Може ли било кој актер да го глуми Џејмс Бонд?

Културолошката војна на кастингот ја ограничува уметничката слобода.

Брајан Кокс, ѕвездата на Succession е најновиот во низата актери што изрази загриженост за денешниот процес на кастинг. Тврди дека таканаречениот „автентичен кастинг“, или новата мода да се ангажираат актери што ги проживеале истите искуства како ликовите го игнорира актерскиот занает.

Скарлет Јохансон коментираше слично во 2019. Рече дека, „како актер, треба да ми биде дозволено да играм било која личност, било кое дрво, или животно, затоа што тоа ми е работа и тоа го бара мојата работа.“ Ова звучи како рационална критика на освестените политики на кастингот денес. Да си глумец по дефиниција значи дека се преправаш дека си нешто што не си.

Сепак, важно е да се истакне дека актерство и кастинг се две многу различни работи. Актерство е индивидуална професионална способност да направиш физички и емотивни избори кои креираат лик. Кастингот е намерен и креативен избор на одредени актери за одредени улоги за да претставиш одредено значење.

Нема одрекување дека до одреден степен, овие две вештини се надополнуваат меѓу себе. Вештината на актерот помага да се создаде значење. Но има и значења што се надвор од вештините на било кој актер. Улогата на Шерлок Холмс има различно значење, во зависност од тоа кој го игра. Публиката многу различно го разбира ликот кога го игра Хенри Кавил, отколку кога го игра Вил Ферел. И двајцата се одлични актери - прават интересни, привлечни избори - но даваат различно значење за публиката од првата секунда кога ќе се појават на екранот.

Токму оваа дистинкција меѓу вештината на еден актер и неговото симболично значење, денес се отфрла со културолошка војна. Ова функционира на два начини.

Прво, двете страни претпоставуваат дека кастингот е во служба на реализмот. Така, освестената страна инсистира дека никој не може да игра лице со хендикеп поавтентично и според тоа пореалистично од вистинско лице со хендикеп. А понатаму, анти-освестената страна инсистира дека никој не може да го игра Винстон Черчил или Џејмс Бонд освен белец. И така натаму. И двете страни се согласуваат дека сѐ што не е културолошки коректен кастинг е неавтентично и ќе го направи филмот неподнослив за гледање.

Второ, и двете страни ја гледаат публиката како културолошки одлучна - односно, оформена според културолошките производи на кои е изложена. Културолошката војна за кастингот е битка околу тоа кои се „точните“ модели на кои умот на публиката треба да биде изложен - транс актер што игра транс улога или бел, маж-актер што го игра Џејмс Бонд.

И двете страни се додворуваат на многу тесна форма на уметнички реализам, во кој актерите физички претставуваат вистински луѓе. Затоа и расправиите околу кастингот и претставувањето се фиксираат на реалистични жанрови што се потпираат на раскажување приказни брзо и ефикасно - главно Холивудски филмови и ТВ-драми. Кастинг-изборите се диктираат овде според она што публиката ќе го прифати како реалистично.

Бескрајните расправии околу тоа кој треба да го глуми следниот Џејмс Бонд се вртат околу овој проблем. „Бонд“ филмовите се во реалистичен жанр - Џејмс Бонд е лик со одреден тип на квалитети што треба реално да се прикажат. За жал, овие квалитети, од вербата во супериорноста на Британската империја, до патријархалното потценување на жените, сега се или ирелевантни, или табу.

Ерата на Даниел Крег како Џејмс Бонд го реши и овој проблем колку што можеше, со минимизирање на овие квалитети. Бонд на Крег беше ранет ѕвер, слон во продавница за стакло - Крег буквално ги отелотвори и на платно ги стави апсурдните физички карактеристики на бик, со масивни гради, стегнати нозе, остра коса и поглед што досега стотици километри.

Интересен експеримент би било да се замисли кој може да го игра Џејмс Бонд, ако Бонд филмот не би бил врзан со конвенциите на реализмот. Да го режираше Дејвид Линч, или Андреа Арнолд да направеше нереалистичен филм со Бонд како лик, многу повеќе уметнички опции ќе беа достапни, валидни и интересни. Во овој контекст, Бонд лесно ќе можеше да го игра црнкиња, и никој немаше да трепне - и ќе беше и поинтересен филм, општо.

Се разбира, секоја продукција е слободна да си избере кого сака за одредена улога. Диктатите на освестениот кастинг треба да се отфрлат - тоа е напад на уметничката слобода.

Најголемиот губитник во културолошките војни е самата култура. Тие што бараат реализам и автентичност, затвораат уметнички можности. И на крај, ни го ограничуваат капацитетот да се изразиме и да комуницираме едни со други во овој богат и контрадикторен свет.

28 октомври 2021 - 07:42