Bookbox › Набрзинка

Промоција на „Совршен поет“ од Игор Исаковски во Буква

18 септември 2025

Собраните стихови на поетот, прозаист, уредник и преведувач Игор Исаковски (1970-2014), во издание на „Или-Или“, ќе бидат промовирани на 19.09 (петок) во 20 часот во кафе-книжарницата „Буква“ во Скопје. Приредувач на „Совршен поет“ е Елизабета Баковска.
Издавачката куќа „Или-или“ го објавува ова, во многу аспекти и поради многу причини, посебно и капитално дело. Овој извонреден издавачки потфат се случува десетина години по ненадејната и прерана смрт на Игор, во годината кога тој ќе наполнеше педесет и пет години.

Интервју со Игор на Букбокс - „Има се помалку зборови извадени од џигер“ од 2013

извор

Нобел за хемија 2025 за технологија применлива во прочистувачи на воздух и за извлекување вода од воздухот во пустински предели

8 октомври 2025

Сусуму Китагава од Универзитетот во Кјото, Ричард Робсон од Универзитетот во Мелбурн и Омар М. Јаги од Универзитетот Беркли се добитници на овогодинешната награда за хемија за нивното „развивање на метало-органски рамки“.
Метал-органски рамки (MOFs) се кристални материјали составени од метални јони или кластери поврзани со органски молекули, кои создаваат порозна структура слична на молекуларен сунѓер. Тие се дел од технологии за пречистување на воздух и задржување на јаглерод диоксид, во клима-уреди или за употреба во пустински области, за извлекување влага од воздухот и нејзино претворање во питка вода. Се користат, меѓу другото, и во апарати-сензори за безбедност, откривање на штетни гасови или расипана храна.
Омар Јаги пионерски ги разви MOF-структурите во 1990-тите, создавајќи стабилни верзии со голема површинска област за складирање и раздвојување на гасови. Ричард Робсон ја постави основата со своите истражувања на координациските полимери, овозможувајќи развој на тродимензионални мрежи. Сусуму Китагава разви „мека“ верзија на MOF кои можат да се свиткуваат и реагираат на надворешни стимули, проширувајќи ги нивните примени во сензори и катализатори.

извор

Нобел за физика 2025 за откритија во областа на квантната механика

7 октомври 2025

Нобеловата награда за физика годинава им припадна на тројца научници од Соединетите Американски Држави за нивните револуционерни откритија во областа на квантната механика, соопшти денес (07.10.) Кралската шведска академија на науките.
Тројцата научници, Џон Кларк, Мишел Х. Деворe и Џон М. Мартинис ќе ја поделат наградата за откривање на макроскопско квантномеханичко тунелирање и квантизација на енергијата во електрично коло. Овие научници – Британец, Французин и Американец – соработуваат со Универзитетот во Калифорнија.
Комитетот за доделување на Нобеловата награда за физика им оддаде чест на лауреатите за спроведените експерименти со електрично коло во кое демонстрирале квантномеханичко тунелирање и квантизираните енергетски нивоа во систем што е доволно голем за да може да се држи во рака.
Кларк, одговарајќи на прашања на прес-конференција, рече дека бил изненаден кога дознал дека ја освоиле наградата. „Во ниту еден момент не ни текна дека ова може да биде основа за Нобел“.

извор