Истражување објавено во научното списание Chemosphere навистина следело група здрави жени кои еден месец престанале да користат лични хигиенски и козметички производи што содржат одредени конзерванси и хемикалии - најчесто парабени и фталати. Тоа се супстанции кои често се користат во креми, шампони, дезодоранси и шминка, и за кои одамна постои сомнеж дека можат да влијаат на хормонскиот систем.
По 28 дена, истражувачите забележале две работи. Прво, во урината на учесничките значително се намалило присуството на овие хемикалии, што покажува дека навистина влегуваат во телото преку секојдневна употреба. Второ, и поважно, во примероци од ткиво на дојка биле забележани промени во одредени биолошки патеки поврзани со раст на клетки, воспаление и процеси кои науката ги поврзува со развој на рак.
Тука е клучната нијанса: студијата не покажала дека ракот е спречен, ниту дека некакви „гени се исклучиле“ на начин што би значел заштита од болест. Она што е забележано се промени во активноста на клетките и сигналните механизми - нешто што научниците го опишуваат како „помалку поволна средина за канцерогени процеси“. Тоа е значајно, но не е исто што и доказ за превенција или лек.
Зошто овие хемикалии воопшто се предмет на интерес? Парабените и фталатите можат да се однесуваат како таканаречени „ендокрини нарушувачи“, односно супстанции кои имитираат или попречуваат хормони, вклучително и естроген. Бидејќи ракот на дојка често зависи од хормоните, научниците сакаат да разберат дали долготрајната, секојдневна изложеност може да има кумулативен ефект.
Истражувањето не тврди дека козметиката предизвикува рак на дојка, ниту дека со промена на производите се елиминира ризикот. Но покажува нешто друго, многу приземно и важно: нашите секојдневни навики навистина оставаат мерливи траги во телото, и тие траги можат да се променат релативно брзо.
Главно, ваквите студии не се повик на паника, туку на информиран избор. Малите промени - како читање етикети или избор на производи со помалку агресивни состојки не се магично решение, но се дел од поширока слика за тоа како здравјето не зависи само од една голема одлука, туку од многу мали, секојдневни избори.
