Колку чини да се смени цела азбука?

Промената беше најавена кон средината на февруари, и како ретко кога во речиси 30-годишното владеење на Нурсултан Назарбајев, народот беше гласен против ваквата одлука.

Во првата верзија на азбуката беа употребени апострофи за да се обележат сите звуци специфични за казахстанскиот јазик беа. Најчестата оценка беше дека сето ова е грдо. Во втората верзија се исклучија апострофи и на нивно место се употребија надредени знаци. Ако во првата, Република Казахстан беше „Qazaqstan Respy’bli’kasy,“ во втората тоа се претвори во „Qazaqstan Respýblıkasy“.

Друг проблем е што владата до 2025 планира комплетно да се префрли на латинично писмо, што е посебно амбициозна цел ако се има предвид дека најголемиот дел од населението на земјата подобро зборува руски отколку казахстански јазик.

Според пописот од 2016, две-третини од популацијата на земјата се Казахстанци, а околу 20% се етнички Руси. Благодарејќи на Советскиот сојуз, кога е во прашање јазикот, околу 94% од населението течно зборуваат руски, а на второ место со 74% е казахстански.

Соседи на Казахстан, како Азербејџан и Таџикистан, уште во 1991 односно 1993 решија да раскрстат со кирилицата и да се префрлат на латиница.

Цехот за овој проект се очекува да изнесува 664 милиони долари, од кои околу 90% ќе одат за образовни програми и печатење образовни материјали на новото латинско писмо. Само за компјутерски конвертор од кирилица во новата латиница ќе бидат потрошени 166 илјади долари.

Преводот на материјалот за предавање и учебниците ќе започне годинава, а учителите во забавиште и прво одделение, во 2020 ќе почнат да предаваат со нова јазична поддршка, и секоја година ќе се додава повисоко одделение.

Целиот проект е поделен во 3 фази:

Сето ова ќе значи промена на сите документи за идентификација на целото население (пасоши, лични карти, возачки...) и превод на сите можни закони и регулатива во земјата, две ставки кои не се влезени во буџетот.

Главната оцена е дека и покрај образовните и економски фактори наведени во корист на промената, главен фактор е желбата и намерата на Казахстан да раскрсти со советското минато и да го искористи јазикот и неговата азбука за зацврстување на својот национален идентитет.

26 април 2018 - 15:34