Jајце-клетките можат да останат „свежи“ со децении

Новите истражувања носат неочекувана вест: јајце-клетките можеби имаат тајна заштита од одредени оштетувања што се појавуваат со стареењето.

Во едно мало, но внимателно спроведено истражување, научници откриле дека ДНК во митохондриите на јајце-клетките не се оштетува повеќе со возраста. Ова е неочекувано, затоа што кај повеќето други клетки во телото, овие промени се зголемуваат со годините.

„Обично мислиме дека постарите луѓе имаат повеќе мутации од помладите, но тоа не секогаш е така,“ вели Катерина Макова од Универзитетот Пен Стејт.

Митохондриите често се нарекуваат „електрани на клетката“ - создаваат енергија за речиси секоја клетка во телото. Ги наследуваме само од мајките, преку јајце-клетките и иако малите промени во нивната ДНК најчесто не се опасни, понекогаш можат да предизвикаат проблеми, особено во клетките што трошат многу енергија, како мускулите и нервите.

Истражувачите анализирале јајце-клетки на 22 жени, на возраст од 20 до 42 години. Користеле прецизна техника за „читање“ на ДНК, барајќи нови мутации.

Резултатот? Нема зголемување на митохондријалните мутации во јајце-клетките со возраста. За споредба, кај клетките од плунката и крвта на истите жени мутациите навистина се зголемувале со годините.

„Можеби сме еволуирале начин да ја чуваме ДНК на јајце-клетките чиста, бидејќи луѓето можат да имаат деца и во подоцнежните години од животот,“ вели Макова.

Кај некои мајмуни, мутациите во митохондриите на јајце-клетките растат само до одредена возраст - потоа остануваат исти. Можно е и кај луѓето да се случува нешто слично, но ќе треба уште истражувања за да се потврди.

Ако се разбере оваа природна „заштита“ на јајце-клетките, можеби еден ден ќе може да се помогне жените полесно да ја зачуваат плодноста и да го одложат биолошкото стареење на репродуктивниот систем.

14 август 2025 - 09:20