„Светата наша Егзархија со својата црковна и просветна дејност тука во Македонија ја врши всушност најмизерната задача, му го одзема името на еден народ и го заменува со друго, му го одзема мајчиниот јазик и го заменува со туѓ, му ги одзема сите национални белези и ги заменува со туѓи...
Турците земаат имоти и животи на рајата, но не посегнуваат врз нејзиниот дух.Тие го уништуваат телото, но духот го почитуваат. А нашата света Егзархија го убива ова другото, постојаното.
Тоа ли е братски и христијански однос?“
Скопскиот митрополит Теодосиј Гологанов, во писмо од 22.06.1891 година.
