Среде написите за војната и корупцијата во Киев незабележано помина веста дека Врховната Рада ја укина заштитата на рускиот јазик според Европската повелба, кој погодува милиони Украинци кои зборуваат руски. Поранешниот украински комесар за јазик, Тарас Кремин, неодамна изјави дека „државниот јазик е врвен приоритет“ и дека „граѓаните фундаментално го отфрлија јазикот на окупаторот“.
Гледано од страна, тоа може да личи на чин на самоослободување: угнетена нација гордо се ослободува од колонијалниот товар. Сепак, реалноста е поинаква. Јазикот сега се третира како дрога во Украина. Рускиот јазик, кој го зборуваат милиони луѓе во земјата, е забранет од наставната програма во училиштата и универзитетите, предупредува Анастасија Пиљавски, антрополог од Одеса што предава на Кралскиот колеџ во Лондон.
Анкета во училиштата во Киев покажува дека 66% од учениците зборувале руски на час, а дури 82% за време на паузите. Цртаните филмови на руски јазик доминираат на детската телевизија, а вестите на двата јазика привлекуваат слично подеднаква гледаност.
Дури и најнационалистичките медиуми одржуваат изданија на руски јазик, пишува Пиљавски.
И на фронтот, за многу украински војници рускиот воопшто не е „јазик на окупаторот“. Го зборуваат и патриоти што гинат за својата земја.
Сепак, политичкото раководство под претседателот Володимир Зеленски и неговиот претходник Петро Порошенко се залагаа за остра јазична политика. Странските дописници од Германија и Британија, од друга страна, ги величат забраните за рускиот јазик како „волја на народот“. Авторка на статија во британски Гардијан ја пофали кампањата за уништување книги на руски јазик.
Во критиката на украинската јазична политика, Пиљавски постојано се повикува на својот роден град Одеса. Космополитскиот пристанишен град стана епицентар на украинските културни војни. Метрополата на забавите, честа цел на руските напади со беспилотни летала, сега мора да се справи и со немилосрдни јазични битки.
Под знамето на новиот „закон за деколонизација“, писатели како Исак Бабел се етикетирани како „империјални пропагандисти“ само затоа што пишувале на руски. Дури и статуата на Војводата де Ришелје, првиот гувернер на Одеса, треба да се отстрани од Потемкиновите скали.
Приватно, многу жители на Одеса се згрозени. Но, јавно, тие молчат од страв да не бидат клеветени како „путинисти“. Историчарите кои го критикуваат наративот за украинска деколонизација ги губат своите позиции, публикациите на руски јазик се изолирани, а мажите што зборуваат руски се тепани и одведени на улиците од насилни бригади за регрутација, вели Пиљавски.
