Растот на цените на недвижностите на Западот почна да запира, а на некои места тргна и во спротивен правец откако банките почнаа да ги креваат каматните стапки. Во САД цените на домовите се во пад, Канада го има првиот годишен пад на цените по една деценија, во Британија вредноста на домовите е во пад четврти месец по ред, а поранешниот гувернер на шведската централна банка предупредува дека државата е пред „денот на освестување“.
Во равенката што Филип Пилкингтон ја користи за да утврди дали нѐ чека уште една хипотекарна и финансиска криза како онаа од 2008, тој ја користи следната логика.
„Прво и најважно треба да се види колку нашите економии се зависни од пазарот на живеалишта. Промените на цените на домовите не удираат директно во економијата. Туку, ударот врз економијата се манифестира преку инвестициите; како што пресушува градењето домови, така градежниците се отпуштаат, заради што се намалува трошењето.
За да се види колку економиите се зависни од растечкиот пазар на недвижности треба да се одреди со колкав дел инвестициите во живеалишта учествуваат во вкупните инвестиции,“ пишува Пилкингтон.
Тој прави графикон со споредба на процентот во 2006 и 2021, па му излегува дека просекот за 32 држави во 2021 бил 24% само 2 проценти помалку отколку во 2006.
Пилкингтон потсетува дека во 2008 кризата почнува кога луѓето со хипотеки повеќе не можат да ги покријат своите кредити заради растечките каматни стапки, тогаш и почнува да се одмотува клопчето на финансиски штетни продукти кои биле користени сето тоа време од најразлични финансиски институции. Конкретно станува збор за обврзници за збирни хипотеки, односно повеќе хипотеки спакувани заедно и така како долг продадени на банки, пензиски фондови и инвестиори.
„Денешните податоци за збирните хипотеки во САД се застрашувачки. Збирните хипотеки што ги држат комерцијалните банки се пораснати од 990 милијарди долари во 2009, на 2.700 милијарди долари денес, со други зборови трикратен раст. Иако можеби очекувавме дека банките ја научија лекцијата, изгледа дека ниските каматни стапки ги убедија да простат и уште еднаш да влезат во пазарот за збирни хипотеки.
Во октомври беше пријавено дека хипотекарните банкроти веќе почнаа да се случуваат кај најризичните категории на позајмувачи. Во меѓувреме метриките за ризик покажуваат дека потенцијалот за масовна неможност за плаќање на долговите се повеќе расте.
Иако претстојниот крах на пазарот на живеалишта може нема да биде лош како неговото претходно издание, тој сепак изгледа болно. Имајќи предвид дека остатокот од економијата сега е далеку послаб отколку минатиот пат, тој би можел да даде слични крајни резултати,“ пишува Пилкингтон.
