Том и Џема се млад брачен пар во потрага по свое „гнездо“ - дом кој можат да си го дозволат со своите примања на наставничка и градинар. Нова населба под име Јондер, „доволно блиску, и доволно далеку“ (иако не е јасно од што), изгледа како да може да го понуди тоа. Претставникот на агенцијата, Мартин, делува како стереотипен „бот“ во човечки облик: катран црна коса залижана во „адолфовски“ стил, неприродно бела кошула и однесување. Нешто „смрди“ во стерилноста на целата атмосфера, но Том и Џема сепак ја прифаќаат поканата, да го посетат рекламираниот имот.
Нивната куќа е со број 9, но тоа е единственото нешто по кое таа се разликува од останатите, идентични бараки со зеленикава фасада, и внатрешност како од каталог на Икеа. Во фрижидерот дури има и гратис шампањ и јагоди за новопристигнатите, кои додуша имаат вкус на пластика. А детската соба е однапред офарбана сино, како за момче.
Мартин исчезнува, а Том и Џема сфаќаат дека се во стапица - во лавиринт од улици кои се спојуваат под прав агол и не водат никаде. На покривот од својата куќа почнуваат да испишуваат пораки за помош, кои не може никој да ги види. На телевизорот оди неразбирлива кодирана програма, а храната се доставува секојдневно во вакумирани пакети како тие навистина да се астронаути, на (не)позната планета. Нивниот дом станува „вивариум“ - проѕирен „контејнер“ во кои се ставени за да бидат набљудувани, како животни по музеи и лаборатории.
Нивната рутина ја нарушува пакет во кој место храна наоѓаат бебе и порака: „Ако го пораснете ќе бидете ослободени“. Но наспроти очекувањето дека ова можеби ќе му даде смисла на нивниот испразен живот, суштеството кое расте како на „фаст-форвард“, изгледа и се однесува исто како и оној Мартин на почетокот. Со возрасен тон повторува цели дијалози на „родителите“, вреска кога е гладно и се ѕвери во тоа шарите на телевизорот.
Иронично, но „тоа“ е единствениот лик кој доживува некаков развој во целата приказна. Човечките ликови како да остануваат на површината - после првичните обиди за некаков бунт кон системот кој ги заробил, тие не покажуваат некоја конструктивна иницијатива, каква што на пример покажа Фил Конорс среде повторливоста на „Денот на мрмотот“. Дали навистина секој од нас толку бргу би кренал раце од проектот за сопствена еманципација од дехуманизирачкиот систем? Дали единствениот избор е едноставно со време да почнеш да си го копаш сопствениот гроб за конечно да бидеш „ослободен“?
Воведната шпица и сцена на самиот почеток на филмот би требало да се клучот за толкувањето на неговата порака. Две пилиња се истуркани од нивното гнездо, а на нивно место е вселена кукавица. „Тоа е природата“, ѝ вели Џема на нејзина ученичка која стои тажно над нив. „Така стојат работите, и само понекогаш е ужасно“.
Пораката е збунувачка во контекст кој е сè само не природен. Луѓето одгледуваат нелуѓе, и притоа и самите се онечовечуваат. Живеат во дехуманизирани приградски населби, хипнотизирани од медиуми кои емитираат неразбирливи сублиминални пораки. Сите облаци имаат форма само на облаци, а „тревата“ е само парче хируршки обликуванa синтетика. Алегоријата со птиците по некое време делува навистина неправедно. За кутрите птици.
Иако е одлично дизајниран, во смисла на содржина филмот како да паѓа во сопствената стапица - и тој станува престерилен за во него да може да се верува. Впечатокот е дека со подобро сценарио и развивањето на главните ликови би можело да се добие вистински психолошки хорор, во кој, на пример, родителите би биле фројдовски жртви на технолошки супериорните генерации. Вака, асоцијациите на карантинот и клаустрофобијата остануваат негови најсилни адути.
Илина, Букбокс
