Роб Бодис се занимава со историјата на емоциите и сетилата – поле што во последните децении добива на значење. Работејќи во Центарот за историја на искуства во Финска, тој се обидува да ја прошири оваа област во порадикална смисла: не само емоции или сетила, туку „искуство“ како целосен начин на доживување на реалноста, обликуван од телото, мозокот, културата и времето.
Тој остро се спротивставува на идејата дека постои ограничен, универзален сет емоции што сите луѓе ги чувствуваат на ист начин. Таквите поедноставувања, вели тој, не само што ги проектираме врз современиот свет, туку и врз минатото, претпоставувајќи дека љубовта, тагата или болката кај луѓето од пред неколку векови биле исти како денешните. За Бодис, ова е историска грешка. Тој тргнува од спротивната претпоставка: дека човечкото искуство е радикално променливо и длабоко условено од контекстот во кој се живее.
Оттука и неговиот провокативен став против емпатијата како алатка за разбирање на минатото. Наместо да се обидуваме да се „ставиме во кожата“ на историските актери, треба да прифатиме дека нивните чувства и перцепции ни се во голема мера недостапни. Човечката природа, според него, не е нешто стабилно и универзално, туку категорија што постојано се менува.
Неговите идеи се потпираат и на современите сознанија од невронауката, според кои мозокот ги создава чувствата врз основа на претходни искуства, јазик и културни категории. Чувствата не се однапред дадени, туку се конструираат, дури и кога станува збор за нешто навидум универзално како болката.
Затоа, ако се вратиме на средновековниот дрводелец, за да разбереме што доживеал кога си го удрил палецот, мора да го реконструираме неговиот свет: колку често му се случувало тоа, како ја разбирал работата и телото, каква улога имала религијата во неговото секојдневие и како страдањето било поврзано со идеите за грев, прочистување и Бог. Болката, во тој контекст, не била само физичка сензација, туку носела сосема поинакво значење.
Таквиот пристап подразбира здружување на различни дисциплини – историја на уметност, теологија, археологија, историја на јазикот – за да се создаде што е можно покомплексна слика за минатото. Целта не е фантазија, туку што потемелно разбирање врз основа на историски извори.
Неговата работа отвора сериозни прашања: ако човечкото искуство толку многу варира низ времето и културите, дали воопшто имаме нешто заедничко како луѓе? Некои историчари се согласуваат со него, други се обидуваат да пронајдат континуитети и повторувачки структури во човечкото доживување, на пример во љубовта, стравот или телесните сензации. Тие веруваат дека токму тие заеднички нишки се основа за поимите како човечки права и демократија.
Бодис, пак, смета дека опасноста денес лежи во прекумерното поедноставување и униформирање на емоциите, во нивната „емоџизација“, што нè осиромашува како чувствителни суштества. Историјата, ако се чита внимателно, може да нè научи на сложеноста и необичноста на човечкото искуство – и токму така да ни помогне подобро да ги разбереме и другите, и самите себе.
