Bookbox › Набрзинка

Археолози од Македонија и САД открија можна престолнина на кралството Линкестис

13 април 2025

Археолозите oд Државниот политехнички универзитет Хумболт во Калифорнија, заедно со археолози од НУ Завод и музеј Битола, на местото Црнобуки (локалитет Градиште) открија артефакти кои укажуваат на можни остатоци од Линк, загубениот главен град на древното кралство Линкестис.
Градиште беше откриено пред 15 години и од тогаш беше предмет на истражувања. Во 2023 археолозите применија неинвазивни техники, како подземни радари и LIDAR (light detection and ranging) - метод за мерење на точната оддалеченост на предмет од површината на земјата, со поставување на ваквата технологија на дрон. Наодите покажуваат дека постои голема урбана зона со акропол како и театар во македонски стил кои допрва треба да се ископаат.
Почетните проценки го лоцираа градот во времето на владеењето а кралот Филип Петти (221-179 пне), но неодамешно откритие на паричка изработена помеѓу 325 и 323 пне хронолошки го позиционира наодот во времето на владеењето на Александар Велики.
Според археолозите, ова откритие фрла нова светлина на древното македонско минато, кога оваа држава била една од првите модерни држави во Европа.

фото: Cal Poly Humboldt’s Cultural Resources Facility

извор

Почина Марио Варгас Љоса, великан на јужно-американската литература

14 април 2025

На 89-годишна возраст замина ѕвездата на меѓународниот „бум“ на латино-американскаа литература, добитник на Нобелова од 2010 и некогашен кандидат за претседател на Перу.
Првиот роман, „Времето на херојот“ му беше објавен во 1963, во Шпанија. Приказната за убиство на воената академија Леонсио Прадо, каде Љоса поминал две години како тинејџер, и последователното заташкување на злосторството, било толку шокантно во Перу што се вели дека 1000 примероци биле запалени во дворот на академијата.
Љоса беше во центарот на подемот на латино-американската литература, заедно со Хулио Кортасар, Карлос Фуентес и Габриел Гарсија Маркес. Во 1971 тој му посветува студија на Маркес, но нивното пријателство не траело долго. Кога Маркес го поздравил Љоса пред кино во Мексико Сити во 1976 добил тупаница во лице. Причините за непријателството никогаш не биле објаснети.
Бил активно вклучен во политиката, како млад на страната на марксизмот, но подоцна заклучил дека социјализмот е некомпатибилен со она што тој сметал дека се генерални слободи. Од тогаш бил противник и на левичарските и на десничарските авторитарни режими. Во 1990 бил кандидат за претседател на Френте Демократико (трипартитна коалиција центар-десно).
Бројни негови дела се преведени на македонски, како „Разговори во катедралата“, „Кој го уби Паломино Молеро?“, „Во слава на маќеата“ и „Риба на суво“.

(фото: Epa Images)

извор

Голема изложба на 60 аналогни фотографи од Европа

6 април 2025

Првата изложба на Зрно фестивалот, насловена како „Sehschärfenbestimmung/Проверка на диоптријата“, ќе се отвори во вторник, 8-ми април, во 20.00 часот во КСП Центар – Јадро, во соработка со Galerie Guerilla од Виена. На неа ќе учествуваат 60 автори со по едно свое дело. На истата локација ќе биде поставена до 16 април.
Голем дел од авторите/авторките се учесници на работилниците за благородни фотографски постапки кои ги организира Зрно фестивалот.
Од Македонија учествуваат: Кети Талевска-Бакревска, Мартина Павлоска, Сара Ислам, Сашо Алушевски, Еџе Али, Анѓела Танчевска и Филип Ицовски.

извор