓународна публика поради албумот на Харолд Џорџ Беланфанти помладиот, попознат како Хари Белафонте, кој почина денес, 25.4 во својата 96-та година. Неговиот албум под истото име од 1956, „Калипсо“, стана првиот во светот кој се продаде во над 1 милион примероци во тек на една година, а го содржеше и хитот „Деј-О“ (де-јо, деееј-о...), песна која стана негов препознатлив знак и која тој ја изведувал на речиси сите настапи во живо. 

И покрај тоа што во некролозите за Белафонте често се спомнува дека бил „крал на калипсо“, тој се оградувал од оваа титула, бидејќи од 1939 на годишниот карневал во Тринидад и Тобаго се бира асли „Крал на калипсо-то“. Неговиот настап се проценува не само во однос на изведбата туку и на ангажираноста на стиховите и нивната поврзаност со традицијата на оваа земја. Титулата всушност гласела така до 1978 кога прв пат во натпреварот победила жена, Калипсо Роуз, па денес наместо крал се бира „Калипсо монарх“. 

25 април 2023 - 21:06