Во древен Рим, кога ќе починел некој особено суров и лош водач или друг „носител на јавна функција“, властите можеле да иницираат процес наречен damnatio memoriae или „проколнување на споменот“. Ова значело дека конкретниот човек бил бришен од историјата, како никогаш да не постоел. Тогаш тоа не се викало така (терминот е понов), но го означувал она што денес се обидува да го постигне „канселирањето“.
Римјаните ова го постигнувале не на социјалните мрежи и во медиумите, туку преобликувајќи ги статуите, отстранувајќи имиња од записи и менување на дизајн на монети на кои се појавувал одреден лик. Ова се случувало доколку водачот сериозно ги нарушeл законските но и социјалните норми, по што, по неговата смрт, Сенатот му го одрекувал правото на култен односно божествен статус. Ова значело дека немало да бидат градени споменици во негова чест, а какви и да е објекти конструирани во текот на неговиот живот биле реновирани или ставани во поинаква функција. Ознаките на власта (печати, инсигнии) биле уништувани, закопувани или менувани. Следниот пат кога ќе погледнете римска статуа, доколку пропорциите на профилот се малку чудни, можеби се работи за Калигула преиначен во Август.
Но освен отстранување на физичките докази на проколнатиот поединец, лојалните пријатели, семејството и робовите често биле убивани, бркани или доведувани до работ на самоубиство. Некои биле приморани да го сменат семејното име. Дури и статуите на маргинални ликови биле сквернавени. Таков пример е онаа на Јулија Мамаеа, мајката на императорот Александар Северус (222-235), чиј лик бил уништен, веројатно по завршувањето на владеењето на нејзиниот син.
Нуспојавата на овој метод е што додека Римјаните „канселирале“, опозоцијата ја користела оваа цензура за да го издигне споменот на избришаните на ниво на митологија. Тие станувале маченици, а нивните статуи, доколку биле чувани на скришни места, полесно ги преживувале катастрофите во надворешниот свет. Така, иронично, тие денес се во многу подобра состојба отколку оние на официјално славените.
(Според книгата „Унакажување и трансформација: damnatio memoriae и портретирањето на римските цареви“ од Ерик Р. Варнер, 2004)
