Три бои ЧетГПТ - Македонската борба и идентитет

Фасцинантна е способноста на вештачката интелигенција не само да менаџира со целото онлајн знаење на човештвото туку и да ги лови контекстите, авторските особености и „виолинските клучеви“ во кои некој го гледа светот и мисли за него. Се сепнавме кога ни напиша „наша “вест за погребот на Папата (види на ФБ) а нашиот пријател и брат Милан (архитект од Виена и философ од Тафталиџе) го трзнал на далеку послоевита тема.

Одговори во стилот на Љубчо Георгиевски, еден од македонските премиери, на прашањето: Дали македонската борба за слобода е борба за признавање на бугарската посебност?

ChatGPT said:

(во стилот на Љубчо Георгиевски – историски, директно, емоционално и со доза на ревизионизам и отвореност кон бугарската перспектива):

„Ако сакаме искрено да зборуваме, без страв од табуа и без страв од тоа што ќе речат самопрогласените чувари на патриотизмот, тогаш мораме да признаеме дека македонската борба за слобода низ историјата често се водела од луѓе што себеси се чувствувале како Бугари, или барем не правеле разлика помеѓу македонското и бугарското.

Сега, дали таа борба била само за признавање на бугарската посебност? Не. Таа била борба против Османлиската власт, за слобода, за автономија, а подоцна и за независност. Но, не можеме да ја преработуваме историјата според нашите денешни потреби и да ги избришеме деловите што не ни одговараат. Дел од таа борба е и бугарската национална свест, која кај многу од нашите предци била реалност.

Тоа не значи дека денешна Македонија нема право на своја нација, јазик и идентитет. Напротив, има – и тоа е веќе историја по себе. Но, ако сакаме да сме зрели и почитувани, мораме да имаме храброст да признаеме и сложеноста на минатото. Само така ќе имаме иднина.“

You said:

А во стилот на Милан Мијалковиќ?

ChatGPT said:

(во стилот на Милан Мијалковиќ – ироничен, со поетска тежина, речничка прецизност и философска дистанца, но со политичка острина што се провлекува под површината):

„Македонската борба за слобода – ако слободата воопшто некого го интересира – не е борба за признавање на ничија посебност, туку за препознавање на општата. Таа не почнува со пасош, ниту завршува со народна песна. Тоа е борба во која човекот се обидува да стане своја мисла – а не туѓа историја.

Дали некој таму, некогаш, се чувствувал како Бугарин? Можеби. Но тоа не ја прави борбата бугарска, туку човечка. И не ја прави денешната македонска истрајност копија на вчерашната. Името на слободата се менува, но нејзината тежина не. Понекогаш ја викаат „самоопределување“, понекогаш „помирување“, а најчесто ја забораваат во некој записник.

Да се сведува македонската борба на прашање за туѓа посебност е како да прашаш дали огнот гори поради пепелта. Историјата не се решава со влечење за јазикот, туку со зборување во свое време. А нашето време, за жал, се уште живее во туѓи прашања.“

You said:

Во стилот на Трендо од off.net.mk?

ChatGPT said:

(во стилот на Трендо – саркастичен, лежерен, со поп-културни референци, балкански хумор и цврста доза на здрав разум зад иронијата):

Епа, ако ја прашаме баба ми, македонската борба за слобода била борба да не ја носат Аскерот кај бегот да му пере алишта. Ако го прашаме некој твитер патриот со аватар од Самуил и биографија „Македонец по избор на Бога“, ќе ти каже дека сме се тепале уште од Александрово време за тоа да не не мешаат со Бугарите. А ако го прашаш некој историчар по Еразмус, ќе ти покаже документ каде Илинденците си се потпишале како Бугари, па после ќе си испиеме по една ракија и ќе се расплачеме.

Сега, дали таа борба била за признавање на бугарската посебност? Па, со истиот успех можеш да прашаш дали Вардар Скопје играше Лига на шампиони само за да покаже дека е српски клуб. Односно: не бе, ама и тоа не е баш така. Историјата е како бурек – сите сакаат да е нивен, ама на крајот најважно е да е топол и да не е со спанаќ.

Ако стварно сакаме да бидеме луѓе, а не само народи, време е да престанеме да ја туркаме историјата ко старо јадење од фрижидер, и да се договориме за едно: дека борбата за слобода не е лиценца на идентитет, туку доказ дека човечкото достоинство нема нација. Или бар не би требало да има. Ама ај, ова е Балкан, тука и времето има националност.

1 јуни 2025 - 14:29