Пролог: ОНТОЛОГИЈА НА КОПАНОТ Ако има нешто што ги обединува Македонци од сите региони, политички убедувања и гастрономски предиспозиции, тоа е љубовта кон пилешкиот копан. Ова е најуниверзалната биолошка форма што македонскиот вид ја има прифатено како стандард во исхраната. Копанот е феномен, аксиома на постоењето, точка на пресек помеѓу гастрономијата и филозофијата.
I. ЕТИКАТА НА КОПАНОТ
Додека пилешкиот стек е доброто, мирното и досадното дете што ги пишува домашните навреме, копанот е пилешката бараба, оној харизматичен и малку проблематичен син што секогаш успева да биде во центарот на вниманието. Но, копанот има длабока морална импликација. Се поставува прашањето: кој навистина заслужува копан? Дали копанот е нешто што те следува по автоматизам или нешто што се заслужува? Вистинскиот Дедо Мраз - Карл Маркс би рекол дека ти следува според потребите. Адам Смит би се контрал - ако не си го заслужил, глодај коски. Во секоја кујна, зад затворените врати, ова се пресметува математички, стратешки, понекогаш дури и дипломатски.
II. КОПАНОТ КАКО СИНДРОМ НА ПОСТСОЦИЈАЛИСТИЧКАТА ЕКОНОМИЈА
Кога македонското домаќинство претрпе трансформација од „имаме свиња во двор“ во „чекаме месото да биде на акција во локалниот маркет“, копанот доби нов статус. Тој стана компромис меѓу телешкото што се смета за „луксуз“ и она бизарно евтиното „мелено мешано“ месо што секогаш содржи повеќе мистерии отколку што е потребно. Копанот, по дефиниција, е капиталистички успех во социјалистички контекст: Евтин е. Вкусен е. Лесно се произведува. Го има насекаде. Со други зборови, пилешкиот копан е сребрен куршум за секој што се обидува да преживее со македонска плата и скандинавски цени.
III. КОПАНСКИОТ КУЛТ ВО ГАСТРОНОМСКАТА ЕВОЛУЦИЈА
Копанот преживеал во различни форми низ годините. Печен со компири – чист класицизам; Во чорба – во чорба во чорба, македонски народе; Со ориз – античка кочанска алхемија што ја претвора тавата ориз во еликсир; На скара – „модерна“ адаптација... Но денес правиме уште еден еволуциски исчекор и го sпремаме во фурна или во фурна за самци: ер-фраер. Немој одма да се мрштите и верувајте му на процесот:
IV. ПОСТАПКA
Копани - колку ви душа сака. Јас си играв со 4. Ја отстрануваме кожата од горниот дел на коската и заедно со меснатиот дел ја туркаме надолу. Овде ни треба сериозно остар нож. Треба да добиеме нешто налик на наопачки сладолед, со дршката нагоре.
Потоа копаните одат во длабок сад. Ги набрашнуваме со две лажици сенаменско брашно и зачинуваме. Јас комбинирав вака: сол, бибер, лук во прав, бел бибер и црвен пипер. Добро промешуваме за целата месната површина да се набрашни и зачини. Ги сместуваме во ерфраер. Или рерна фраер. На 180 - 25 минути.
Патем си го спремате омилениот сос. Јас направив брзински „ладен“ барбикју сос, комбинирајќи кечап со црвен пипер, кромид во прав и пола лажица мед. Пробајте, одлично е.
По 25 минути ги вадиме нашите супер сочни копаничарски ремек дела. Ги брцаме или премачкуваме со сосот. Јас играв на минималистичка варијанта: ги мезев само со кисели краставички. И со 7-8 ракии, само, ова да остане меѓу нас.
Кирил Стоименов - Стопан of the Копан