Ако има нешто што секогаш ќе те потсети на дома, тоа е мирисот на свежо печена проја - златножолтата убавица што со векови го полни стомакот низ Балканштинава. Некогаш позната како „леб на сиромашните“, денес пројата е вистинска гастрономска ѕвезда што се вклопува и во традиционални и во модерни рецепти. Пројата има своја историја, што нормално, не почнува во фенси ресторани со микропорции. Пројата е храна на народот, на работничката класа – нешто што нашите баби го правеле со три состојки и многу љубов.
Пченкарно брашно, вода, масло и сол – и voilà, имаш тепсија полна со магија! Се јадела со сирење, јогурт, матеница или кајмак, а често била и „брза храна“ пред да постои самиот концепт на брза храна. Ама времињата се менуваат, па така и пројата еволуирала. Денес можеме да ја најдеме во секакви варијанти – со разноразни сирења, спанаќ, маслинки, па дури и со сушени домати и зачини кои звучат премногу егзотично за нешто што потекнува од селските фурни. Ако си по традицијата, ќе ја цепаш класичната, минималистичка верзија. Ако пак си од оние што сакаат да експериментираат, можеш да направиш „лукс проја“ со чуда и врагови.
Во некои ресторани, пројата ужива статус на деликатес и ја фасадираат со најразлични преливи, а некои дури ја печат во калапи за мафини за да изгледа поинстаграмично.
Денес спремам проја - оригиналното влашко презиме на Тоше Проески и рецепт кој инстантно телепортира назад во едни поедностави времиња:
Јас одам со рацио 4:4:4:4. 4 јајца, 400 грама јогурт, 400 грама пченкарно брашно, 4 супени лажици масло. Додавам сол, малку лук во прав, прашок за пециво и мешам со жица.
Откако компонентите се соединети, преминувам кон „полнењето“: младо сирење (400 грама) и 100 грама маслинки. Маслинките ги сецкам на мали парченца. Сето тоа оди внатре во претходно добиената смеса.
Промешуваме, глава друга. Садот во којшто ќе печеме го премачкуваме со масло. Ја истураме смесата и глатко ја расространуваме низ садот. На крај крунисуваме со лупен сончоглед и семки од тиква. Праќаме на печење: во загреана рерна на 220 степени, околу пола саат. За да се осигураме дали е добро испечена, го користиме древниот трик со боцкање со чачкалица: ако е сува, добитни сме. Ако чачкалицата е сѐ уште влажна, печеме уште 5-7 минути.
На крај ја сецкаме на коцки и си живееме среќно сѐ до последната калорија. Јас ја преферирам топла (не врела) со ладен јогурт. И ладна е закон. Со греана ракија. Вие бирате.
На здравје!
Кирил Стоименов
